Жамият

Гьалиден 80 йыллар алда бизин Ватаныбызны тарихинде лап да авур ва къайгъылы агьвалат болгъан деп айтсакъ, къопдурув болмас. 1941-нчи йылны июн айыны 22-синде елевчю немис-фашистлени черивлери парахат яшап турагъан Советлер Союзуна чапгъын эте ва Уллу Ватан дав башлана. Бизин уллаталарыбыз миллетчиликни ва фашизмни алдын алмакъ учун ва шолардан савлай дюньяны халкъын сакъламакъ учун оьзлени жанларын къурбан этген. Фашистлер бир-бир халкъланы тюп кюрчюсю булан ёкъ этмеге, бирлерин буса даимликге оьзлеге къул этмеге сюе болгъан. Оланы намарт ва вагьши ишлерин айтмагъа да, язмагъа да кёп заман герек. Бизин Къарабудагъгент райо­ну­буздан Уллу Ватан давгъа гёнгюллю ва чакъырылып гетгенлени, яртысындан къолайы даимликге дав майданларда къалгъан. Олар оьлсе де, оланы къоччакъ ва игит ишлери яшларыны ва оьсюп гелеген наслуланы эсинде къалажакъ. Дав майданда жан берген, къан тёкген гьар-бир игитибизни гьакъында шулай макъалалар язмагъа ва халкъгъа билдирмеге тийишлидир. Оланы хыйлысы «белгисиз къабурларда» ята. Ругьлары женнетлени тёрлериндедир деп эсибизге геле. Оланы наслулары бугюнлерде аталарыны ва уллаталарыны къоччакъ ишлерине амин экенлигин биз гёребиз ва шолайлар булан оьктембиз. Шу макъалада мен Уллу Ватан давну ортакъчысы, гьелили сержант Исабеков Сахават Алибековични гьакъында язмагъа токъташдым. Сахават Исабеков 1912-нчи йылда Къарабудагъгент районну Гьели юртунда тувгъан. Яш йылларын ол ата юртунда оьтгерген. Ана топурагъында гьалал кюйде загьмат тёкген. 1941-нчи йылда, Уллу Ватан дав башлангъан сонг, Сахават Исабеков оьзюню тенглилери булан бирче элин якъламагъа давгъа гете. Давларда ол артиллерияда дивизияны миномётчиги болуп ортакъчылыкъ эте. Демек, давну башлапгъы йыллары бек авур ва къыйын болгъан. Сахават шо вакътиде ябуша, ана топурагъын душмандан азат этмек учун жанын да къызгъанмай. Белгили кюйде, 1943-нчю йылны башында Орёл областны топуракъларында кёп гючлю ябушувлар юрюле. Курск ябушув шоланы инг де гючлюсю ва къыйын­лысы гьисаплана. Шоларда Сахават Исабеков да ортакъчылыкъ этген ва 9-нчу мартда дав майданда игит кюйде Ватаны учун жанын къурбан эте. Кёп йылланы узагъында Сахават Исабеков белгисиз тас болгъанланы сиягьында турду. Амма ону уланы Али Исабеков атасыны къабурун ва ону игитликлерин билмек учун оьзюню оьмюрюн негьакъ йибермегенине биз де шагьат болдукъ. Али Исабеков – гьали оьмюрге баргъан тамаза. Ону яшлары ва торунлары да бар. Ол да ата юртунда халкъына гьалал кюйде къуллукъ этген деп айтмагъа ярай. Гьалиден 45 йыллар алда, ачыкълашдырып айтсакъ, 1977-нчи йылда Али атасы Сахаватны къабуруну уьстюне бара. Ол ону Оборона министерликни хас архивлеринден ва ахтарыв юрютеген бёлюклерден кёп йылланы узагъында ахтара туруп тапгъан. Алини сёзлерине гёре, ону атасы Сахават къардаш къабурларда оьзюню дав ёлдашлары булан даимликге парахат болгъан. Али Исабеков оьзю ва яшлары булан атасыны къабуруна артдагъы 45 йылны узагъында 8-9 керенлер де баргъан. Ерли юрт ва район администрацияланы башчыларыны атындан Исабековланы агьлюсюню атына, оланы атасына макътавлар эте туруп, кёп керенлер кагъызлар ва телеграммалар гелген. Айтагъаным, Сахават Исабеков йимик Ватанын якълагъанлагъа ва азиз жанын бергенлеге элибизни къайсы мююшюнде де абур ва сый этиле. Элибизни насипли ва ярыкъ тангаласы учун жанын къурбан этгенлер миллионлар булан бар. Оланы гьарисини къысматы, яшаву ва къоччакълыкълары – бизин учун уьлгю. Оланы унутма ва артгъа салма ярамай. Оьзюню атасы Сахават Исабековну дав ёлун излеген ва тапгъан, ону къоччакълыкъларын оьзюню авлетлерине гёрсетген ва тапшургъан Али Исабековгъа да айрыча баракалла бермеге тийиш­ли. Демек, бу ишни ол янгыз­ оьзю учун этмеген. Ону ахтарывуну кёп уллу жамият маънасы ва таъсири бар. Багьавутдин САМАТОВ, журналист ва шаир.