Натижалар яман тюгюл

Къаягент райондагъы мухбирибиз Магьаммат­расул ИБРАГЬИМОВ «Къаягент» деген пачалыкъ унитар предприятиеде болгъан ва ону директору Магьамматшакир АЛИБЕКОВ булан ёлукъгъан.

– Магьамматшакир Нажмутдинович, хозяйствогъа башчылыкъ этегенигиз – он экинчи йыл. Гетип барагъан 2022-нчи йылны натижаларына нечик къыймат бересиз?

– Гертиден де, гьали 2022-нчи йылны гьасиллерин чыгъармагъа болабыз. Артдагъы йыллар биз аслу гьалда юзюмчюлюкге кёп тергев беребиз. Ону булан бирге авлакъчылыкъны да унутмайбыз. Гьар йыл 400-700 гектар ерде гюзлюк, язлыкъ будайланы оьсдюребиз.

Юзюмчюлюкдеги четимликлени гьисапгъа алгъанда, арт вакътилерде бир-бир хозяйстволаны ёлбашчылары авлакъчылыкъны аз харжлар булан къолай гелим алынагъан тармагъы гьисаплап, юзюмчюлюкге арт бермеге сюелер. Шолай пикрулар бизин де терен ойлашывлагъа тарыта. Сонг да, шулай ойлар татли емишни базар багьаларыны тёбенлигинден баш ала деп гьисап этемен.

– Бавчулукъну оьсдюрювге де агьамият берилеми?

– Бавчулукъ – бизде мердешли тармакъ. Емиш бавлар булан аслу гьалда ижарачылар, далапчылар машгъул. Шогъар гёре де, кокан, баъли, алма, шаптал тереклер орнатыла.

– Юзюмлюкде бу йыл сайламлы салкъынлар къайтарылды. Шо гьакъда не айтмагъа боласыз?

– Жаваплы кампанияны бизин хозяйство гьаман да йимик къурумлу оьтгерди. Бугюн тармакъда 3 юзюмчюлюк бригада чалыша. Бирисине Пирдавус Табтухова, оьзгелерине Магьамматнаби Шихалиев ва Шигьбавмат Жалилов башчылыкъ этелер. Четимликлеге де къарамай, тюшюмню къадары алдагъы йыллардан къолай болду. Бугюн юзюмлюк­лерибизни умуми майданы – 497 гектар. Шоланы 457 гектарында борлалар толу тюшюм бере.

– 2022-нчи йылда гюзлюклени тюшюмю нечик болду?

– Гюзлюклени оьсдюрегенибиз биринчи йыл тюгюл. Гьар йыл орта гьисапда 400-700 гектаргъа сайламлы ашлыкъланы урлукъларын сатып алып чачабыз. Оьр натижалагъа гётерилмеге сынавлу агрономларыбыз, касбучуларыбыз, ишчилерибиз бар, тарыкълы техника етише. Янгыз бир кемчилик бар – шо да авлакъланы сугъарылмайгъанлыгъы. Янгурлар болмаса, тюшюм де осал бола. Бу йыл яман болмады. Къайтарылгъан тюшюмге разибиз. Ашлыкъланы бир пайын сатдыкъ, бир пайын урлукълагъа къойдукъ. Сонг да, ишчилерибизге, касбучуларыбызгъа учуз багьасына сатып бердик, осал ашлыкъланы гьайван фермалагъа тапшурдукъ.

 – Авлакъ ишлени гьа­къында сёз арагъа чыкъгъанда, гюзлюклер чачыв кампанияны гьакъында сорамай болмайбыз. Нечик оьтдю?

 – Бу йыл гюзлюклер 360 гектарда чачылды. Чачыв кампанияны авлакъчылыкъ бригада белгиленген гюнлерде сан яны булан оьтгерди. Гележекде бай тюшюмлер къаравуллайбыз.

 – Жамият гьайванланы къышлаву нечик бара?

 – Гьайванчылыкъ тармакъда да ишлерибиз яман тюгюл. Йылны къургъакълыгъы мунда да четимлик­лер яратды. Биченлик­лерде гёз алгъа тутулгъан кюйде ем болмады. Шогъар да къарамай, къатты емлени топ­лав яхшы оьтдю. Емлерибиз таман болур чакъы бар, оьзгелеге де кёмек этмеге болабыз. Къышлавну барышына разибиз.

 – Магьамматшакир Наж­мутдинович, сизин хозяйствода аслу тармакъ гьисапланагъан юзюмчюлюкде предприятиени ишчилери булан бирге юзюм ва оьзге емиш бавланы оьсдюрювде Къаягент юртда яшайгъан адамлар, оланы агьлюлери дыгъарлар байлап, ГУП-ну ишлерине яхшы къошум этелер…

 – Бизде дыгъар булан ишлейген 300 адамдан артыкъ бар. Бугюн олар 1000-ге ювукъ гектарда юзюм, кокан, баъли бавлар орнатгъан, бахчаларда ишлей. Четимликлер де ёкъ тюгюл. Тергейгенлер кёп. Шогъар да къарамайлы, адамланы гьаракаты яхшы.

 – Гелеген янгы 2023-нчю йылгъа байлавлу не этмеге мурат бар?

 – 2023-нчю йылда енгил болмажакъ. Юзюм бавларыбызны денгиз бойдагъы участкасында 22 гектарда толу кюйде ремонт ишлер оьтгерилежек. Ондан къайры, 33 гектарда янгы юзюм бавлар орнатылажакъ. Этилежек ишлени гёз алгъа тутуп, хозяйствода борлалар оьсдюреген цехни ишге салдыкъ. Цехде йылда 60000 тюек оьсдюрюлежек. Оланы барысы да янгы юзюм бавларыбызда орнатылажакъ.
Гьайванчылыкъ тармакъгъа да тергев артажакъ. Айтагъаным, «Кочубейская», «Къаягент» деген фермаларда ремонт ишлер оьтгерилежек. Сакъланагъан гьайванланы жынсларын яхшылашдырмагъа да сюебиз. Шо муратлар булан 2023-нчю йыл 20 гьайван сатып алмагъа къастыбыз бар.

 – Сиз производство ишлер булан бирге ишлейгенлени, юртлуларыгъызны яшавлукъ масъалаларын чечивде де арив ортакъчылыкъ этегенигиз белгили.

 – Юртлуларыбызны, предприятиени касбучуларыны, ишчилерибизни яшавлукъ масъалаларын чечивге даим тергев беребиз. Мисал учун, 2022-нчи йыл Къаягентдеги 2 номерли орта школаны ярашдырмагъа 600 минг манат акъча маялар бакъдырдыкъ. Эки-уьч йыллар алда предприятиени канторасын ярашдырдыкъ.

 – Украинада дав агьвалатларда четимликлер де ёлукъмай тюгюл. Кёмекге харлылагъа сиз нечик къошум этесиз?

 – Украинада къардаш халкъыбызны миллетчилерден азат этмеге бакъдырылгъан гьаракатны да якълайбыз, болагъан кёмегибизни этебиз. Шолай, йылны боюнда донбаслылагъа кёмек гьисапда 40 минг манат акъча маялар бердик. Сонг да, юзюмлени тюшюмюн къайтарагъан вакътиде 3 тон сан янлы татли емиш де къотардыкъ. Шолай кёмеклер гележекде де этилежек.

 – Магьамматшакир ­Нажмутдинович, алда токътагъан масъалаланы чечивде сынавлу, бажарывлу ва билимли касбучулар, ишчилер тарыкъ. Шо гьакъда не айтмагъа боласыз?

 – Арт вакътилерде касбучуларыбызны билимлерин камиллешдирмек учун охумагъа бакъдырабыз. Мисал учун, Дагъыстан юрт хозяйство университетде бу йыл ачылгъан курслагъа бухгалтерияда, оьзге бёлюклерде чалышагъан къуллукъчуларыбызны йибердик. Гележекде де оланы билимлерин камиллешдирив давам этилежек.
Артдагъы 20-25 йыл Дагъыс­танны юрт хозяйство тармагъында уллу ва кёп юрт хозяйство предприятиелер тозулду. Биз бузулувдан сакъланмагъа бажардыкъ. Тек предприятиелени алдагъы гючю къалмагъан. Пачалыкъны ягъындан да олагъа кёмек аз. Бары гьаракат сабанчы-фермер хозяйстволаны, ЛПХ-ланы оьсдюрювге бакъдырылгъан. Юрт хозяйство булан байлавлу касбуланы абуру тюшген. Оьсюп гелеген наслуларыбыз топуракъда ишлеме сюймей. Шону учун оьр охув ожакълагъа охумагъа тюшегенлер де аз. Билимли, сынавлу касбучулар етишмей. Юзюмчюлер, гьайванчылар, механизаторлар, яхшы ишчилер де етишмей.
Юрт хозяйство техниканы эсгиленгени, етишмейгенлиги де авлакъ ишлени къурумлу юрютювде кёп четимликлер тувдура. Булай гьал бары да хозяйстволарда ёлугъа. Шоланы арасында биз де барбыз.

 – Янгы 2023-нчю йылда яхшы умутларыгъызгъа етишмеге сизге Къуд ратны еси савлукъ берсин!

 – Савболугъуз.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля