ТОБУКЪДАН ТУРУП, ЭТЕГИНДЕН ОЬБЕРДЕЙ…

 

Тек бир зат талчыкъдыра. Олар бютюн халкъыбызны алтын хазнасы болгъан сонг, неге бары да халкъыбыз оланы танымай. Палан юртда паланча яшагъан яда яшай деп, узункъулакъдан эшитсек тюгюл, савлай махлукъгъа яйылардай маълумат ёкъ. Инг де узакъ яшагъан къумукъну аты белгилими? Бугюн, буссагьат къумукъланы лап уллусу кимдир? Билегенигиз бармы?

Башгъа дагъыстан миллетлени алсакъ, олар оьзлени уллуларыны гьакъында кёп яза, кёп эсгере. Гьарисини бек тамаша, бир-бирде гьайранлыкъгъа къалдырагъан къысматлары да бар. Масала, 130 йыл яшагъан аварлы Къайырхан Къайырханов (Къазбек район) биринчилей яшавунда самолёт булан 105 йыл болагъанда учгъан. Ону къанкъардашы 122 йыллыкъ Магьаммат Лабазанов (Цумада район) биринчилей докторланы уьстюне 105 чагъында баргъан.  О заманда да, авруп тюгюл, бир идарадан савлугъуну гьакъында кагъыз гелтирмесенг ярамай деп талап этген болгъанлар. 131 йыллыкъ чагъын­да гечинген азербайжанлы къатын Сархат Рашитованы (Дербент район) атасы да, уллу атасы да 100 йылдан артыкъ  яшагъан.

Табасаран районда тувгъан Имнат Бакарова (117 йыл) оьзюне 59 йыл болагъанда 80 йыллыкъ эринден эгиз къызлар тапгъан. Арадан дёрт йыл гетип, насипли атагъа бирдагъы улан да  тувгъан. 111 йыл оьмюр сюрюп турагъан даргили къатын Солтанат Мусалаева йимик (Буйнакск район)  гьали де милли ашланы шонча да татывлу этип болагъан айлана юртларда бир тиштайпа да ёкъ.

Къумукъланы арасында да шолай алдында баш игер йимик тамазалар, тобукъдан туруп, этегинден оьбердей апайлар болгъанына ва бугюн де барлыгъына шеклик этмеймен. Тек оланы гьакъындагъы маълумат бир ерге жыйылып, топланып гьазирленген китапча сама ёкъ.

Дагъыстан тезден берли узакъ яшайгъан адамлары булан айтыла гелген.1950-нчи йылда оьтгерилген ахтарывлагъа гёре бютюн дюньядагъы оьмюрю 90 йылдан оьтгенлени 42 проценти Кавказдагъы уьч республикада – Абхазияда, Къарачай-Чергесде ва Дагъыстанда яшай болгъан. Гьали чи тёшюбюзге къагъып макътанардай гьал да ёкъ. Бизге РФ-ни Пенсионный фондуну респуб­ликадагъы бёлюгюню къуллукъчулары билдирген кюйде, буссагьат савлай Дагъыстанда чагъы 90-ндан оьтген 70 адам яшай. Санаву уьч миллионгъа етишеген республиканы халкъы учун шо кёпмю яда азмы, оьзюгюз ойлашып, гьисап этип къарагъыз.

Оланы нечеси къумукълар экени де гьалиге токъташдырылмагъан кюйде къалып тура. Бизин районларда яшайгъанланы билме чи къыйын тюгюлдюр, амма шагьарларда ва тышда турагъан уллуларыбызны гьа­къында маълумат алмагъа тынч болмас. Буса да, гьаракат этсе, шо да бажарылмайгъан зат тюгюл.

Уьстевюне, шу сыйлы ишни башламакъ учун уллу себеп де бар. Бу йыл биз Уьстюнлюкню 70 йыллыгъын белгилейбиз. Къардаш къарачайлардан да уьлгю ва сынав алма ярай. Оларда чагъы токъсандан оьтгенлени милли жамияты иш гёрегенли 10 йылдан да артыкъ бола.


Автор: А. АЛИЕВ.


Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля