Яшлар – ожакъны гюзгюсю

Гьар адамны, ожакъны яшавда тюрлю-тюрлю ич ва тыш къыйынлыкълары да, шатлы мюгьлетлери де бола. Шолар булан янаша иш къуллугъубузгъа берилип, сав гюнню узагъында загьмат тёгеген ерибизде де болма борчлубуз, яшлар учун бош заманыбыз етишмей. Гьа­къыкъатда иш, гьал шолай болгъан сонг, оьсюп гелеген яш наслуну тарбиялавуну аслусун охув идараланы ва яшлар сакъланагъан бавланы уьстюне юклеп къоябыз. Муаллимлер де ва тарбиялавчулар да сав гюнлени узагъында яшлар булан бирче болмайгъаны ва олай да, ата-аналар да ишлеринден-уьзюрюлерден айрылмай­гъанлыкъны себеплеринден нас­лулар кёп бош заманын, гьатта не этме гереклигин билмейли, оьз кепине йибере ва уллуланы тергевюнден магьрюм къалалар. Теория ягъын алгъанда, яшлар бош вакътилеринде тюз ял ала, тарбиялана, телевидениеден берилеген берилишлерине къарай. Яшавда буса оланы кёплери биз ойлайгъан ва айтагъан ёлдан юрюмейген болуп чыгъа. Дагъы ёгъесе, шу деп айтып бир затгъа да муштарлыгъы ёкъ яшгъа не этме тюше. Озокъда, ол орамны ахтаражакъ, яман, терс ёлда юрюйгенлени сыдырасына къошулажакъ. Демек, яшланы яшаву шулай суратлангъан сонг, не гереклер этип де уллулагъа оланы гьайын эте туруп, яшав къаравларын, къанатларын къатдырывда ва гьар-бир якъдан муштарлы гьасиретликлерин артдырывда актив кюйде ортакъчылыкъ этмеге герек. Бу – бир. Экинчилей де, къумукълар чубугъунда иелмеген къазыгъында иелмес деп негьакъ айтмай.

Гьали-гьалилерде Къаягент районну Янгыкъаягентдеги «Чебурашка» деген яшлар бавуна къонакълай баргъан заманда, биз оьрде айтып гетген пикруланы къысматы тюз чечилегенин гёрюп сююндюк. Белгили педагог В. Сухомлинскийни «Юрегимни яшлагъа беремен» деген сёзлери гёз алдыбызгъа гелип токътады. Гертилей де, бу гёзел яшлар бавунда гиччипавлар учун кёп зат этиле. Шогъар биз де бир нечесе керенлер мюкюр болгъанбыз. Эсгерилген бавуна Маяханым Айгумова ёлбашчылыкъ этме башла­гъан гюнденокъ мунда юрюлеген ишлер хыйлы жанлангъан. Къужурлу, маъналы ва чеберлик булан оьтгериле.

Оьзю Маяханым Телеевна билим-тарбия берив тармакъгъа янгылыш болуп гелген адам тюгюл. Загьмат яшавун муаллимден башлап, шо тармакъны бир нече къуллукъ «къазанында» къайнагъан, оьзюн гьаракатчы, сынавлу, сиптечи ва бажарывлу касбучу гьисапда гёрсетмеге бажаргъан.

– Яшлар бавунда ишлемек азлыкъ эте, оланы оьзюнгню яшларынгдай сюймеге герексен, – дей бизин булангъы лакъырында М. Айгумова. – Олагъа бакъгъан сююв бар саялы дюньяда парахатлыкъ сакъланып тура. Бизде буса кёп рагьмулу, оьз ишине гьакъ юрекден берилген, янгылыкъланы яратмагъа сюеген 43 касбучу ишлей. Тогъуз группада 262 гиччипав тарбиялана. Олар яшавну бары да якъларындан биринчи англавланы, билимлени мунда алалар. Шогъар биз де кёп яхшы кёмек этебиз, гьалиги билим берив ва тарбиялав талаплагъа къыйышагъан тюрлю-тюрлю ёлланы ахтарабыз.

– Маяханым Телеевна, тарбиялавну къайсы янларына айрыча тергев бакъдырасыз? – деп сорайман огъар.



– Аслу гьалда тергев яшларда тил уьйренивге, охувда биринчи абатларын алывгъа, физкультурада чыныгъывгъа, айлана якъны англавларына тюшюнювге, инчесаниятгъа, музыкагъа ва оьзге тармакъларда кёп иш юрюле.

– Артдагъы заманда яшлагъа берилеген ашны айланасында, яшлар бавунда олар учун болдурулгъан шартланы гьакъында аччы, къычырыкълы сёзлер болуп гетеген гезиклер болмай тюгюл. Сиз шо гьакъда не айтмагъа болар эдигиз?

– Шо якъдан алгъанда, мен, ёлбашчы гьисапда, парахатман деп айтмагъа боламан. Яшлагъа къаркъарасына югъунчлу ашлар, пайдалы емишлер бериле. Ондан къайры да, яшланы ятагъан ерлери гьайбатлы, ярыкъ. Абзарда буса оланы спорт майданчалар, тарбиялавчулар юрютеген оюнлар къаравуллай.

Йылыбызны оьзге айлары булан тенглешдиргенде, май – кёп байрамлар булан бай ва гёзел ай. Айтагъаныкъ, оьзге заманларда йимик, яшлар бавунда бу айда кёп къужурлу чараланы къурумлу кюйде белгилейбиз. Шоланы къурувда, олай да оьз ишине жаны-къаны булан янашывда баш тарбиялавчу Барият Эскендерова, физкультурадан дарслар юрютеген Зумурут Агьматпашаева, логопед Марьям Магьамматова ва оьзге иш ёлдашларым яратывчулукъ ёлунда сынав топлагъан адамлар.

– Яшлар бавундан чыкъгъанлар булангъы аралыгъы­гъыз уьзюлмейми?

– Тюзюн айтсам, кёплери булан аралыкълар бар. Биз оланы къысматында болагъан уьстюнлюклерден сююнебиз. Гьаллашмакъ учун, кёмек къол узатмакъ учун яшлар бавун сагъынып гелегенлери де бола. Бизин бу яшлар къаласыны бинасындан яхшы адамлар, уьлкени герти пат­риотлары, дюнья шарыбызны чомарт юрекли вакиллери чыгъагъанына къарап сююнмей болмайсан.



– Маяханым Телеевна, сизге ва касбу ёлдашлары­гъызгъа ишде янгы уьстюнлюклер, къатты савлукъ, насип ёрамакъ ва уллу умутларыгъызны яшавгъа чыгъармагъа Аллагь насип этсин деп айтмакъ къала.




– Кёп савболугъуз.

М-З. Темирбеков,

Къаягент район газетни къуллукъчусу.

Суратларда: М.Айгумова; гиччипавлар ярышгъа чыкъгъан вакъти.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля