Дагъыстан – Россия: асрулар бою бирге

Хумторкъали район

Хумторкъали районну Къоркъмаскъала юртунда оьтгерилген ёлугъувда Дагъыстан Республиканы Президентини ва Гьукуматыны Администрациясыны биринчи заместители, социология илмуланы кандидаты Мусалан Тагьманов, Дагъыстан пачалыкъ университетни умуми тарихи кафедрасыны профессору, тарихи илмуланы доктору Элмира Жагьиева, Россияны илмулар академиясыны Дагъыстан илму центрыны тарихи, археология ва этнография институтуну илму къуллукъчусу, тарихи илмуланы доктору Мирзабек Мирзабеков ортакъчылыкъ этди.

Хумторкъали районну муниципал къурулувуну башчысыны борчларын заманлыкъгъа кютеген Магьаммат Бамматов жыйынны ача туруп, жыйылгъанланы тахшагьардан гелген къонакълар булан таныш этди ва ДР-ни Президентини ва Гьукуматыны Администрациясыны ёлбашчысыны биринчи заместители Мусалан Тагьмановгъа сёз берди.

– Бу йыл Дагъыстан учун, гертилей де, юбилейлени йылы болду. Гьали-гьалилерде Дагъыстангъа, Россиягъа ва дюньягъа аты айтылгъан шаир Расул Гьамзатовну 90 йыллыкъ юбилейи генг кюйде белгиленди. Дагъыстанлылар бугюнлерде Дагъыстан Россиягъа къошулгъанлы 200 йыл битегенликни шатлыкъларын республиканы районларында ва шагьарларында генг кюйде белгилей, – деди оьзюню сёйлевюнде М. Тагьманов.

Ондан сонг сёйлегенлер ДГУ-ну профессору Элмира Жагьиева ва тарихи, археология ва этнография институтну илму къуллукъчусу Мирзабек Мирзабеков 12-нчи октябрде 1813-нчю йылда Гюлистан дыгъаргъа къол салынгъаны гьакъда ва шону натижасында Дагъыстан даимликге Россиягъа бюс-бютюнлей къошулгъанлыгъына байлавлу тарихи мисаллар булан къужурлу кюйде хабарладылар.

Буйнакск район

Буйнакск район администрацияны башчысы М. Маликов, ону заместители Гь. Ражбутдинов, Магьачкъаладан гелген Дагъыстан Республикада яшёрюмлени ишлерине ва туризмге къарайгъан комитетини председателини замес­тители Г. Гьаписов, бёлюгюню начальниги Г. Бийсайитова, ДГУ-ну тарих факультетини деканы Л. Къазиханова бу агьвалатлагъа байлавлу жыйында ортакъчылыкъ этдилер.

Жыйынны гиришив сёз булан ача туруп, Буйнакск район администрацияны башчысы Малик Маликов, жы­йылгъанлар булан саламлашып, сёзюн булай деп узатды:

– Дагъыстанны балкъытмакъ учун гёрюлеген чараланы маъналы кюйде оьтгермеге сизге гюч де, жигерлик де ёрайман. Ортакъ къаст гёрювде уьстюнлюклеге етишме бизге ва сизге насип болсун!

Сонг ол районну маданият центрыны ёлбашчысы Рукъуят Иразутдиновагъа сёз берди. Ол оьз гезигинде жыйынны бары да ортакъчыларын къутлады, эсгерилген масъалалагъа бойсынып чалыша туруп, районда оьтгерилген ва оьтгерилежек ишлени гьакъында баянлыкъ берди. Жыйынны барышында Магьачкъаладан гелген ёлдашлар Г. Бийсайитова, ДГУ-ну тарихи факультетини деканы А. Къазиханова, районну жамият советини председатели З. Асгьабов, районну ветеранларыны советини председатели, асгер макътавлугъуну музейини директору А. Магьамматов чыгъып сёйледилер ва оьзлени пикруларын малим этдилер.

Жыйынны ортакъчылары яшлар этген суратланы ва йиплерден сокъгъан тюрлю алатланы выставкасына да бек сююп къарап чыкъдылар.

Бабаюрт район

Ёлугъувда «Бабаюрт район» деген муниципал къурулувну башчысы Дадай Даветеев, Дагъыстан Республиканы печатгъа ва информациягъа къарайгъан министри Азнавур Гьажиев, философия илмуланы доктору, профессор Мустапа Билалов ва Дагъыстанны халкъ шаири Агьмат Жачаев, ерли къурумланы, идараланы ёлбашчылары ортакъчылыкъ этдилер.

Ёлугъувну ача туруп, «Бабаюрт район» муниципал къурулувну башчысы Дадай Даветеев республикада оьтгерилип турагъан маданият-тарихи билимлени гюнлери дагъыстанлылар учун агьамиятлыгъы барны эсгерди ва пачалыкъ байрам – Халкъланы бирлигини гюню булан къутлады.

Дагъыстан Республиканы печатгъа ва информациягъа къарайгъан министри Азнавур Гьажиев оьзюню сёйлевюнде республикабызны оьсювюне чатакъ салагъан ят мердешлерден тазаланмакъ ва яшавну янгыртмакъ учун чаралар юрюлегенни эсгерди.

– Шо ишде, – деди Азнавур Гьажиев, оьзюню сёйлевюн узата туруп, –республиканы белгили алимлерини сиптечилиги булан къурулгъан ва Дагъыстанны башчысы Рамазан Абдулатипов ёлбашчылыкъ этеген Дагъыстан тарихи-маданият жамиятны гьаракаты аслам ер тута. Эсгерилген жамият дагъыстанлыланы яшавгъа бакъгъан къаравун бирикдирмек, дагъыстан маданият мердешлени пропаганда этмек ва ана тиллени, адатланы ва мердешлени сакъламакъ учун чаралар гёре.

Байрам чаралар Бабаюртну стадионунда оьтгерилген футбол турнир булан давамланды. Турнирде яшлар булан тенгге-тенг спортну ветеранлары ортакъчылыкъ этгени турнирге айрыча ренк берди.

Къарабудагъгент район

Къарабудагъгент районну администрациясыны жыйынлар юрюлеген залында эки де агьвалатгъа байлавлу конференция болду. Шону ишинде ДР-ни сатыв-алывгъа ва инвестициялагъа къарайгъан министри Ю.Умавов, Россияны илмулар академиясыны Дагъыстан илму центрыны баш илму къуллукъчусу М.Абдуллаева, Дагъыстан пачалыкъ университетни тарихи кафедрасыны доценти М.Къурбанов, Къарабудагъгент районну муниципал къурулувуну башчысы Къ. Исаев, район администрацияны жаваплы къуллукъчулары, районну школаларыны муаллимлери ортакъчылыкъ этди. Конференцияны ача туруп, Къ. Исаев жыйылгъанланы къонакълар булан таныш этди.

ДР-ни сатыв-алыв ва инвестициялагъа къарайгъан министри Ю.Умаров оьзюню сёйлевюнде Дагъыстан Россиягъа къошулгъанлы 200 ва Р.Гьамзатов тувгъанлы 90 йыл болагъанлыкъгъа байлавлу юбилейлер республиканы яшавунда бу йыл айрыча агьамиятлы тархлар экенни гьакъында айтды. Инвестиция проектлени гьакъында эсгере туруп, ол Къарабудагъгент районда «Уьйташ» деген инвестиция майданчасында ишлер башланажакъны гьакъында эсгерди. «Кёбюсю республикадагъы инвестиция проектлер хасокъда Къарабудагъгент районда яшавгъа гийириле. Бу районда яхшы иш гёрсетеген далапчылар бар. Сизин юрт хозяйство мал чыгъарагъан адамлар хыйлы-хыйлы форумларда, ярмакюлерде ва оьзге чараларда ортакъчылыкъ эте, деди ол.

Россияны илмулар академиясыны Дагъыстан илму центрыны баш илму къуллукъчусу М.Абдуллаева 1813-нчю йыл байлангъан Гюлистан дыгъарны гьакъында генг кюйде хабарлады.

ДГУ-ну тарихи кафедрасыны доценти М.Къурбанов оьзюню сёйлевюнде Россия империяны да, Дагъыстанны феодал бийликлерини де ва юрт жамиятланы да аралыкълары гьакъында айтды.

Конференцияда Къарабудагъгент районну башчысы Къ.Исаев булай деди: «Гертилей де, 200 йыл алда Дагъыстанны Россиягъа къошулмакълыгъы ва Р. Гьамзатов тувгъанлы 90 йыллыкъ юбилейи – Дагъыстанны тарихинде уллу тархлар. Шо гьакъда биз яш наслугъа айта турмагъа герекбиз.

Хасавюрт район

Жыйында Дагъыстанны экономика ва территория оьсювюню министри Раюдин Юсуфов, ДГУ-ну педагогика кафедрасыны завудующийи Бике Алиева, РАН-ны Дагъыстан илму центрыны илму къуллукъчусу Исмайыл Ханмурзаев де ортакъчылыкъ этдилер.

Жыйынны ача туруп, Хасавюрт район администрацияны башчысыны 1-нчи орунбасары Мурат Хизриев бугюн къаралагъан эки де масъаланы республика учун бек агьамияты барны эсгерди.

– Россия ва Дагъыстан бирге кёп къыйынлыкълардан оьтген, тек дослукъну тас этмеген, – деди М.Хизриев. – Бугюнлерде де шо дослукъ, беклешсе тюгюл, кемимеген. Россияны кёмеклиги булан Дагъыстан кёп оьрлюклеге етишген. Дослукъну гьакъында сююмлю шаирибиз Р.Гьамзатов кёп керен язгъан, бу эки де шатлы агьвалат бирге оьтгерилегенлик де негьакъ тюгюлдюр.

– Бизин Россия булангъы дослугъубузну айтсакъ, о алдан берли сынала гелген. Къыйын да болгъан, шат йыллар да болгъан, тек гьар заманда да биз Россияны аркъа таявубуз йимик гёргенбиз, – деди Р.Юсуфов.

Шо заманда миллетге ва не динни юрютегенге къарамайлы, Россияны ва Дагъыстанны халкъы законсуз савутлу гючлеге къаршы турду ва дагъытмай токътамады.

Сююмлю шаирибиз Р.Гьамзатовну дюньяда танымайгъан адам ёкъдур. Шолай оьзюню Ватанын, элин сав дюньягъа малим этген шаирибизни аты бир заманда да унутулмажакъ, ону яратывчулугъу наслудан-наслугъа етежек ва гьар ватандашны патриот ругьда тарбиялама кёмек этежек.

Педагогика илмуланы доктору Бике Алиева, Могилёвское орта школаны директору Рисалат Маталова, Нурадиловодагъы гимназияны муаллими Светлана Адилсолтанова, Къуруш орта школаны муаллими Шамсият Бахишева ва Хасавюрт районну билим берив къуллукъчуларыны проф­союзуну райкомуну председатели Къалсын Акъгёзов эки де агьвалатгъа гёре ойларын айтдылар.

Жыйынны ахырында Хасавюрт районну чебер иш гёреген коллективлери жыйылгъанлар учун уллу концерт гёрсетди.

Къызылюрт район

Ёлугъувда Дагъыстанны къурулушланы ва ЖКХ-ны министрини орунбасары Магьаммат Абдулкеримов ва ДГПУ-ну психология кафедрасыны заведующийи Серго Чипашвили ортакъчылыкъ этдилер. Олар жыйылгъанланы алдында сёйлей туруп, республикадагъы бугюнгю гьалны суратлады ва гёз алгъа тутулгъан ишлени гьакъында да айтдылар.

– 200 йыл алда биз къысматыбызны Россия булан байлагъанбыз, ону биревге де айырма да къоймасбыз, – деди М.Абдулкеримов. – Бизин дослугъубуз республиканы бары да яндан алгъанда, билим болсун, экономика яда культура болсун – алгъа юрютдю. Расул Гьамзатов да айтгъанлай, «Биз Россиягъа гючден гирмегенбиз ва гёнгюллю кюйде ондан чыкъма да чыкъмасбыз».

Залда жыйылгъанлагъа шагьарны инчесаният школасыны ва маданият-яратывчулукъ уьюню яшлары концерт программа гёрсетди.

Бу бетни Ж. Закавов, А. ЗАЛИМХАНОВ,

Г. Гьажиев, Б.Саматов, Г. КЪОНАКЪБИЕВ гьазирлеген.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля