Яшавлукъ шартланы яхшылашдырывну ёллары ахтарыла

Бугюнлерде Магьачкъалада Къумукъ театрны залында « Единая Россия» деген партияны регион къурумуну сиптеси булан оьтгерилген «ЖКХ-ны янгыртывну шартлары, бугюнгю даражасы ва гележеги» деген республика форум да шолай агьамиятлы масъалалагъа багъышлангъан эди демеге ярай.

– Дагъыстанны Башчысы Рамазан Абдулатипов ва оьзге биринчи ёлбашчылары бугюн болгъан ДР-ни Халкъ Жыйыныны 43-нчю сессиясыны гьасиллерин чыгъарыв булан машгъул, – деп башлады форумну ортакъчыларына арагъа салынгъан масъалагъа гёре натижалы ва пайдалы гьакълашыв ёрай туруп, ДР-ни Халкъ Жыйыныны Председателини биринчи заместители Юрий Левицкий. – Россияны регионларыны ЖКХ тармагъында тувулунгъан гьалгъа, масъалалагъа байлавлу болуп Челябинск шагьарда «Единая Россияны» сиптеси булан оьтгерилген Бютюнроссия форумну ортакъчылары да Россияны Президенти Владимир Путинни таклифи булан къоллавчуланы талапларын гьисапгъа алып этилинеген къуллукъланы оьлчевлерин ва сан янын къолайлашдырывгъа байлавлу болуп хас къарар къабул этген. Республикабыздагъы къоллавчуланы талапларына Дагъыс­танны Башчысы Рамазан Абдулатипов да даимлик тергевюн бакъдыра десек, гьакъыкъатгъа къыйышмай къалмас. О саялы да, шону гьисапгъа алып, бугюнгю регион форумда да докладгъа ва шондан сонггъу сёйлевлеге, пикру алышдырывгъа байлавлу болуп хас къарарны къабул этмеге тюшегени гьакъда сизге алданокъ эсгермеге сюемен ва халкъ-къоллавчулар учун лап да агьамиятлы борчланы яшавгъа чыгъармакъ учун юрюлеген гьаракатда барыбызгъа да уьстюнлюклер ёрайман.

Гюнлюк низамгъа салынгъан масъалагъа байлавлу болуп «Управдом» деген федеральный проектини регион координатору, ДР-ни Халкъ Жыйыныны депутаты Нариман Асваров доклад этди.

– Белгили болгъан кююнде, ЖКХ тармакъны къоллавчулар учун асувлугъун артдырмакъ мурат булан шону 40 процентин янгыртмаса бажарылмай, – деп узатды оьзюню сёзюн докладчы. – Шо саялы да бизин республикабызда «Ветхое жильё» деген программа яшавгъа чыгъарылагъа­ны гьакъда айрыча эсгерме сюемен. Озокъда, иш шону булан битмей, адамлар яшайгъан уьйлерде тийишли къуллукълары-онгайлыкълары гьалиги талаплагъа жавап бермей. Неге тюгюл, яшавлукъ-коммунал къуллукъланы сан яны акъсай. О саялы да къоллавчулар бир-бир гезиклерде сув, газ ва электрик линиялагъа тийишли къурумланы янындан изнусуз къошулуп дегенлей булай да къыйынлы гьалны дагъыдан-дагъы четимлешдире. Шолайлыкъда, тас этивлер кёп бола ва уллу оьлчевлерде борчлар топлана. Натижада, гьаман низамлы кюйде гьагъын тёлейген намуслу къоллавчулар да онгайлыкълары къыркъылып къыйыкъсытыла.

Оьзбашына законлагъа агьамият бермейли къурулагъан яшавлукъ уьйлени айланасындагъы, шагьарланы ва юртланы ягъаларындагъы, ичиндеги тазалыкъны болдурув бузулагъаны гьакъда да айрыча эсгермеге тюше. Биз оьзюбюз къоллайгъан къуюну ичине тюкюреген кюй бола. Гьали-гьалилерде КОР татавулну тазаламакъ учун оьтгерилген булкъаны натижалары да шону ачыкъдан гёрсетди. Айтмагъа сюегеним, биз, къоллавчулар, оьзюбюз олтургъан бутакъны оьзюбюз гесеген болабыз. Ахыры да гьар тюрлю хатабалагьлагъа тарып дегенлей, сув, газ, электрик гюч етишмейли, къуллукъларыбыздан къыркъылып, барыбыз да къыйналабыз.

Айлана якъдагъы тазалыкъны къоруп сакъламасакъ, бизин яшав-турушубуз бузула, гьава, сувлар, топуракъ зараллана. Мен де шо гьакъда айрыча эсгерегеним негьакъ тюгюл. Белгили болгъан кюйде, Дагъыстанда шагьарланы ва юртланы айланасында чёплюклер учун 300 гектар майдан гёрсетилинген. Тек нетерсен, чёп­люклер шо уьстде эсгерилген майданлар булан дазуланып къалмайлы, айланасындагъы юрт хозяйство ва яшавлукъ агьамияты булангъы топуракъланы заралландыра. Шогъар да къарамайлы, бизин республикабызда къалды-къулдуланы 3 проценти тюгюл ишлетилмей ташланып къала. Айтагъаным, ЖКХ-ны янгыртывда шолай кемчиликлеге гёз юммагъа тюшмей.

ДР-ни къурулуш ва архитектура минист­ри Муса Мусаев де оьзюню сёйлевюнде халкъ учун лап да агьамиятлы тармакъда тувулунгъан гьалны гёз алгъа гелтирип, оьз къыйматын берди.

– Бизин республикабызда, умуми кюйде алгъанда, ЖКХ тармакъда къоллавчуланы талапларын-къуллукъларын кютюв булан машгъул болагъан, алапагъа ишлейген 500 къурумда 12 минг адам бар, – деп узатды ол оьзюню сёзюн. – Артдагъы йыл янгыртыв ишлени оьтгермек учун 3 миллиард манат пайдаландырылгъан. Республикабызны ЖКХ тармагъында буса онгайлыкъланы болдурмакъ учун кёп харж тарыкъ. Неге тюгюл, онгайлыкълар болдурмакъ учун къолланагъан къуралланы 70 процентге ювугъу эсгиленген. Мени къолумну тюбюндеги далиллеге кюрчюленип айтсам, Дагъыстанны ЖКХ-сын янгыртмакъ учун 90 миллиард манат харж тарыкъ. Шону учун, озокъда, ерли муниципал къурулувларыны да харжы ёкъ. Не этмеге герек? Бары да четим масъалаланы пачалыкъ чечежек деп инанма тюшмей. Кёп квартирлик уьйлерде яшайгъанлар жыйынлар оьтгерип, тийишли касбучуланы да танглап, тийишли къурумланы башчыларын сайлама тарыкъ.

Уьстде де эсгерилгени йимик, эсгиленген яшавлукъ-коммунал тармакъны янгырт­макъ учун ерли муниципал къурулувларына харж етишмей. Форумда чыгъып сёйлеген ёлдашлар Дербент шагьарны, Къызлар, Гьайдакъ районланы муниципал къурулувларыны вакиллери де шо гьакъда оьз пикруларын малим этди. Демек, олар да ДР-ни къурулуш ва архитектура минис­трини яшавлукъ уьйлерде турагъанланы талапларын гьисапгъа алып, гьар тюрлю къуллукъланы сан янын ва оьлчевлерин артдырмакъ учун  далапчылыкъ булан машгъул болагъанланы да къуршама тарыкъ деген пикрусун толу кюйде якълады.

Уьстде де эсгерилген кююнде, форумда докладда ва шогъар гёре болгъан сёйлевлерде эсгерилген пикруланы да гьисапгъа алып, ахырында хас къарар къабул этилинди. Форумну ортакъчылары къабул этилинген къарарны  Дагъыстанны Гьукуматына, республикабызны бары да ерли муниципал къурулувларына ва шолай да «Единая Россия» деген партияны регион бёлюгюне йибермеге таклиф этилди.

 

 

 

Къ. Къараев.

Суратларда: ЖКХ-ны регион форумундан гёрюнюшлер.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля