Ачыкъ дарслар 6-нчы ва 7-нчи класларда да оьтгерилди. 7-нчи класда ана тил ва адабият дарсланы юрютеген муаллим Дина Дагьирова оьтгерген «Къумукъну бийкелери, бийлери» деген ва 6-нчы класда ана тил ва адабият дарсланы муаллими Гилянханым Мужайытова оьтгерген «Ана тилим» деген дарслар да охувчу яшлар учун бек пайдалы оьтдю.
Гертилей де, бу школаны ана тил ва адабият дарсланы юрютеген муаллимлери янгыз Ана тилни халкъара гюнюне байлавлу тюгюл, гьар гюн дегенлей оьзлер юрютеген дарсланы гьакъ юрегинден яшлагъа билим беривню гьакъ кюйде юрютме къаст этелер. Сёз ёругъуна эсгерсем, Таргъу школаны охувчу яшлары Магьачкъалада оьтгерилеген адабият ва маданият чараларда гьаракатчы кюйде ортакъчылыкъ эте. Бу школаны къызларыны бийивлери, шаирлерибизни асарларын усталыкъ булан чебер охуйгъан кюю кёп чараларда къаравчуланы гьайран этген, баракалласын къазангъан.
Ачыкъ дарслардан сонг Таргъу школаны директору Камалутдин Межитов оьтгерген «Охувчу яшланы тарбиялавда ва охутувда ана тиллени ролю» деген «дёгерек столну» айланасында пикру алышдыргъан. Дагъыстанны халкъ шаирлери Агьмат Жачаев, Шейит-Ханум Алишева, жамият чалышывчу таргъулу Магьаммат-амин Магьамматов, Вагьит Вагьитов, шагьар школаланы ана тилден ва адабиятдан дарс береген муаллимлери Зумурут Албёриева, Роза Гьажиева ва Хасавюртдагъы 10 номерли школаны муаллими Зарият Умаева ортакъчылыкъ этди. «Дёгерек столну» айланасында болгъан лакъырда бугюнлерде юртларда яшланы тарбиясыны, ана тилге бакъгъан янашывуну гьакъында айтылды.
Ана тилни халкъара гюнюне байлавлу Таргъу школаны байрам чаралар оьтгереген залында бары да къонакъланы да чакъырып, муаллимлер ва охувчу яшлар уллу байрам оьтгерди.
Байрамны башлай туруп, 10-нчу класны охувчу къызлары Мадина Даниялова ва Асият Агьматова бу байрамны ортакъчыларын къутлай туруп булай деди:
– Бизин язывчуларыбыз, шаирлерибиз къумукъ тилде кёп-кёр асарлар, шиърулар яратып, китаплар чыгъаргъан. Оланы охуп, биз къумукъ тилни байлыгъына мюкюр болабыз. Адам нечик оьзюню савлугъуну гьайын эте буса, шолай ана тилини гьайын да этмеге герек. Ёгъесе, оьзге оьлген тиллеге ошап къалмакълыкъ бар. Халкъ болмаса, тил де болмай деп айтыла болгъан сонг, тили болмагъан халкъны оьлген халкъгъа гьисап этмеге ярай. Ана тил азса, савлай халкъыбыз азар, амма ону сыйлагъан адамны буса абуру кёклеге ерли гётерилежек.
Ана тилге ва адабиятгъа багъышлангъан чараны видеону кёмеклиги булан белгили шаирлерибизни яратывчулукъ асарларын, олар чыгъаргъан китапланы гёрсете туруп, янаша охувчулар оланы шиъруларын чебер кюйде охуду.
Акъай Акъаевни «Ана тилибиз» деген шиърусу да, яшлар учун язылгъан «Таргъу», «Ярайгъан затмы» деген ва башгъа шиърулары да оьр усталыкъ булан охулду. Ону шиъруларына гёре йырлар йырланды.
Магьамматамин Акъмурзаев язгъан «Не татлидир ана тил» деген шиъругъа гёре 4-нчю класны охувчулары гьазирлеген гёрюнюш де къаравчуланы бек кепине гелди.
Биринден-бири алып, Дагъыстанны халкъ шаирлери Агьмат Жачаевни, Шейит-Ханум Алишеваны яратывчулугъуну гьакъында охувчу къызлар Мадина Даниялова ва Асият Агьматова булай сёзлени охуду:
– Агьмат Жачаев – Дагъыстангъа аты белгили пагьмулу шаир. Ол кёп шиъруланы, поэмаланы, китапланы автору. Ону охувчуларыны санаву йыл сайын арта, яратывчулугъу къумукъ поэзияны оьсювюне де таъсир эте. Агьмат Жачаени поэзиясы ана тилге, ватаныбызгъа, къумукъ халкъгъа, табиатгъа, ана топуракъгъа, сюювге, дослукъгъа багъышлангъан.
– Таргъуну гёзел къызы, бийкеси Шейит-Ханум Алишева оьзю яратгъан гьар шиърусу булан анадаш халкъыны юрегине етишме гьасирет йимик, гьар гюнюн, бютюн оьмюрюн оьз халкъына багъышламагъа сюе. Шейит-Ханум Алишеваны шиърулары адамны оьзюню гючюне инанмагъа, къыйынлыкълагъа чул бермей, яшавну толкъунларындан къоччакъ кюйде оьтюп чыкъма чакъыра. Бу сёзлерден сонг охувчулар А. Жачаевни ва Ш-Х. Алишеваны шиъруларын чебер кюйде охуду. Оланы шиъруларына гёре йырлар да йырланды.
Шолай да, бу чараны барышында Шарип Албёриевни яратывчулугъундан охувчу яшлар шиърулар охуду. Хабарларына гёре гьаракатлар гёрсетди.
Байрам жыйынны ахырында къонакълар да ана тилни маънасыны, даражасыны гьакъында айта туруп, бу байрамда ортакъчылыкъ этген охувчу яшлагъа, гьазирлеген муаллимлеге, школаны ёлбашчысына баракалла билдирди. Оьзлени шиъруларын охуп яшланы сююндюрдю.
Гертилей де, бу школаны ана тил ва адабият дарсланы юрютеген муаллимлери янгыз Ана тилни халкъара гюнюне байлавлу тюгюл, гьар гюн дегенлей оьзлер юрютеген дарсланы гьакъ юрегинден яшлагъа билим беривню гьакъ кюйде юрютме къаст этелер. Сёз ёругъуна эсгерсем, Таргъу школаны охувчу яшлары Магьачкъалада оьтгерилеген адабият ва маданият чараларда гьаракатчы кюйде ортакъчылыкъ эте. Бу школаны къызларыны бийивлери, шаирлерибизни асарларын усталыкъ булан чебер охуйгъан кюю кёп чараларда къаравчуланы гьайран этген, баракалласын къазангъан.
Ачыкъ дарслардан сонг Таргъу школаны директору Камалутдин Межитов оьтгерген «Охувчу яшланы тарбиялавда ва охутувда ана тиллени ролю» деген «дёгерек столну» айланасында пикру алышдыргъан. Дагъыстанны халкъ шаирлери Агьмат Жачаев, Шейит-Ханум Алишева, жамият чалышывчу таргъулу Магьаммат-амин Магьамматов, Вагьит Вагьитов, шагьар школаланы ана тилден ва адабиятдан дарс береген муаллимлери Зумурут Албёриева, Роза Гьажиева ва Хасавюртдагъы 10 номерли школаны муаллими Зарият Умаева ортакъчылыкъ этди. «Дёгерек столну» айланасында болгъан лакъырда бугюнлерде юртларда яшланы тарбиясыны, ана тилге бакъгъан янашывуну гьакъында айтылды.
Ана тилни халкъара гюнюне байлавлу Таргъу школаны байрам чаралар оьтгереген залында бары да къонакъланы да чакъырып, муаллимлер ва охувчу яшлар уллу байрам оьтгерди.
Байрамны башлай туруп, 10-нчу класны охувчу къызлары Мадина Даниялова ва Асият Агьматова бу байрамны ортакъчыларын къутлай туруп булай деди:
– Бизин язывчуларыбыз, шаирлерибиз къумукъ тилде кёп-кёр асарлар, шиърулар яратып, китаплар чыгъаргъан. Оланы охуп, биз къумукъ тилни байлыгъына мюкюр болабыз. Адам нечик оьзюню савлугъуну гьайын эте буса, шолай ана тилини гьайын да этмеге герек. Ёгъесе, оьзге оьлген тиллеге ошап къалмакълыкъ бар. Халкъ болмаса, тил де болмай деп айтыла болгъан сонг, тили болмагъан халкъны оьлген халкъгъа гьисап этмеге ярай. Ана тил азса, савлай халкъыбыз азар, амма ону сыйлагъан адамны буса абуру кёклеге ерли гётерилежек.
Ана тилге ва адабиятгъа багъышлангъан чараны видеону кёмеклиги булан белгили шаирлерибизни яратывчулукъ асарларын, олар чыгъаргъан китапланы гёрсете туруп, янаша охувчулар оланы шиъруларын чебер кюйде охуду.
Акъай Акъаевни «Ана тилибиз» деген шиърусу да, яшлар учун язылгъан «Таргъу», «Ярайгъан затмы» деген ва башгъа шиърулары да оьр усталыкъ булан охулду. Ону шиъруларына гёре йырлар йырланды.
Магьамматамин Акъмурзаев язгъан «Не татлидир ана тил» деген шиъругъа гёре 4-нчю класны охувчулары гьазирлеген гёрюнюш де къаравчуланы бек кепине гелди.
Биринден-бири алып, Дагъыстанны халкъ шаирлери Агьмат Жачаевни, Шейит-Ханум Алишеваны яратывчулугъуну гьакъында охувчу къызлар Мадина Даниялова ва Асият Агьматова булай сёзлени охуду:
– Агьмат Жачаев – Дагъыстангъа аты белгили пагьмулу шаир. Ол кёп шиъруланы, поэмаланы, китапланы автору. Ону охувчуларыны санаву йыл сайын арта, яратывчулугъу къумукъ поэзияны оьсювюне де таъсир эте. Агьмат Жачаени поэзиясы ана тилге, ватаныбызгъа, къумукъ халкъгъа, табиатгъа, ана топуракъгъа, сюювге, дослукъгъа багъышлангъан.
– Таргъуну гёзел къызы, бийкеси Шейит-Ханум Алишева оьзю яратгъан гьар шиърусу булан анадаш халкъыны юрегине етишме гьасирет йимик, гьар гюнюн, бютюн оьмюрюн оьз халкъына багъышламагъа сюе. Шейит-Ханум Алишеваны шиърулары адамны оьзюню гючюне инанмагъа, къыйынлыкълагъа чул бермей, яшавну толкъунларындан къоччакъ кюйде оьтюп чыкъма чакъыра. Бу сёзлерден сонг охувчулар А. Жачаевни ва Ш-Х. Алишеваны шиъруларын чебер кюйде охуду. Оланы шиъруларына гёре йырлар да йырланды.
Шолай да, бу чараны барышында Шарип Албёриевни яратывчулугъундан охувчу яшлар шиърулар охуду. Хабарларына гёре гьаракатлар гёрсетди.
Байрам жыйынны ахырында къонакълар да ана тилни маънасыны, даражасыны гьакъында айта туруп, бу байрамда ортакъчылыкъ этген охувчу яшлагъа, гьазирлеген муаллимлеге, школаны ёлбашчысына баракалла билдирди. Оьзлени шиъруларын охуп яшланы сююндюрдю.
