Гёрмекли уьстюнлюклер

Инг алда савлай дюньяны тергевюн тартып тургъан шо Оюнланы барышында 12 мингге ювукъ спортчу Олимпия оюнлагъа гиреген спортну 28 тюрлю журасындан бир-бири булан тогъатартгъанын айрыча айтмагъа тюше. Оланы бирлери, гёрмекли оьрлюклеге етишип, гьар тюрлю даражадагъы савгъатлагъа ес болуп, атын данггъа чыгъармагъа бажарды. Бирлери буса гезикли Олимпия оюнларда оьзлер макътавгъа лайыкълы болажагъына умут булан къалдылар.


Къыйыкъсытывлагъа да къайпанмады

Белгили кюйде, къаркъарасыны къуватын артдырагъан дарманланы къоллавну айланасында юрюлген къалмагъалланы натижасында Россияны жыйым командасына кёбюсю айтылгъан спортчулар къуршалмагъа болмай къалды. Ачыкълашдырып айтгъанда, артдагъы 104 йылны гьисапгъа алгъанда, бу гезик Россияны жыйым командасына лап аз спортчу къуршалгъан эди. Олимпия оюнланы оьлчевюнде юрюлеген ярышларда авур ва енгил атлетикадан, олай да спортну бир-бир журалары булан машгъул болагъан кёбюсю спортчулагъа оьзлени дёрт йылны инг агьамиятлы оюнларында сынамагъа имканлыкъ берилмеди.

Шогъар да къарамайлы, бизин уьлкени жыйым командасына къуршалгъанлар спортну аслу жураларында оьзлер гьар къачан да алдынлы болуп гелегенин бирдагъы керен де исбатлады. Демек, Лондон шагьарда 2012-нчи йылда оьтгерилген Олимпиада да йимик, Россияны жыйым командасы, лайыкълы болгъан медалланы санавун гьисапгъа алгъанда, дёртюнчю ерни сакъламагъа бажарды. Умуми кюйде алгъанда, 19 алтын, 18 гюмюш, 19 да бронза медальгъа ес болду. Дзюдо, тутушуп ябушув, чабушув, юзюв, чебер гимнастика йимик спортну жураларындан лап тизив натижалагъа етишди. Оьрде артда эсгерилген спортну жураларындан бизин уьлкени жыйым командасына къуршалгъан спортчулар арасы бёлюнмейген кюйде беш Олимпиаданы барышында биревню де оьзлени алдына чыкъмагъа да къоймагъан.

Россияны Президенти Владимир Владимирович Путин Рио-де-Жанейрода   оьтгерилген прес-конференцияда Олимпия оюнланы барышында бизин уьлкени жыйым командасы етишген уьстюнлюклеге оьр къыймат берген. Ону сёзлерине гёре, дёрт йылны инг агьамиятлы оюнлары да бизин уьлкени атындан ортакъчылыкъ этген спортчулар оьзлени усталыгъын исбат этип, гёз алгъа тутгъан муратлагъа етишмек учун чыдамлыгъын, къоччакълыгъын, къаныгъывлугъун, ягьыны гючюн гёрсетди. Рио-де-Жанейро шагьарда оьтгерилген Олимпиадада бизин спортчулар оьрде эсгерилген къылыкъ-хасият битимин толу кюйде малим этмеге бажарды.

Дагъыстанлылар — Олимпиадада

Олимпия оюнланы барышында да­гъыстанлы спортчулар да Россияны жыйым командасыны уьстюнлюгюне лайыкълы къошумун болдургъаны айрыча разиликни тувдура. Шолай, тутушуп ябушувдан 86 кило авурлукъда дагъыстанлы кочап Абдулрашит Садулаев алтын медаль къазанды. Белгили экени йимик, ол Гьамит Гьамитовну атындагъы спортшколада тренер Шамил Омаровну алдында тарбияланып геле. Олимпиада башлангъанчагъа да касбучулар ону оьзю тогъатартагъан авурлукъда лап да бажарывлу кочап гьисаплагъан. Ону гьатта белгили спортчулар Усэйн Болт ва Майкл Фелп булан тенглешдире.

Неге тюгюл, 20 йыл тюгюл болмайгъан яш кочап артдагъы эки йылны ичинде гьеч биревге де утдурмагъан. Олимпиаданы вакътисинде де А. Садулаев янгыз оьзюне хас гьисапланагъан ябушув юрютюв къайдаланы къоллап, оьзю булан ярышгъа чыкъгъан кочаплардан уьст гелди. Умуми кюйде алгъанда, оьзю юрютген ябушувларда 28 балл алмагъа бажарды. Ону булан тогъатартмагъа чыкъгъанлар 1 балл тюгюл алмагъа болмады. Демек, ол Рио-де-Жанейрода мажар миллетли Иштван Вереб булан юрютген биринчи ябушув 10:0 санав булан токъташдырылгъан болжалдан алда тамамланды. Сонг да, Венесуэладан гелген кочап Педро Себальос огъар 5:0 санав булан утулду. Ярым финалда буса Азербайжан учун ябушагъан бизин якълы кочап, Олимпия оюнланы чемпиону Шарип Шарипов 8: 1 санав булан ондан артда къалды. Тутушуп ябушувда юрюлеген тогъатартывланы финал тиретинде Абдулрашит Садулаев тюрк кочап Селим Яшар булан ёлукъду. Ол бу гезик де тюрк кочапгъа ябушувда алдынлыкъ алмагъа имканлыкъ бермеди. Ону да 5:0 санав булан утмагъа бажарды. Шолайлыкъда, Абдулрашит Садулаев Олимпия оюнланы чемпиону деген оьр атгъа лайыкълы болду

Дагъыстанлы кочап Олимпия оюнларда уьст болажагъына касбучулар инанып гелгенин Россияны спортгъа къарайгъан министри Виталий Мутко маълумат къуралланы вакиллерине берген баянлыгъында айтгъан сёзлер де гертилей. «Кочап Абдулрашит Садулаев Олимпия оюн­ларда уьст гележегин биз къаравуллай эдик. Ол жагьил чагъына да къарамай, сабур, эргишини «оьзе­ги». Жагьил адам шулай ябушмагъа бола деп инанмагъа да къы­йын. Тенгирибиз шо ругьда узатмагъа огъар дагъы да гюч берсин. Ол халчада герти ябушувну гёрсетмеге бажарды. Муна шо саялы да спорт­ну тутушуп ябушув журасы булан иштагьланмагъа да тюшедир», – деген ол.

Шондан къайры да, Олимпия оюнларда дагъыстанлы кочаплар Шарип Шарипов Азербайжангъа ва Ибрагьим Сайитов Беларусгъа бронза медаллар къазанды.

Чарада райондан чыкъгъан кочап Шарип Шарипов 86 кило авурлукъда уьчюнчю ерге ес болду. Ол венесуэлалы кочап Педро Себальос булан тогъатартгъан ва шо ябушувда алдынлыкъ алды. Шарип Шарипов дёрт йыл алъякъда 97 кило авурлукъда Олимпия оюнланы чемпиону болгъан оьзюню ­уьстюнлюгюн такрарламагъа бажармаса да, ол Дагъыстанны ва Азербайжанны спортуну тарихине гирген деп айтмагъа ярай. Нечик де, ол Олимпия оюнларда эки керен ортакъчылыкъ этген.

Хасавюрт райондан чыкъгъан кочап Ибрагьим Сайитов 125 кило авурлукъда эрменили Леван Берианидзе булан тогъатартгъан сонг бронза медальгъа лайыкълы болду. Олимпия оюнланы барышында ол янгыз чемпион атгъа ес болгъан тюрк кочап Тиха Акъгюлге утдургъан.

Шону булан бирге, Хасавюрт районну Къуруш юртунда тувуп оьсген кочап Жавит Гьамзатов ябушувну грек-рим журасында Беларуссия учун 85 кило авурлукъда тогъатартып, бронза медальгъа ес болду. Ол Олимпия оюнларда 4 ябушув оьтгерди. Шоланы барышында китайлы Фей Пенг, австриялы Амер Хрусоновский, болгариялы Николай Байрикаков булан ябушмакъ учун халчагъа чыкъды. Ярым финалда буса украинли Жан Беленюкню утмагъа болмады.

Ябушувну тхэквондо журасында юрюлген ярышларда буса дагъыстанлы кочап Радик Исаев 80 кило авурлукъда Азербайжан учун биринчи алтын медальны къазангъан.

Тек Россияны жыйым командасына къошулгъан къатынгишилени арасында тутушуп ябушувдан 48 кило авурлукъда тогъатартагъан Милана Дадашева Олимпия оюнларда оьзюню алдына салынгъан борчланы яшавгъа чыгъармагъа болмады. Лап башда ол Темиркъазыкъ Кореядан гелген кочап Ким Хен Генни 6:2 санав булан утду. Сонггъа таба, ябушувланы гезикли тиретинде Болгарияны вакили Элиза Янковагъа утдурду.  


Янгыз россиялы

спортчулар айыпланса да …

Рио-де-Жанейродагъы Олимпиаданы алдында Россияны жыйым командасына къуршалгъанлар къаркъарасыны къуватын артдырагъан дарманланы къоллай­гъаныны айланасында къувун гётерилип, сайки, дёрт йылны инг агьамиятлы оюнларын шо якъдан таза оьтгермекни къасты этилген. Тек шо Оюнланы барышында оьзге жыйым командалагъа къошулгъанлар да шолай дарманланы къоллайгъаны мекенли болгъан. Ачыкълашдырып айтгъанда, оьтгерилген тергевлени натижасында ярамайгъан дарманланы къоллайгъаны саялы молдовалы спортчу Сергей Торновшини ярышланы вакътисинде ес болгъан бронза медалы чыгъарылып алынгъан. Шолай да, 69 кило авурлукъда тогъатартагъан къыргъыз штангист Иззат Артыков ярышларда оьзю лайыкълы болгъан бронза медалсыз къалгъан. Ону къанында ашагъан ашны къаркъарасына ярашмагъа болушлукъ этеген ва талгъанын тайдырагъан дарманны белгилери табылгъан. Шо гьал буса, Россияны жыйым командасыны айланасында тувулунгъан къувун булан пайдаланып, оьзге уьлкелени спортчулары ярамайгъан дарманланы къоллап турагъанын гертилей. Шо тармакъдагъы гьалны тийишли къурумлагъа ёрукълашдырмагъа тюшегенин исбатлай.      

Сакъатлагъа ёл ачылмады

Къаркъарасыны къуватын артдырагъан дарманланы къоллагъан деп айыпланып, гери урув чаралар россиялы сакъат спортчулагъа бакъгъан якъда да сакълана. Олар Паралимпия оюнларда ортакъчылыкъ этмежек. Нечик де, август айны 22-синде Спорт арбитраж суду, ВАДА къурумуну касбучуларыны докладына асасланып, шолай къарар къабул этген. Эсгерилген шо докладда 35 сакъат спортчуну аты бар. Бизин уьлкени атындан шо оюнларда ортакъчылыкъ этмеге гьазирленеген спортчулар оьзлени къаркъарасыны къуватын артдырагъан дарманланы къоллагъаны ташдырыла.

Озокъда, тувулунгъан шулай шартларда спортгъа политика къошулмай къалмагъаны англашыла. Токио шагьарда оьтгерилежек гезикли Яйлыкъ Олимпия оюнланы алдында сама бизин уьлкени жыйым командасына бакъгъан якъда шулай къувунлу гьалны тувулунмагъа къоймайлы, Россияны Олимпия комитети, оьзге тийишли къурумлар булан бирче пачалыкъ гьакимлик къурумланы даражасында мекенли чараланы гёз алгъа тутуп, шоланы яшавгъа чыгъармакъны къастын болдурар бугъай.

Автор: Н. БАЙБОЛАТОВ.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля