Скандарбек Тулпаров: «Къаравчулагъа дёрт янгы спектаклибиз бар»


Къумукъ театрны янгы сезонуну ачылывуна


А-П. Салаватовну атындагъы Къумукъ музыкалы-драма театр ноябр айны экисинде янгы сезонун ача. Ону ачылывуну алдында театрны директору Скандарбек Тулпаров булан ёлугъуп баянлыкъ алдыкъ.


–Скандарбек Даниялович, театр­ны янгы сезонуну ачылыву – къаравчулар учун сююнчлю агьвалат.



–Адатлы гьалда биз гьар сезонну театр­ны алтын фондуна гирген спектакллер булан ача эдик. Кёбюсю «Молла Насрутдин» булан ачып, «Айгъази» булан яба эдик. Яда «Айгъази» булан ачылып, башгъасы булан ябыла эди. Гьали болгъанча шолай гелген. Шо къайданы мен де бузма сюймей эдим. Шо саялы бизде гьали «Айгъази» булан ачма бираз четимлик тувулунгъан. Неге тюгюл де, Айгъазини ойнама адам ёкъ. Тек бу спектаклни сагьнагъа къайтарма умут этебиз. Бойлу-сойлу, Айгъазини келпетин яратып болардай бир улан табылмай къалмас. Бизин алтын фондубузгъа «Юрек сюйсе» деген спектакль де гире. Бу йылгъы сезонну шону булан ачма токъташгъанбыз.



Гьалиги заманда янгы спектаклл­ер салмакъ тынч масъала тюгюлдюр. Къаравчуланы бу гезик нечик янгы спектакллер булан сююндюрежексиз?



–Къаравчулагъа дёрт янгы спектаклибиз бар. Биринчи ойналажагъы – Ислам Казиев язгъан ва салгъан «Эшек къулакъ» деген спектакль. Притча йимик язылгъан, гьалиги яшавну масъалаларын да къуршай. Озокъда, инг башлап репертуарны онгарагъанда бизин ерли драматургланы, язывчуланы асарларын къоллама къарайбыз. Милли театр болгъан сонг, оьзюбюзге шолай борч алабыз. Ноябрни 9-нда ва 10-унда эки де гюн шо спектакль юрюлежек. Сонг геле бизин премьерабыз – жагьил режиссёрубуз Завур Алиев салгъан, Вампиловну «Провинциальные анекдоты» деген асары таржума этилип, эки актлы спектакль – «Кюлеме кюлкю тюгюл». Ону чебер совет де арив къабул этди. Яш режиссёрубуз Завургъа гьали айтма болабыз токъташгъан, касбусуна тюшюнген режиссёр деп. Ёлдашлар ону бу иши булан къутлама да къутлады. Шо спектаклни гёрсетежекбиз ноябрни 20-сында ва 21-нде. Гезикли гелеген, биз уьстюнде кёп ишлеген, кёп къыйын тёкген ва харж чыгъаргъан спектаклибиз – «Ханума» – гюржю авторланы асары. Сав коллектив къуршалгъан деп айтма ярай бу спектаклге. Премьерасы ноябрни 27-синде, 28-нде болажакъ. Бу спектаклни декорациялары бек багьа олтурду. Бизде де этилмеген, Москвада, Питерде, Кострома шагьарда заказ берип этдиргенбиз. Костюмланы лап да белгили художник Вера Агошкина этген. Бу спектаклни салды Санкт-Петербургдан чакъырылгъан режиссёр – Дмитрий Павлов. Чебер ёлбашчы болуп мени гёз къаравум булан салынды. Бу­гъар бийивлени салды белгили уста, касбучу – Майрам Бисаловна. Вокалны юрютеген – Рупия Салиева. Муну салмакъ учун кёп касбучулар къуршалгъан. Гийилеген костюмланы юз тюрлюсю бар. Муну салмакъ булан биз театрны коллективи янгы абатын алгъан, янгылыкълагъа абат басгъан йимик гёребиз ва гьисап этебиз. Озокъда, чыкъгъан харжгъа гёре белетлери де багьа. Етти юз, беш юз, уьч юз манат.


–Спектакллер салмакъ учун, озокъда, харж да гереги англашыла. Шо масъала нечик чечиле?



–Гьали бизге алда йимик харж берилмей десем, янгылыш болмажакъман. Дёрт спектакль салмакъ учун йылгъа 300 минг манат бериле. Гьалиги багьалагъа къарагъанда, шо акъчагъа бир спектаклни салма да болмай. Биз салгъан «Ханума» деген спектаклни айтсам, бир миллион ярым манатдан да кёп акъча харжлангъан. Аз-маз спонсор кёмеклер болду, аслусу, борчгъа алып этебиз. Къаравчуларыбызгъа яхшы, мекенли спектакллер гёрсетме умут булан ишлейбиз. Бу спектаклге белетлени багьаларын айтгъаным да негьакъ тюгюл эди. Башгъа ерлерде белетлер эки минг манатдан кем тюгюл. Биз къаравчуланы да ойлашабыз. О саялы гьатдан оздуруп багьаланы гётерме сюймейбиз. Дёртюнчю спектаклни де янгы йылгъа таба гёрсетежекбиз. «Маугли» деген мюзикл. Школадагъы охувчулар учун, оьрюм яшлар учун салынгъан. Индусланы асары. Бек тамаша макъамлары булангъы мюзикл болажакъ. Къумукъча да, орусча да ойналажакъ. Янгы йылгъа фойебизде яшлар учун байрам болажакъ. Сонг Сувукъмурза бу мюзиклны яшлагъа савгъат этип залгъа чакъыражакъ. Шолай умутларыбыз бар.


–Йыл айлангъан сонгу умутлары­гъызны да айтамысан…



–Янгы йылдан тутуп, биз Уллу Уьстюнлюкню 75 йыллыгъына байлавлу гьазирлик гёрме башлажакъбыз. Абдул-Вагьап Сулеймановну «Давда той» деген спектак­лин янгыртма ва салма къастыбыз бар. Эсги болгъан, нетесиз ону салып деген калималар да чалына. Тек дав тема бир заманда да эсги болмай. Бизин наслугъа да о давну къайгъысы тийген, унутма ярамай. Бир башлап биз белгили халкъ шаирибизни 110 йыллыгъына багъыш­лап бу спектаклни гёрсетежекбиз. Сонг Уьстюнлюкню гюнюне де гёрсетилежек. Дагъы да шаир, драматург Атав Атаевни бир де салынмагъан пьесасы бар. Гелеген йыл шону да салажакъбыз. Бакюдеги бек пагьмулу драматург булан байлавлукъ тутгъанман. Ол тарихге байлавлу пьесаланы уста кюйде яза. Жалалутдин Къоркъмасовну гьакъында, ону яшаву, гьаракаты гьакъында язма урунгъан. Кёп материаллар биз де жыйгъанбыз, оьзю де Бакюдеги архивлерден, Тюркиядан материаллар жыйгъан. Бек гьаракат этип ишлеп тура. Анатолий Къоркъмасов да бек кёмек этермен деди.. Эшитгенде, сююндю. Гьали болгъанча ону гьакъында язылмагъанына мен тамаша да боламан. Тезден тийишли эди. Шогъар байлавлу мен ноябрни башында жыйылгъан материалланы да алып, Бакюге де бараман. Гьакълашма тарыкъ кёп масъалалар бар.


–Гертилей де, ону гьакъында спектакль салма тезден берли герек эди. Эревюллю уланыбыз. Бек танг иш этесиз. Бирдагъы бир сорав бар. Сени ягъынга гелегенни билгенде иш ёлдашыбыз орусча салынагъан спектакллени аз этсе ярамаймы экен деген ёравун айтды…



–Репертуарыбызгъа гёре айтайым. Буссагьат бизде ойналагъан отузгъа ювукъ спектакль бар. Бугюн салсакъ да ойнап болагъан 20 спектакль бар. Шолардан дёртюсю орусча ойнала. Расул Гьамзатовну «Асият» деген пьесасы. «Человек из Ла Манчи», А.Айгумовну «Расплата», яшлар учун бир ёммакъ да бар. Булар бары да – мен гелгенче салынгъан спектакллер. Мен гелген сонг орусча бир де салынмагъан. Биз милли театр болгъан сонг, бизин авторланы асарларына гёре салынгъан спектакллени ойнама да герекбиз. Шо бизге борч болуп токътагъан.


–Баянлыкъ бергенинг учун баракалла. Гележекде де ишигизде уьс­тюнлюклеге етишме насип болсун!



–Савболугъуз.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля