Тазалыкъ бизин янашывубуздан гьасил

       


Гьалиги заманда Таргъу тавну экология гьалыны гьакъында ахтарывлар юрютюв – бек агьамиятлы масъала. Таргъу посёлок – ону гюнчыгъыш этегинде ерлешген белгили бай тарихи булангъы юрт. Буса да, бугюн мен айлана якъны аманлыгъына ва тазалыгъына байлавлу бир нече таргъулу булан ёлугъуп, пикрусун аян этдим.



– Таргъуну аманлыгъына, тазалы­гъына байлавлу сёгюп айтма сёз де бар, яхшы яны да бар. Алдынгъы заманларда Таргъуну ва Таргъу тавну тазалыгъы, аманлыгъы яман да тюгюл эди. Артдагъы йылларда буса бузукълаша бара. Таргъуну топуракъларына сув етишмей, къуругъан. Тавубузгъа къараса да гёрюнюп тура. Топуракъ да къуруй, тереклер де, уьлкюлер де…



Алда юртда гьайванлар сакълана эди. Гьар ожакъны гьайваны бар эди. Гьали буса сакълайгъанлар кёп аз. Ондан къайры да, кёплер тереклени гесип тайдырып уьйлер эте. Тереклени тайдыргъан сонг, топуракъны аямаса не экология бола? Алда чачылгъан тереклер, гюллер бар эди. Гьали буса олардан гьеч зат къалмагъан. Неге тюгюл, къаравсуз къалгъан, сугъарылмай, эки ян къуругъан агъачдан толгъан. Гьарисини артындан тергев этип турма бизин де имканлыгъыбыз ёкъ, – дей Таргъу посёлокну гьакимбашы Али Османов.



– Сиз оьзюгюз Таргъуну аманлыгъын, тазалыгъын сакъламакъ учун не ишлер этгенсиз?– деп сорайман.



–Биз янгыдан тереклер чачгъан эдик, сонг емиш тереклер де чачылды. Тек о тереклер къуллукъ этилмей къуруп къалды. Адамлар къарамады, сугъармады, къаравсуз къалды. Тюзю, бар имканлыкълардан пайдаланып, ёлланы генг этдик, асфальт салдыкъ. Бу ишлеге бизге акъчаны бирев де бермей. Таргъуда мадары бар адамлар кёмек эте. Халкъны кёмеги булан бары да ишни оьзюбюз этебиз. Гьава Таргъуда таза. Юртубуз да бек алышынгъан. Тавну уьстюне минип къараса да билине. Алда адамланы уьйлери эсги эди, тёгюлюп геле эди, гьали буса янгы, онгаргъан. Къырда, ёлларда нас­лар, чириклик болмай. Чёпню машин алып гете, гьар абатда чёп яшиклер бар. Шагьардан адамлар, машинлер булан биз гёрмейген кюйде тавланы артына чёплерин ташлап гете эди. Гьар заман биз барыбыз да яшлар булан барып, шолар ташлагъан чёплени жыя эдик. Дагъы да бир эки йыл алда бизин Таргъуда шагьардан гелген адамлар яшыртгъын эмен терек­лерибизни гесип алып гете эди. Шолай ишлени билип, оланы токътатдыкъ.



– Таргъуну экология гьалы олай яман да тюгюл, тереклер бар, от оьсе, агъачлыгъыбыз бар, сувубуз таза. Тек мен айтма сюемен, гьар адам оьзю таза болса, Таргъуну экологиясы да сакълана. Бир-бир ожакълардагъылар оьзюню уьюнден насланы къыргъа ташлап, уьюн таза сакълап, орамлар нас болса да ярай деп ойлаша. Гюзде де, язбашда да тереклер чачыла. Сонгугюнлер чыгъып, субботник­лер этип орамланы жыябыз. Таргъуну халкъы – таза халкъ, тазалыкъны юрюте. Таргъуда къабурлар кёп къаравсуз къалмай. Тек яшлар шишаланы ташлап да къоя, шо саялы яйда гюн къыздырып, от тюшюп къалагъан гезиклер де бола. Таргъуну да, шагьарны да тенглешдирип къараса, Таргъубуз таза. Бизге ял алма гелегенлер кёп. Шолардан сонг чёп къала. Адамны оьзюню тазалыгъы бар буса, юртну ичи де таза болур, – дей 19- нчу мактапны директору Камалутдин Межитов мени булан этген лакъырында.



– Бизин Таргъубузну гьавасы, суву таза. Юрт администрацияны башчысы Таргъуну тазалыгъына тергев бере, ёлланы генглешдире, тереклер, гюллер чача, орамлагъа ярыкълар тарта… Мунда яшайгъанлар да шолай онгайлыкъланы, тазалыкъны болдурмакъ жаваплы борч экенни унутма тюшмей, – дей Таргъуда яшайгъан Айханум абай.



Таргъулу тамаза Гьабибулла Мамаев де юртну экологиясына багъышлап оьзюню пикрусун да айтды.



– Билемисиз, Таргъуну тазалыгъы ва экологиясы о бизин янашывубуздан гьасил бола. Гьайсызлыкъгъа ёл бермей гьар адам оьзю болагъанны этме тарыкъ. Тек базар гюнлер сатыв-алыв булан доланагъанлар гетегенде, оьзлени чёплерин жыймай. Шоланы да низамгъа салма тарыкъ. Гьар гюн йимик низамны болдурма тарыкъ. Низамсызлыкъ буса оьзлюгюнден де тувулунма бола.





СУРАТЛАРДА:
Таргъу посёлокну гьакимбашы Али Османов;


Таргъуну гёрюнюшю.




Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля