Яхсайда тувгъан. Ата юртунда орта школаны битдирген сонг Магьачкъалада ДГУ-ну тил ва адабият бёлюгюнде охугъан. Диплом алгъан сонг ата юрту Яхсайда загьмат ёлун башлап, 40 йыллар боюнда муаллим болуп ишлеген.
Поэзиягъа яшдан берли гьашыкъ. Шо гьашыкълыкъны гючюнден оьзю де шиърулар язмагъа башлагъан. Бугюн биз Арапат Салиеваны бир нече шиъруларын охувчуланы тергевюне беребиз.
Адабият бёлюк.
Арапат САЛИЕВА:
Шу гюнюме шюкюрмен
Кюлеп-ойнап оьсген эдим яшлыкъда,
Бав-бахчаны арасында – гюл терек.
Табанларым таптай-таптай артымдан,
Къартлыгъым, сен тез етишдинг эртерек.
Айланышым алдын йимик жагь тюгюл,
Гьар-бир саным сюймей магъа тынглама.
Огь, яшлыгъым, сени къайдан табайым,
Сени излеп къайсы якъгъа чабайым?
Базарларда бола бусанг сатылып,
Сени алма ишлер эдим гече-гюн.
Бетеринден сакъласын деп Тенгирим,
Шюкюр этип яшайман сагъа бугюн.
Яш эдинг
Уллу Ватан давдан атасы къайтмай
къалгъан Къураш САЛИЕВГЕ
Къанатлары да къатмагъан яш эдинг,
Гиччи эдинг давлар башлангъан заман.
Дав битгенли нечесе йыл оьтсе де,
Юреклерден къайгъы таймай, гьай аман.
Атанг гетди, гетди нече аталар,
Къара ерге баврун къаплап яталар.
Дав йылланы азабындан-отундан
Аталарсыз къалды нече балалар.
Дав да битди, сени атанг къайтмады,
Авлетине: «Мен къайтдым!» – деп айтмады.
Умут этип оьлмегендир, къайтар деп,
Языкъ ана янын салып ятмады.
Беш яш къалды бу ананы къолунда,
Ап-акъ болуп чачы чакъсыз агъарды.
«Ол оьлмеген, гележек, – деп, – атагъыз», –
Башын сыйпап гьар яшгъа бир багъады.
Умут булан уллу этди яшланы,
Тюз ёллагъа салды ана оланы.
Оьмюр бою умут этип, ёл къарап,
Чечмей оьлдю уьстюндеги къараны.
Къатынны канты
Бир гюн ахшам олтуруп,
Къатын кант эте эрге:
«Адаршай болуп къалсын,
Мен тюшюп къалгъан ерге.
Болмайман, эркек, болмай,
Мен бу пасонда турма.
Заман болмаймы бизге,
Янгы яшавну къурма.
Машин болсун абзарда,
Мен оьзюм гьайдажакъман.
Кеплик сюйген заманда,
Геземе баражакъман.
Сен буса туражакъсан,
Яшларынга да къарап.
Ахшамгъа аш этерсен,
Менюну магъа сорап».
Бирлери къатынларын
«Алтын гесек» деп макътай.
Сакълама да сакълайлар
Алма-салма ер тапмай.
Чёбю чыкъгъандан сонг,
Чёпюре ашамаймы?
Эр-къатын бир-биринден
Сююнюп яшамаймы?
Къатын йыкъгъан уьй турмай
Деп айтыла гьаман да.
Яхшы ёллар бар туруп,
Негер тарыкъ яман да.
Эр-къатын, сиз англагъыз,
Ойларыгъыз тюз болсун.
Сюйгенлер бир болгъан сонг,
Ой болмасын, той болсун.
Гелечилер
Къаршылама чыкъгъанлар
Сувукъ-салкъын гёрюне.
Тухум башчысы бугъай
Олтургъан лап тёрюнде.
Умутубуз билдирип,
Мурадыбызны айтдыкъ.
Булар айтгъан сёзлеге
Тамаша болуп къайтдыкъ.
Къатынланы дилбары
Табан тиреп олтурду.
Къызыл йымырткъалардан
Къойнубузну толтурду.
– Бу бизин къызыбызны
Кёп иши бар макътардай.
Башында гьакъылы бар
Кёкге чююп сакълардай.
Охугъан, илму алгъан,
Беребизми шоферге?
Напгъа батгъан опуракъ
Гирмес бу яшар уьйге.
Сиз авара да болуп
Дагъы гелип турмагъыз.
Яшыгъызгъа ёлдашгъа
Черигизни сайлагъыз.
– Воллагь, не деп айтайыкъ,
Бир-бирин сюе яшлар.
Айырмагъа болармы
Оланы тавлар-ташлар?
Яхшылыкъ бек яхшы зат,
Арив ойлашып этсе.
Сиз къарап къалажакъсыз,
Оьзлер бир болуп гетсе…
Яшав
Яшав – толкъун, агъымында агъасан,
Агъым алып гетежек, сакъ болмасанг.
Яшав недир бир-биревню англаса,
«Сен сенекге – мен кюрек» деп турмаа.
Аччыны да, татлини де хапдыра,
Нече-нече чалдырышдан оьтесен.
Бир къабунуп, бир сюрюнюп ёлунгда,
Аста-аста къартлыкъгъа да етесен.
Яшав салгъан умпагьатлардан оьтюп,
Тенгириме минг макътавлар, сабурман.
Оьтген оьмюр тегенекли болмады,
Къысматыма гьакъ юрекден къабулман.
