Тахшагьарны орамларында низам бузула

2014-нчю йылда Магьачкъала шагьарда транспорт булан байлавлу 315 хатабалагь болгъан. Шоланы натижасында 56 адам оьлген, 380 адам яралангъан. Бу санавлар шагьардагъы автомобиллени юрюшюн тергейген пачалыкъ инспекцияны къуллукъчуларын  рагьатсызландыра, ишибиз герек даражада кютюлмейгенни исбат эте.

Транспорт булан байлавлу гьаллар шагьарны Совет ва Киров районларында, айрокъда Имам Шамилни проспектинде, Ярагъскийни ва Энгельсни атындагъы орамларда кёп бола. Ондан къайры да, Магьачкъала шагьарны ичиндеги федерал автомобиль ёлну, Акъуша орамны, Семендер посёлокну эсгерме ярай.

2014-нчю йылда болгъан ёл агьвалатланы 67 проценти автомобиль гьайдавчуланы гюнагьындан, автомобиль гьайдавчулар ичип-эсирип гьайдайгъанлыкъдан, къаршыдагъы автомобиль гелеген ёлгъа чы­гъывдан, транспортну гьатсыз бек гьайдавдан бола. «ГИБДД-ни къуллукъчулары ёл низамны бузувну Магьачкъала шагьарны ичинде 170 330 керен гьисапгъа алгъан, 2013-нчю йылда шолай агьвалат 137 201 керен болгъан. Бизин къуллукъчулар оьзлени гьаракатын гючлендиргени гёрюнюп тура. Шо ёл низамны бузагъан материалланы 4131-и судлагъа бакъдырылгъан. Ёл низамны бузгъан 1243 гьайдавчу автомобиль гьайдавгъа ихтиярдан магьрюм этилген. 255 гьайдавчу административ къайдада жавапгъа тартылгъан.

 

Автомобиллени яяв юрюйгенлеге урагъан гезиклер кёп бола

 

Шагьарда яяв юрюшню низамы бузулагъан масъала кёп алдан берли арагъа чыкъгъан. Транспортну яяв юрюйгенлеге урагъан гезиклер ёл низам бузулагъанлыкъны 53 процентине тенг геле. Шолай гезиклерде яяв юрюйгенлер оьзлер низамны бузагъанлыкъ 32 процентге етише. Яяв юрюйгенлеге транспортну урагъан гезиклени аслу себеп­лери яяв юрюйгенлер орамны токъташдырылмагъан еринден оьтегенлик, гелеген транспортну алдына хапарсыздан чыгъагъанлыкъ булан байлавлу.

Яяв юрюйгенлени кёплери ёл низам янгыз автомобиль гьайдавчулар учун язылгъан деп ойлайлар ва шо низамны талапларын кютмейлер. Яяв юрюйгенлер орамдан чабып чыгъагъанны, хапарсыздан ёлгъа чыгъагъанны, тротуар бар туруп, автомобиллени ёлундан юрюйгенни, ичип-эсирип юрюйгенни гёребиз.

Автомобиль гьайдавчулар да бир-бирде яяв юрюйгенлени оьзлеге  гёрсетилген ерлерден чыкъма къоймай, оланы ихтиярларын къыйыкъсыталар. Бирдагъы керен де эсигизге салма сюебиз: яяв юрюйгенлер учун гёрсетилген, акъ гьызлар тартылгъан ерлерде, автомобиль гьайдавчулар яяв юрюйгенлени оьтме къойма борчлу. Бизде буса яяв юрюйгенлер оьзлеге берилген шо ихтиярдан пайдаланма болмай, ёл ягъада къатып туралар, тавакаллыкъ этип ёлдан чыкъма сюйсе де,   автомобиль гьайдавчулар олагъа ёл бермейлер. Шо бузукълукъну тюзлемек учун ёл низамны сакълайгъан къуллукъчулар гьар гюнлер булан дегенлей чара гёрелер. Оьзлеге гёрсетилген ерлерден оьтеген ёллардан чыкъма къоймайгъан 4895 автомобиль гьайдавчу административ жавап­лыкъгъа тартылгъан.

Ёлларда хатабалагьлар не заман болагъанны тергеп къарагъанда, шо хатабалагьланы 49 проценти аслу гьалда 18 сагьатдан 5 сагьат болгъунча аралыкъда болагъаны аян этилген. Шогъар да кёбюсю гезиклерде – орамлар къарангы болагъаны, орамларда ярыкълар ёкълугъу себепли. Автомобиль гьайдавчулар, айрокъда шишаларына къара пердев ябушдургъанлары, ёллардан оьтеген яяв юрюйгенлени гёрмей къалалар. Шолай гезиклерде яяв юрюйгенлени, айрокъда яшланы опурагъында ярыкъны гючлендиреген ишаралар болмакъ пайдалы. Шолай болса, автомобиль гьайдавчулар да адамланы гёрежек.

2014-нчю йылны ноябр айыны 15-нден башлап, автомобилни терезе шишаларына къара пердев тутмагъа ярамай деп билдирилген. Шо талапны Магьачкъала шагьарны ГИБДД-си   бары да автомобиль гьайдавчулагъа эки сутканы ичинде яшавгъа чы­гъарсын учун етишдирген. Шо талапны яшавгъа чыгъармагъан 50 автомобиль гьайдавчу такъсырлангъан. Амма Имам Шамилни атындагъы проспектде, Магьачкъала-Ленингент-Убеки шосседе гьали де кёп хатабалагьлар бола.

 

Гьайдавчулар хатабалагь болгъан ерден  къачып гете

 

Бир-бир автомобиль гьайдавчулар хатабалагьгъа тарыгъан адамгъа кёмек этмей, хатабалагь болгъан ерден къачып гетегени  талчыкъдыра. Автомобиль гьайдавчулар хатабалагь болгъан ерден къачагъаны не себепдендир, шолай гезиклерде гюнагьлылар нечик аян этиле?

Оьтген йылны ичинде агьвалат болгъан ерден къачып гетген автомобиль гьайдавчуланы гюнагьындан 5 адам оьлген ва 29 адам яралангъан. Яяв юрюйгенлени автомобиль таптагъан 14 гезик (2013-нчю йылда – 17) белгисиз къалгъан. Адам оьлген гезиклени барысында да гюнагьлылар аян этилген.

Шулай яман гьалгъа къаршы бизге барыбызгъа да бирликде ябушма герек. Шолай агьвалатлар болгъан гезиклени аян этме шагьатлар кёмек эте. Тек адамланы бирлери шо магъа тарыкъмы деп ойлай. Шолайлыкъда, олар жинаятчылагъа яшынма, жаваплыкъдан къутулма кёмек этелер. Ёл транспорт агьвалатны гёрген адамлар шо агьвалатланы гьакъында маълумат бергенни сюер эдик. Телефон номерлерибиз: 99-66-30, 99-66-59 яда 02. Маълумат берген адамны аты билдирилмежекге ва шо адамгъа савгъат берилежекге инандырма болабыз.

 

Шагьарны орамларында агьамиятлы масъалалар

 

Шагьарны чечилмеген масъалаларыны бириси – орамларда болагъан тыгъыслыкълар. Шо тыгъыс гьал не себепден болагъаны белгили. Магьачкъала шагьарда транспортну кёплюгю, транспортну ярамайгъан ерлерде токътатагъанлыкъ, шагьарны ичинде базарланы ва башгъа административ, сатыв этеген, ашайгъан ерлени кёплюгю, шо идараланы оьзлени транспорт салагъан ерлери ёкълугъу булан байлавлу.

Бугюн Магьачкъала шагьарда 100 мингден де артыкъ транспорт гьисапгъа алынгъан. Оланы санаву, артса тюгюл, кемимей. Орамланы генглешдирмек учун чаралар гёрюлсе де, артагъан транспортну таъмин этме гюч етишмей. Ондан къайры да, шагьарда электрик гюч тез-тез таягъаны, светофорлар сёнегени де четимлик тувдура. Автомобиль гьайдавчуланы низамсызлыгъы да, олар ёл низамны бузагъан гезиклер де кёп ёлугъа. Маршрут транспорт сюйген ерде токътайгъаны да шагьарда ты­гъыслыкъ тувдура. Автомобиль гьайдавчуланы кёплери жамият транспорт токътайгъан ерлеге, тротуарлагъа транспортун салып четимлик тувдура.

РФ-ни законлары автомобиль гьайдавчу ёкъ буса, протокол толтурма ва автомобиль гьайдавчуну такъсырлама ихтияр бермей. Буса да бизин къуллукъчулар ярамайгъан ерде транспортну токътатгъан 39 347 гьайдавчуну такъсырлагъан.

Маршрут таксилер тийишсиз ерлерде, тувра эки ёл къошулагъан ерлерде де машинин токътатып, адамланы миндире ва тюшюре. Олар оьзлер ёл низамны бузагъандан къайры, яяв юрюйгенлени де низамсызлыкъгъа уьйретелер.

Автомобиль гьайдавчуланы эсине салабыз: оьзлени транспортун маршрут транспорт токътайгъан ерлеге 15 метрден ювукъда токътатагъан автомобиль гьайдавчугъа 1 минг манат къоду салына. Токътагъан транспорт башгъа транспортлагъа юрюме четимлик тувдура буса, 2 минг манат къоду салына. Шо эки де гезиклерде законсуз токътагъан транспортну, эвакуатор булан тийишли ерге элтип салма ихтияр да бериле.

 

Таксилер де орамларда четимликлер тувдура

 

Башгъа шагьарлардан Магьачкъалагъа законсуз къазанмакъ учун гелеген легковой транспорт да четимли гьал тувдура. РФ-ни федерал законуну «Таксилени закону» деген бёлюгюнде булай язылгъан: «Автомобиль гьайдама ихтияр береген документин янында сакълама ва полицияны къуллукъчусу талап этеген гезиклерде огъар гёрсетме герек бола». Шо документге асасланып, автомобиль законлу такси яда яшыртгъын къазанагъан транспорт экенни билме бажарыла. Законлу таксини  таксометри, ондан къайры да автомобилни къалкъысында яда ягъаларында шахмат низамда тизилген дёртгюл белгилери болма герек.

Автомобиль гьайдавчуну адамлар ташыма ихтияр береген документи ёкъ буса, огъар 5 минг манат къоду салына. Автомобилин таксини йимик этип безендирген, тек тийишли документи ёкъ буса да,  автомобиль гьайдавчугъа 5 минг манат къоду салына. Магьачкъала шагьарда гьалиден сонг герти таксилени ялгъан таксилерден айырмакъ учун рейдлер де оьтгерилежек.

Гьар транспорт гьисапгъа алынма ва ону номер белгиси ти­йишли ерде илинип болма герек. Шо белги тийишли ерде болмаса яда гёрмемиш этип четимликлер тувдурула буса, автомобиль гьайдавчугъа 5 минг манатны оьлчевюнде къоду салына.

Орамларда юрюйген транспорт гьайдавчуланы ва яяв юрюйгенлени бири-бирине абурлу янашыву болмаса, адамланы культурасы артмаса, янгыз ёл низамны яхшылашдыргъан булан пайда болмай.

 

 

 

 

Руслан Исмайылов,

Магьачкъала шагьарны ГИБДД-сини старший инспектору, полицияны майору.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля