Уллу байрам тамамланды


Футбол оюн оьзге спорт ярышланы арасында инг де биринчиси деп айтма ярай. Ону халкъ сюеген кюю де, огъар этилеген абур да айрыча гёрюне. Футбол оюнну чемпионаты да Олимпия оюнлардан кем тюгюлдюр. О саялы чемпионатлар да 4 йылда бир керен оьтгериле.


 


Футбол оюнну дюнья федерациясы (ФИФА) 1904-нчю йылны май айында къурулса да, биринчилей дюнья чемпионаты 1930-нчу йылда Уругвай деген гиччи уьлкеде оьтгерилген. Шо йыл Уругвайны командасы биринчи ер алып, дюньяны чемпиону деген атгъа ес болгъан. Экинчилей – Италия, уьчюнчюлей де 1938-нчи йыл италиялы спортсменлер биринчи ер алгъан.



Эллинчи йыл болгъунча футбол оюнну чемпионаты оьтгерилмеген. Дюнья дав юрюлеген йыллар, дав токътагъан сонг да ону яраларын сав этмек учун йыллар тарыкъ, халкъны гьайы футболда болмагъандыр… Олар янгыдан оьтгерилмеге 1950-нчи йыл башлангъан. Уругвай бирдагъы керен (экинчи керен) чемпион болгъан.



Сонггъу йыллар дюнья ярышлары бир де уьзюлмей юрюлген. Инг де кёп керен алтын Никени кубогун къазангъанлар – Бразилия. Олар 5 керен дюньяда инг яхшы команда деген атгъа ес болгъан. Германияны ва Италияны сайламлы командалары да дёртер керен, Аргентина эки керен, Франция, Испания,Англия бирер керен дюньяны чемпионлары болгъан. О атгъа ес болгъан командагъа берилеген инг сыйлы савгъат (Никени кубогу) 5 килогъа ювукъ таза алтындан этилген.



Гьар чемпионат гьар уьлкеде оьзюню не буса да бир башгъачалыгъын гёрсете. Бу йыл бизин уьлкеде оьтгерилегени де шо янындан артда къалмай. Шонча гючлю команда, Германияны сайламлы командасы, лап яхшы 16 команданы арасына чыкъма болмады. Оланы 2:0 санав булан Швецияны командасы утду.



Июль айны 7-синде Россияны ва Хорватияны футбол оюндан сайламлы командалары бир-бири булан ойнады. Бу оюнну бизин уьлкеде футболгъа гьасирет адамлар кёп сююп къаравуллай эди. Ону утгъан уьлкени командасы инг де алдынлы 4 командаланы арасына гирип, оюнларын узата эди. Тек бизинкилер утдурду.



Оюнну гёрсетилген 90 минутлукъ заманы 1:1 санав булан битди. Дагъы да къошулгъан 30 минутну ичинде командаланы гьариси бирер топ гийирди. Башлап – Хорватия, сонг – бизин Марио Фернандес. Артда да пенальти урувланы натижасында Хорватияны командасы алгъа чыкъды. Шоллукъда, бизин учун оьз уьлкебизде оьтгерилген уллу футбол байрамы тамамланды. Шо да бизин учун уллу уьстюнлюк деп гьайранлыкъ этегенлер оьтесиз кёп болду, гьали де бар.



Сонггъу оюнларда Хорватия, Англия булан ойнап, оланы утгъаны да тамаша. Бразилияны командасы Бельгиягъа утдургъанына да футбол оюнну сюегенлер тамашалыкъ этди.



Уьчюнчю ер алмакъ учун июль айны 14-нде Санкт-Петербургда Англия Бельгия булан ёлугъуп, бек арив оюн оьтгерди. Дёртюнчю минутда бельгиялылар топ гийирип, артда оьзлени къапуларын сакълавгъа агьамият берип ойнай эди. Заманда бир, кюй табып гьужум этме де бажара эдилер. Шолай бир мюгьлетде олар, экинчи таймны ахырларына таба Англияны командасына бирдагъы топ гийирди, 2:0 санав булан утду. Бельгиялылар чемпионатны бронза медалларын къазанды.



Финалны къаравулламакъ дюнья чемпионатны инг арив мюгьлети экени англашыла. Шону учун да оюнлар башлангъан вакътисинден башлап, оьзлеге халкъны гьасиретлигин тарта. Кимлер финалда ойнажакъ экенин ойлаша къаласан. Франция чыкъма бола деген ой кёбюсю адамларда бар эди. Тек Хорватия финалгъа чыгъажакъ деп биревню де оюна гелмегендир.



Финал оюн ва чемпионатны ябылыв байрамы Моск­вада «Лужники» деген стадионда оьтгерилди. Франция Хорватияны 4:2 санав булан утуп, экинчи керен футбол оюндан дюньяны чемпиону болду. Хорватиялылар, 4 миллион адам яшайгъан гиччи уьлкени вакиллери, чемпионатны гюмюш медалларын алды.



Кёбюсю тыш уьлкелерден гелгенлер ва ФИФА-ны президенти Джанни Инфантино билдирген кюйде, Россияда оьтгерилген чемпионат – бары да янындан инг де оьр даражада оьтгерилгенлерини бириси.



 

М. Эсенбиев.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля