Яшларыгъыз ялгъан айтамы?

    


Бир-бир яшёрюмлер кемчиликлени гёрюп, билип, ёлгъа йиберме ярамайгъанны англай буса, башгъалары  гёргенин этмеге амракъ бола.

Психолог касбуну уьйренгенлер де эсгерегени йимик, яшавда сёгюлген ялгъан айтывгъа да яшлар уьйренегенликни бир нече себеп­лери бар. Биз гьар гюн дегенлей ялгъан булан рас болабыз. Яда бизге айта, яда бир тюрлю себеплерден оьзюбюз де ялгъан айтмагъа борчлу болагъан гезиклерибиз бола.

Тек ювукъ адамыбыз ялгъан айта буса, тынч кюйде ялгъан айтгъанны билип болабыз. Озокъда, яшлар ялгъангъа уьйренсе, муну бир кемчилик гьисапда къабул этсек де, яшлар ялгъанны не учун айтагъанны билмеге герек.

Психологлар яшлар не учун ялгъан айтагъанны бир нече себеп­лерин эсгере. Масала, яшлар ялгъанны уллулардан уьйрене, ялгъан айтагъан яш, уллу бола туруп, оьзюн­ден чыгъарып ёкъ затланы да айтмагъа къаст эте. Гиччиден яшны чагъына гёре ялгъанны не учун айтагъанны себеплери де бола. Озокъда, 4 йыллыкъ гиччипав да, 15 йыллыкъ яшёрюм де айтагъан ялгъанны оьзюню бир тюрлю себеплери бар.

4-5 йыллыкъ гиччипавну ялгъанына тергев берме, демек, ону себебин ахтарма тюшеми? Озокъда тюше, гиччипав оьзю айтагъан ялгъангъа оьзю инанып къала. Гиччипав, кёбюсю оьзюню англавуна гёре гёнгюнден чыгъарып сёйлей. Тек гиччипавну ялгъаны учун урушма, къазапланма тюшмей, рагьат кюйде сёйлеп, оьзюн мюкюр этип, сонг да мюкюр болгъанын макътап, яхшы этгенин билдирме тюше. Ата-ана яшы ялгъан айтагъанны гёзлерине къарап билмеге герекдир. Яш ялгъан айтагъанда оьзюн тутагъан кююне, ишараларына тергев бермеге тюшедир. Ялгъан айтагъан яш къолу булан авзун ябар, яякълары къызарар, гёзлери юм-чум этер, сёйлейгенде бираз тутулуп сёйлер.

Яш чакъ-чакъда ялгъан айта буса, не этме герек? Яшгъа къол гётеривден, ону тёбелевден арек туругъуз.  Ялгъанны да яда бир этген ишини яшырагъанны да айырма къарагъыз. Ялгъанны къуйругъу къысгъа  дегенлей, ялгъан айтмакълыкъны кемчиликлерин англатыгъыз. Яшыгъыз сизге толу кюйде инанагъан ёлланы тапма,  къоркъмай, тартынмай юрегиндеги бары да затны айтма тартынмасдай аралыкъланы амалгъа гелтирме тарыкъ.

Яшларыгъызгъа, бир затланы яшырабыз деп, ялгъан айтмагъа тюшмей. Олар биз, ата-ана, этеген ишлени такрарлама сюеген йимик, оьзюбюзню тутагъан кююбюзню де такрарлай. Анам айта чы ялгъан, магъа неге ярамай деген ойлар геле. Болгъан чакъы, яшлагъа ялгъанны арты яхшы болмайгъанны англата турма тюше.

Оьрде де эсгергеник йимик, гиччипавну да, оьсген, гьакъыл балыкъ болгъан яшёрюмню де ялгъаны ва ону себеплери башгъа-башгъа бола.

Бу чагъында яшлар къурдашыны, ёлдашыны этген яман ишин яшырмакъ учун ялгъан айтагъан кюю бола. Яшыртгъын сырын къурдашындан таба билип къалса, бир арт берив, къурдаш къурдашны сатгъан деген ойлардан, пикрулардан къоркъа.

Яда къурдашларыны къырыйында оьзю бажармайгъан ишлени бажарагъан болуп макътанма сююп айтагъан ялгъан сёзлер де жагьиллени арасында кёп бола. Озокъда, яшёрюмлер бири-бирини алдында оьзлени бажарывлу гёрсетмеге къаст эте.

Яшёрюмлер оьзю яман ишни этгенде, шону англап, айланасындагъылардан уялып, мюкюр болмай, ялгъан айтып айыпдан къутулма къарайлар. Булай гезиклерде яшёрюмлер   ялгъан булан оьзюн къорума къарай.

Оьрде эсгерилген яшёрюмлер айтагъан ялгъанланы гьарисини бир себеби бар. Тек, шогъар да къарамайлы, сизин яшы­гъыз сизге лап да аявлу экенни, не болса да огъар арт бермежегигизге яшларыгъызны инандырып билмеге герексиз. Яшлар ата-ананы къазапланагъанындан къоркъуп, ялгъанлар ойлашагъан кюйге уьйренмесин. Яшыгъызны четим масъалаларын кёмеклешип, бирче чечме гьазир экенигизни яшыгъыз билсе, сизден оьзю де кёмек къаравуллажакъ. Гиччи заманында шашып, оьзюнден чыгъарып айтагъан ялгъанлары яшлыгъында къалар.

Уьйде, школада да муаллимлери, охув ёлдашлары да булан бир-биревге инанагъан, аркъатаяйгъан аралыкъланы болдурмагъа тюше. Къайсы масъаланы да ортакъчы болуп бирче чечип болагъанны яшларыгъызгъа англатыгъыз.

Яшны къыйынына рагьат кюйде тынглап, ону гьалын англап билсегиз, яшы­гъызны сизден яшыртгъын ишлери болмас.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля