Бир нече гюн алда мен шо медицина идарада болдум, ону баш врачы Анел Забитова булан янгы больницада савлукъ сакълав къуллукъ нечик салынгъанны гьакъында лакъыр этдик. Шо лакъырлашыв гьали охувчуланы тергевюне де бериле.
– Анел Камильевна, гертиден де, бек арив больница, поликлиникасы да къырыйында, гьалиги заманны талапларына гёре къурулгъан биналар, къурулуш ишлер тамамлангъынча узакъ къарама тюшдюмю? Кёбюсю гезиклер шулай агьамиятлы биналаны битме герекли болжаллары созулуп къала.
– Бизде де къурулуш ишлер бираз узатылды. Шулай гёрмекли бинагъа чыкъмакъны бек къаравуллагъан эдик. Алдагъы ерде, айрокъда поликлиникада бек тыгъыс эди. Бир гиччи кабинетде эки, уьч врач тыгъылып ишлеме тюше эди. Гьали, гёресиз, инг арив шагьар больницалардан къалышмай. Аврувлар учун да, оланы сав этеген медицина къуллукъчулар учун да оьтесиз онгайлы.
– Янгы бина Къоркъмаскъала юртну центрындан хыйлы ариде ерлешген. Адамлагъа гелме, гетме онгайсыз тюгюлмю?
– Центрдан гелеген маршрут линия салынгъан. Гьар 10 – 15 минутда маршруткалар юрюй. О янындан онгайсызлыкъ ёкъ деп эсиме геле.
– Нече адамгъа ятма ер бар больницада? Къайсы бёлюклеригиз ачылгъан?
– Бизде стационар къуллукъну кютмек учун 50 адамгъа ерибиз бар. Терапия бёлюкде 25, яшлар бёлюкде 15, хирургия, инфекция бёлюклерде де бешер адамгъа ятма ер бар.
Поликлиника гюнде 100 адамны къабул этме имканлыкъ береген план булан къурулгъан.
– Неврология аврувлар артдагъы йылларда къайда да гюн сайын артагъаны белгили. Оланы эсгермедигиз.
– Тюз айтасыз, неврология аврувлар, юрек аврувлар, шекер аврувлар гьали кёп ёлугъа. Олар терапия бёлюкге къабул этилип, онда гьариси аврувларына гёре савлукъларын беклешдирме бола.
– 26 мингге ювукъ адам яшайгъан районну халкъына гёре янгы къурулгъан бинаны медицина къуллукъ кютюв гючю таманлыкъ этеми?
– Стационар ишни толу кюйде кютмек учун эте. Тек поликлиникада бир гюнде къабул этилме герекли аврувланы санаву хыйлы артыкъ. Эки керенге де кёп. Болса да, тыгъыслыкъ тувулар деп эсибизге гелмей. Алдагъы биз ерлешген больницаны бинасы да бизин ихтиярда къалгъан.
– Янгы ерде, янгы кабинетлерде янгы медицина къураллар, оьзге тюрлю тарыкълы медицина алатлар бармы?
– Озокъда, бары да янындан таъмин болгъанбыз деп айтма да бажарылмай. УЗИ аппаратлар, рентген-диагностика алатлар, флюорография аппаратлар бар. Фойелерде, кабинетлерде, палаталарда стол-шанжал, янгы инвентар бар, оьзюгюз де гёргенсиздир… Озокъда, янгы ерде, шулай арив бинада, эсги къайдада турмайлы, аврувлагъа къуллукъ этмек учун бары да янындан таъмин болма хыял этебиз.
– Сизге оьзге районлардан эсе айрыча бир онгайлыкъ бар. Диагностика къураллар етишмей буса да, тахшагьар Магьачкъала къырыйыгъызда. Гьазир анализлер этме бажарыла. Сизде ёкъ врач-касбучулагъа консультациягъа барма ювукъ.
– Тюз. О янындан амал бола. Уьзюрю буса, аврувну Магьачкъала больницалагъа элтме де имканлыгъыбыз оьзгелерден эсе къолай. Тек, нечик болса да, оьзюбюзню имканлыкъларыбызны артдырма тарыкъны унутмайбыз.
–Медицина къуллукъчулар етишеми?
–Врачлар толу етишмей. Медсестралар бар. Ишге алмаймысыз деп гелегенлери де бола.
– Район центры Къоркъмаскъалада этилген больница юртлулар учун бир уллу савгъат йимик гёрюне. Оьзге юртларда савлукъ сакълав иш нечик салынгъан?
– Гьажидада юртда участка больница бар. Тёбеде, Уьчгентде – врач амбулаториялар, Алмалыда, Темиркъуюда, Шамхалянгыюртда фельдшер-акушер пунктларыбыз ишлей. Эсги Тёбеде фельдшер пункт бар. Дахадаево деген гиччи юртда да узакъ къалмай фельдшер пункт ачылажакъ.
– Савлукъ сакълав тармакъда милли проектлер къабул этилип яшавгъа чыгъарылмагъа башлангъанлы, врачлагъа, медсестралагъа кютюлме герекли иш бирдагъы бир керенге артыкъ болду, деп айтса да ярай. Уллуланы, яшланы диспансеризация этип, савлугъун тергеп чыкъмакъ деген къуллукъ шолардан бириси ва агьамиятлысы буса да ярай. Гетген йыл сизде шо иш нечик оьтдю?
– Гетген йылны гьасиллерин чыгъаргъанда, бизде эсли адамланы диспансеризациядан оьтгерив иш 98 процентге толтурулду. Яшланыки 100 процент эди.
– Гьар-бир адам учун шо къуллукъну не пайдасы бар?
– Ону адамлар учун бек уллу агьамияты бар. Гьар адам оьзюню савлугъун гьар йыл тергетип турма уьйренмеген. Кёбюсю, бир ери аврумай туруп, поликлиникагъа гелмей, больницаларда ятмай. Биз диспансеризацияны вакътисинде гьар адамны гьар тюрлю янындан тергейбиз, авруву бар буса, шону ачыкъ этип, тийишли иш кютюле. Кёбюсю керенлер, бир ерибиз де аврумай деп турагъанлар, савлугъу осаллашма башлагъанны врачлар аян этгенде, оьзлени баракалласын билдире. Уллулагъа, яшлагъа диспансеризация ишни кёп пайдасы тие.
– Сиз, мен билсем, больницаны баш врачы болуп ишлейгенли кёп болмай. Янгы больницагъа – янгы «баш врач» деп ойлашма да себеп бар.
– Шолай гёрюне буса да ярай. Бу къуллукъда 2013-нчю йылны ноябр айындан берли ишлеймен. Бир йылдан бираз артыкъ бола. Ондан алда больницаны баш врачыны биринчи заместители болуп 7 йыл ишледим.
– Анел Камильевна, гележекде не йимик муратланы яшавгъа чыгъармагъа гёз алгъа тутгъансыз? Янгы ерге гёчгенде янгы талаплар тувуладыр, етишип болмагъан ишлер бардыр…
– Инфекция бёлюкню ачылыву булан байлавлу масъалалар чечилип битмеген. Стационар къуллукъну о бёлюгю узакъ къалмай аврувланы къабул этме башлажакъ.
Район больницаны умуми анализлер этмек учун лабораториясы бар. «Бактериология лаборатория» ачылып битмей тура.
Сонг да, ич санланы гёрсетеген къурал алма сюебиз. Бу йылны февраль айында шо умутубуз яшавгъа чыгъар деп эсиме геле.
Дагъы да, «скорая помощь» къуллукъну бригадасын къурма деп мурат салынгъан. Этилме герекли ишлерибиз дагъы да бар.
– Гёз алгъа тутгъан умутлагъа етишмеге насип болсун!
– Сизге де яхшылыкълар ёрайман.
Лакъырлашывну юрютген
Набиюлла Магьамматов.
СУРАТЛАРДА: Анел Забитова; больницаны тыш гёрюнюшю.
Автор чыгъаргъан суратлар .
