Билим берив ишлер асувлу юрюле


Яшлар – бизин байлыгъыбыз, бизин гележегибиз. Олагъа билим берив, шону булан бирге оланы тарбиялав ишге бары да девюрлерде, бары да пачалыкъларда аслу масъалагъа йимик уллу агьамият берилип гелген. Бугюн Къаягент районда орта билим береген 17 школа бар. Башлыгентдеги орта школа – шоланы бириси.


БИРИНЧИ ПИКРУЛАРЫМ



Ата юртгъа гелсем, гьар заман яшлыгъым эсге тюше, ерли школагъа тарта. Себеби – мундагъы орта школада 11 йыл охугъанман. Мен артдагъы гюнлерде де шо школада болдум. Гьар геливюм юрекни къуванчдан, шатлыкъдан толтура. Школаны абзарына гиргендокъ, уьч къабат бинагъа алып барагъан генг ёлну эки де боюна орнатылгъан арив тереклер, олагъа да, ёлну боюндагъы барулагъа да акъчабылгъанлыкъ, айланадагъы тазалыкъ гёзюме илинди. Буланы барысы да – охув ожакъны коллективи, ёлбашчысы, школаны айланасындагъы тазалыкъ яшланы тарбиялавгъа айрыча таъсир эте.



Уьч къабат бинаны посагъасындан абатланып, ичине аякъ басгъандокъ, бизин директорну тарбиялав ишлеге къарайгъан заместители Муслим Мустапаевич Шапитов къаршылады. Ол школагъа Дагъыстан педагогика институтну тарих факультетин охуп битдирген сонг гелген. Педагогика ишдеги стажы 25 йылдан айлангъан. Экибиз де яшав-гьалны сорай туруп, уьстюбюзге школаны директору Мадина Къадиева да гелип къалды.



Экинчи къабатда ерлешген директорну кабинетинден школаны абзары, стадион къолунгну аясында йимик гёрюне.



– Мадина Абдуллаевна, биз школаны охуп битеген 1975-нчи йыл янгы школаны къурмакъ масъала арагъа салынып ойлашылагъан вакъти эди. Сизге янгы школаны гёрмеге, ишлемеге, шат гюнлени сезмеге насип болду. Шо гьакъда не айтмагъа боласыз? – деп сорайман огъар.



–2010-нчу йыл бизин коллектив учун даимге эсде къалажакъ сююнчлю йыл болду. Шо йыл биз гюнню талапларына жавап береген янгы уьч къабат школаны бинасын къабул этдик. 2011-нчи йылдан тутуп школагъа ёлбашчылыкъ да этемен. Сыкълашгъан коллективибиз бар. Сынавлу муаллимлерибиз де, яхшы къыйматлагъа охуйгъан яшларыбыз да кёп.



Школаны коллективини алдында бугюн эки аслу масъала токътагъан: биринчиси – билим берив, экинчиси де – тарбиялав ишлер. Лакъырыбыз да шо гьакъда юрюлдю.



БИЛИМ БЕРИВ – АСЛУ МАСЪАЛА




Янгы бинада 504 яш охума бола, охуйгъанланы санаву – 216. Школада 13 клас-кабинет онгарылгъан, 2 компьютер клас бар, 4 интерактив доска да алынгъан.



Билим берив тармакъда муаллимлени алдына салгъан масъалаланы яшавгъа чыгъармакъ учун школада бары да шартлар болдурулгъан деп ташдырып айтмагъа боламан.



Коллективде оьр ва орта билимли муаллимлер чалыша. Оланы барысы да касбусунда бай сынав топлагъан, оьз ишин бек билеген адамлар. Саният Ильясова, Салимат Гьажибутдеева – Дагъыстанны ат къазангъан муаллимлери. Али Агьматов, Айханум Агъаева, Мадина Къадиева, Шерпу Исаева РФ-ни умуми ва касбу билим беривюню гьюрметли къуллукъчулары, Муслим Шапитов – РФ-ни билим беривню отличниги, Умугьайват Алиева ДР-ни билим беривюню отличниги деген атгъа ес болгъан.



Школаны охувчуларыны охувдагъы уьстюнлюклери де яхшы белгили. Олар гьар йыл оьтгерилеген муниципал, рес­публика, федерал оьлчевдеги олимпиадаланы ортакъчылары ва алдынлылары болуп, гьар тюрлю медаллагъа ес бола. Алдагъы йыл школаны охувчусу Элмира Мажитова районда оьтгерилген «Йылны охувчусу» деген конкурсда оьр болду.



Ишдеги яхшы натижалары саялы Башлыгентдеги орта школа гьар йыл ра­йондагъы 5 инг яхшы школаланы арасына къошула. 2016-нчы йылны гьасиллерине гёре школа Россиядагъы лап яхшы школаланы арасына да гирген.



– Гьар школа охувчу яшларыны санаву булан тюгюл, оланы охувдагъы, яшавдагъы уьстюнлюклери булан белгили ва макътавлу, – дей Мадина Абдуллаевна. – Башлыгентдеги орта школа оьзюню 100 йыллагъа ювукъ загьмат яшавунда камиллеше туруп, оьрге абатланып юрюген, минглер булан юртлу яшлагъа билим, тарбия берген. Бугюн оьмюрюн, загьмат яшавун педагогика ишге багъышлагъан Муртузали ва Батув Халимбековланы, Умуразият ва Сакинат Гьажиеваланы, Гигьили Исаеваны, Рашия Агъаеваны, Албёрю Къурбановну, Мустапагьажи Гьамитовну, Арсланбек Гьасановну, Маргарита Рябованы, Абдурашит ва Рукъият Къадиевлени ва оьзгелерини атларын эсгермей къоймагъа болмайман. Оланы макътавлу иш ёлун бугюнгю муаллимлерибиз Шерпу Исаева, Умугьайбат Алиева, Барият Гьажикъурбанова, Салигьат Зайырбекова, Муслим Шапитов, Саният Ильясова, Барият Алибекова, Салимат Гьажибутдеева ва оьзгелери уьстюнлю давам этелер.




УЬСТЮНЛЮКНЮ БИР ПАЙЫ




Шо агьамиятлы ишни школада юрютмек директорну тарбиялав ишлеге жаваплы орунбасары Муслим Шапитовгъа тапшурулгъан. Муслим Мустапаевич де тарбиялав ишге толу берилген, узакъ гюнню боюнда шону булан машгъул болуп турагъан адам. Тарбиялав иш гьакъда сёз арагъа чыкъгъанда, ол школада 13 тюрлю кружок юрюлегенин, олай да спортну гьар тюрлю жураларына къуршалгъан 2 секция иш гёрегени гьакъда эсгерди. Демек, школада охуй­гъан 216 яшны гьариси шо кружоклагъа, спорт группалагъа, юртдагъы маданият уьюндеги кружоклагъа къуршалгъан. Къысгъача айтгъанда, охувчуланы гьариси сынавлу педагогну гьар гюнлюк гьайында демеге ярай.



– Школадагъы кружокланы юрютеген муаллимлерден къайры, оьзюм спорт школаны тренерлери, маданият уьюню, полицияны къуллукъчулары булан да тыгъыс аралыкъ тутуп чалышаман, – дей Муслим Мустапаевич.



М.Шапитовну муаллимлени гьар гюнлюк гьаракатына тергев берив булан тамамланып къалмай, школада да, районда да оьтгерилеген «дёгерек столларда» да, оьзге чараларда да жагь кюйде ортакъчылыкъ эте. Школада юртну тарихине, табиатына, маданиятына ба­гъышлангъан музей ачылгъанлы да кёп йыллар бола. Янгы бинада музейге дагъы да яхшы шартлар болдурулгъан. Бу ишге юреги авруйгъан юртлу гьаракатчылар Балаш Балашовну, Якъуп Гьамзатовну, Мурат Рашитовну, агъа-инилер Магьамматали ва Къапар Гьажиарслановланы ва оьзгелерини кёмеги булан музейге тарыкъ-герек шкафлар, стол-стендлер сатылып алынгъан.



Муслим Мустапаевич юрютеген элни уьйренив кружогуну ортакъчылары да чакъда-чакъда юртну айланасында ерлешген тарих булан байлавлу Шахсенгер, Акъяр, Эсгигент, Темирхан-тёбе, Малтёбе, Чакавургент деген ерлерде болалар, ахтарыв ишлер юрютелер. Шону натижасында музейни ичиндеги экспонатланы санаву йыл сайын арта.



Артдагъы вакътиде тарихге, туризмни оьсювюне айрокъда кёп тергев бериле. Шону гьисапгъа алып, школаны охувчулары башында М.М.Шапитов булан бу ишде де ягъада турмай. 2017-нчи охув йылда школаны охувчулары оьзлени муаллими булан Дагъыстанда юрюлген «Гиччи ватанымны ёллары ва сокъмакълары булан» деген республика конкурсда ортакъчылыкъ этип, 3-нчю ерге ес болгъан. Алдагъы йыл шолай натижагъа охувчу къыз Марьям Шапитова да етишген.



–Тарбиялав ишни юрютювде биз гьар тюрлю темалагъа байлавлу конференциялар, белгили адамлар, школаны тамамлап чыкъгъанлар булан ёлугъувлар оьтгеребиз, – дей Муслим Мустапаевич.



Сынавлу муаллим школа низамны ёлундан чыгъагъан яшлар булан да айрыча иш юрюте. Кёбюсю гьалда оланы гьарисин чакъырып, бетге-бет туруп кемчиликлерин, тюз ёлдан тайышагъанын далиллер гелтирип охувчу яшланы юреклерине сингдирмекни къастын болдура. Яман ишлени алдын алывну, яман хасиятлардан къутулувну ёлларын гёрсете. Токътавсуз юрюлеген тарбиялав иш, яшлагъа этилеген тергев, билим берив ишлени уьстюнлю салынывуна бек таъсир эте. Натижада, Башлыгентдеги орта школаны охувчулары яман къылыкълардан ягъада, полицияда гьисапгъа алынмагъан.



–Тарбиялав ишде бары чалышывубуз элибизге, ватаныбызгъа пайдалы къызланы ва уланланы тарбиялавгъа багъышлангъан, – деп сёзюн тамамлады М.М.Шапитов.



Школада оьтгерген бир-эки сагьатны ичинде мени гёргеним, эшитгеним магъа бары да билим берив охув ожакълар шулай болмагъа герек, Башлыгентдеги орта школагъа барып оланы кёп йылланы боюнда топлагъан бай сынавуна уьйренмеге де тийишли ва лайыкълы демеге имканлыкъ бере.




 



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля