Понедельник, 18.06.2018г. — «ЁЛДАШ».

Дагъыстанны янгы савлукъ сакълав министри Жамалутдин Алиевич Гьажиибрагьимов респуб­ликаны савлукъ сакълав идараларыны ишин, гьалын билмек учун, шоланы бир нечелерини ичинден гезиги булан айланып, масъалаларын ахтарып чыкъгъан.

 

Министр инг алдын Дагъыстанны дарман сувлар, балчыкъ булан савлу­гъун беклешдиреген республика больницагъа алгъасама борчлу болгъан. Неге тюгюл, «Махачкала-215» деген минерал сувланы янындагъы балчыкъ булан дарман этеген кёл оьтесиз къоркъунчлу гьалда экени айрокъда министрни бек рагьатсызландыргъан.

Айтагъаныкъ, шо дарман кёлню къырыйындагъы пакарсыз кюйде къурулуп турагъан къурулушлардан огъар кёп уллу зарал гелегени ачыкъ этилинген. Халкъны савлугъунда бир аварасы да ёкъ, кисесини гьайын этип айланагъан ач гёзлюлер, къурулуш материалланы шо дарман балчыкъ булангъы кёлге ташлап, ичин чёпден толтургъаны министрге бек яман тийген. Ондан къайры да, ол балчыкъ кёл ерлешген майдан да кемитилингенин гьис этген.

Дагъыстанны савлукъ сакълав министри шолай бузукъ гьаракатлар врачлагъа да, аврувлагъа да некъадар онгайсыз экенин оьзюню гёзлери булан гёрген. Къурулушлар саялы бир уллу майданланы елеп, дарман кёлге барагъан ёлланы къыркъып къойгъанлар. Шо саялы онда ишлейгенлеге де, ятагъанлагъа да шайлы заманын да йиберип, айланч ёллар булан барып, балчыкъ ва дарман сувлар булан пайдаланма тюше. Бугюнлеге шо кёлню чёпден тазаламагъа бажарылгъан, шогъар нас сувлар агъылагъаны да токътатылгъан.

Сонг да, гёз алгъа тутулмагъан тергевлени вакътисинде янгы министрни дагъы да башгъа тетиклер къарсалатгъан. Савлукъ сакълавну министри Жамалутдин Гьажиибрагьимов гьар палатаны ичинде койкалар артыкълыгъы булан ерлешдирилгени санэпиднадзорну талапларына жавап бермейгенин айтып айыплагъан. Онда медицина къуллукъчулар оьзлеге сёз тийме къойма сюймей, бу больницагъа Дагъыстанны гьар ерлеринден кёп адам геле деп къутулма къарагъанлар. Сайки, врачлар аврувланы савлугъун ойлап, олагъа «онгайлыкълар» болдурмакъ учун бир палатагъа 8 койканы тыкъгъан.

Шолай адилсиз янашывланы гёрген Дагъыстанны савлукъ сакълав минист­ри оьзюню разисизликлерин билдире туруп, шулай эсгерген:

–Булай тыгъыслыкъда адамлар гененип тийишли кюйде савлугъуну гьайын этмеге бажарылмай. Шону сиз бек яхшы билесиз. Олагъа шартлар яратмай нечик бола? Больницаны абзарында къурулушу шайлы заман созулуп турагъан 250 койка сыягъан янгы корпус битме герек. Шо заман хыйлы аврувлагъа ер табылажакъ.

Олай да, Ж. Гьажиибрагьимов аврувлар гьар тюрлю процедуралагъа юрюйген типовой корпусуна гёз къаратып чыкъгъан. Тюзю, шо бёлюгюндеги тазалыкъ да, онгайлыкълар да министрни рази этген.

Ондан къайры да, шо гюн министр­ге республикада яшланы савлугъун беклешдиреген больницада да гиччипавлагъа ерлер етишмейгени ачыкъ этилинген. Савлукъ сакълав министерликни ёлбашчысы шонда яшны ата-анасы авлети булан бирче бир койкада ята­гъанын англагъан. Шогъар да   медицина къуллукъчулар къулакъасмай гёз юмуп тургъанына буварыв этип сёйлеген. Олай да, бу идарада харж ва техника янына байлавлу да министрни кёп суалы тувулунгъан. Дагъыстанны савлукъ сакълав министри бары да кемчиликлени ёрукъгъа салмагъа тапшурув берген.

Шо гюн министр шагьарны диагнос­тика центрына да баргъан. Шонда да тезден берли къурулуш ишлер юрюлюп турагъанын гёрген. Тек ол шо биналар нормагъа, низамгъа гёре къурулмайгъа­нын эслеген. Неге тюгюл, шолар исив барагъан быргъылагъа тийип этилингенин гёрюп талчыкъгъан. Ж. Гьажиибрагьимов бу объект тийишли документлери ёкъ экенге токъталып турагъанны, сонг да шо министерликни гьисабында тюгюлюн билдирген. Ол бу масъаланы Магьачкъаланы администрациясы булан бирге ёрукълу кюйде чечме тарыкъ экенни англатгъан.

Республиканы югъагъан аврувлагъа къарайгъан центрында министр реанимацияны да къошуп, бир нече бёлюгюне гёз къаратып, аврувлар булан лакъыр этип чыкъгъан. Артда ол ремонт ишлер не даражада юрюлегенин тергеген. Шо ярашдырыв ишлер 5-6 айлар алда башлангъан. Бу йыл Президентни фондундан гёрсетилеген харжгъа гёре больницагъа мекенли кюйде ремонт этмеге гёз алгъа тутулгъан.

Жамалутдин Гьажиибрагьимов урология центрда да аврувлар булан гьакълашып, гьалын-гюнюн билген. Оланы янындан медицина къуллукъчулагъа, дарманлагъа байлавлу гьеч арзлар болмагъан. Шонда харж, техника янындан гьал яман тюгюл экени англашылгъан. Тек министр центрда тийишли медицина алатлар етишмейгенин ахтаргъан. Больницада лапароскопия, эндоскопия аппаратлар ёкъ демеге де ярай. Олай да, больница ФОМС-дан берилген харжгъа цифровой рентген-аппаратны къаравуллап токътагъанлар.

Артда министр бугюнлерде къыс­тавуллу кюйде ярашдырыв ишлер юрюлюп турагъан республиканы диагностика центрына да етишген. Ол регистратурадан ариге чыкъмагъан. Неге тюгюл, бары да савлукъ сакълав идараланы янгыдан тергеп чыкъмагъа сёз берген.  

Шо гюн ол Дагъыстанны савлукъ сакълав министерлигини аптеклерини складын ва шонда енгилликлерден пайдаланагъанлар учун иш гёреген пачалыкъ аптекни гьалын тергеген. Шону натижаларына гёре министрда гьеч рази­сизликлер тувулунмагъан.

Савлукъ сакълав министри Магьачкъаланы яшлар табагъан 2-нчи больницасын да ягъада къоймагъан. Ол шоссагьат шонда аманлыкъны къорув якъдан къутгъарылгъан кемчиликлеге агьамият берген. Министр эсгерген кюйде, больницаны абзарына эркин кюйде чыгъып болагъан къайдада адамлар уьйлер къургъан. Шо буса – террорчуланы янындан да къоркъунч гелтирме болагъан бир мисал. Бу масъаланы да ол ёрукълу ёлу булан чечме герекни гьакъында билдирген.

Гертисин айтса, савлукъ сакълав идараларда нечакъы бола буса да, низамсызлыкъ да, тюзсюзлюклер де бар. Эгер янгы министр шоланы мекенли кюйде бойнуна алып чаралар гёрсе, кёп кемчиликлени алдын алмагъа, масъалаланы эбе-хырлы чечме бажарылар эди деп эсиме геле.