Къумукълар гьаракатгъа- берекет, дей. Гьаракат этмеген, тавакаллыкъ этмейген адам яшавда мадарлыкъ якъдан яда билим, бажарывлукъ якъдан болсун, алгъа бармагъа, уьстюнлюклеге етишмеге болмайдыр.

Гьаракат этип оьз заманында янгы ишлеге урунуп, далапчылыкъ булан оьзлени яшавун яхшылашдырып, юртуна, халкъына да кёмек этип яшайгъан белгили адамларыбыз бар. Шолайланы арасында таргъулу Магьаммат¬-Рашит Мамаевич Абдулкъапуровну эсгермеге ярай. Таргъулуланы ахтаргъанда, Таргъу юртлу бир нече адам М-Р. Абдулкъапуровну оьзлер де эсгерди. Оьзю мадарлы агьлюде тувуп оьсмеген буса да, жагьиллей оьзюню яшавун къасткъылып къургъан.

Ол Таргъуда 1955-ни йылда тувгъан. Оьзюню агьлюсюню ва яшавуну гьакъында хабарлай туруп ол булай дей:

 

– Мен Таргъуда ишчилени агьлюсюнде тувгъанман. Биз ярлы яшайгъан кёп яшлы агьлю эдик. Мени булан бирче 5 яш бар эдик. Школаны битдирдим. Охумагъа чола ёкъ эди. Ишлеме герек эдим. Аякъгийимлер этеген фабрикагъа ишге тюшдюм, шонда ишледим. Сонг армиягъа бармагъа заман гелди. Армиягъа гетдим. Армиядан сонг Ростовдагъы промышленный техникумгъа охумагъа тюшдюм. Ону заочно битдирдим.

Биринчи заправканы ачгъан

 

Оьзюню далапчылыкъ чалышывун эсге ала тутуп, Магьаммат-Рашит Мамаевич бизин республикада биринчи болуп Таргъуда заправка къургъанын ва ишлетмеге башлагъанын айтды. Янг­ыз заправка булан тамамланып къалмай, ону далапчы гьаракаты генглешмеге башлай. Ол оьзюню гиччи уланыны атын къоюп, «Уллубий» деген фирманы 1991-нчи йылда амалгъа гелтире. Сонг «Уллубийде» деген ат булан тойлар, банкетлер оьтгерилеген зал къура ва ишлетмеге башлай. Кёп йылланы узагъын­да бугюнлеге ерли де «Уллубий» де тойлар, мажлислер юрюле.

– Озокъда, къыйын вакътилер де бола эди. Чачывланы вакътисинде башлап колхозлагъа, совхозлагъа бериле эди бензин. Болса да, заман гетип, Магьачкъалада 7 заправкам бар эди. Сонг мен далапчылыгъымны дагъы да генглешдирдим. Харжны мал-мюлкге салдым, артдырмакъны, генглешмекни гьайын этдим. Шолай башгъа биналар да къурулду,–дей оьзю де Магьаммат–Рашит Мамаевич.

М-Р. Абдулкъапуров янгыз бизнес булан машгъул болуп къалмай, оьр билим алмакъны да гьайын эте. Дагъыстан пачалыкъ политехника институтну экономика факультетине охумагъа тюше. Экономика факультетни тамамлай, сонг шо институтну механика факультетинде де охуй. Яшав алгъа баргъан сайын экономикада билимлерин артдырмагъа герекни англай. Сонг ол янгыз далапчылыкъ булан тамамланып къалмай, пачалыкъ иш булан да машгъул бола. 1998-нчи йылда Дагъыстан «Госснаб» къурумну генеральный директоруну за­местители этилинип белгилене. Ярым йылда оьтгенче, ол шо къурумну генеральный директору этип белгилене.

«Госснабда» 10 йыл ишлеген сонг, Дагъыстан Республиканы экономика министерлигини янында пачалыкъ департаменти къурула. Бу ишде сынаву бар экенин де гёз алгъа туруп, эсгерилген департаментни ёлбашчысы этип белгилене.

Департаментни иши пачалыкъ къу­рум­ланы гьар тюрлю маллар булан таъ­мин этмек учун къурулгъан болгъан. Да­гъыс­тандагъы бары да министерликлени ва башгъа пачалыкъ къурумланы къуллукъларын кютюп чалышгъан. Къайда ишлесе де, М-Р. Абдулкъапуров башгъаланы алдында къызарма тюшмейген кюйде бары да бажарывлугъун ва гьаракатын къоллап гьалал кюйде ишлемеге къаст этген.

– Бугюнгю заман булан тенглешдиргенде далапчы адамлагъа гьали тынчмы, о заман тынчмы эди?–деп сорайман:

– О заман тынч эди. Гьали далапчыланы четимликлер кёп тувулуна. Далапчыны малына-мюлкюне кюрчюсюз талаплар да салына. Мен де топуракъ налог тёлеймен.

 

Болагъан кёмегибизни этебиз

 

Таргъулулар кёпден берли мекенли, оьзден ва оьктем халкъ кюйде танылып гелген. Мен таргъулу экенге оьктеммен. Бугюнлерде таргъулуланы арасында далаплы адамлар бар буса да, Таргъуну бары да халкъына иш берип болардай тюгюл. Мен де, башгъалары да болагъан кёмегибизни этебиз. Жагьил яшлар: «Рашит агъай, иш ёкъму»,– деп геле. Болса – иш беребиз, танышлагъа, къурдашлагъа сёйлеп кёмек этме къаст этебиз.

Аллагь рази болсун, болагъан адам кёмек этмеге къарай. Артдагъы вакътиде яшлар динге къуллукъ этеген болгъан. Дин якъдан терен билим алып гелгенлер де бар. Олагъа да болагъан кёмегибизни этебиз. Спорт булан машгъул яшларыбыз да бар.

Полицияда ишлейгенлер, экономистлер, башгъа тармакъларда ишлейгенлер де бар. Тек жагьиллер ишсиз, касбусуз къалса, бош заманы кёп болуп, яман ёлгъа тюшмеге амракъ бола. Ишсизлик гьар заман зарал гелтире.

Озокъда, таргъулуланы оьзлерден уллуланы сёзюне тынглайгъан, гьюрмет этеген яхшы хасиятлары бар. Яман ёлгъа тюшме къарайгъан, тарыкъсыз затланы къоллайгъан яшланы токътатма къарайгъан, юртда тарбиягъа, яхшыгъа, ямангъа къарайгъан жагьиллер де бар.