Тарбия, билим берив — барыбызгъа да ортакъ иш

– Элмира Шамсутдиновна, гиччипавланы тарбиялав ишде не йимик масъалалагъа айрыча артыкъ тергев ва агьамият берилме тийишлидир?

 

– Озокъда, гиччи яшланы айланасындагъы  дюньягъа  къараву да, янашыву да башгъа бола.Олар гьар затны оьзтёрече къабул ва гьис этелер. Гиччилер булан тыгъыс байлавлукъ тутуп, олар булан  тарбиялав иш юрютегенлер де яшлагъа гёре гиччи болуп билмеге гереклер. Белгили француз ойчу Ж. Ж. Руссо да айтгъанлай: «Уллулар яшланы ва яшлыкъны сюймеге, олагъа гьюрмет этмеге, пагьмуларына ёл ачмагъа тарыкълар. Юзюнде даим иржа­йыв, юрегинде парахатлыкъ болуп турагъан леззетли чагъын ким сюймей, ким сагъынмай! Яшлыкъ йимик насипли вакътини оьз ичинде бишип тюшмеге къойса пайдалы». Яшлагъа тарбия-билим беривню танглагъан муаллимлер  инг алдын оланы гьюнерин, пагьмусун аян этип, бажарывлугъун уятып, уьс­тюнлюклеге талпындырагъан ёлланы, къайдаланы тангламагъа тийишли.

 

– Бизин районда яшлар  бавлары нече бар? Оларда нече яш тарбиялана?

 

– «Буйнакск  район» деген муниципал бирлешивюню янында школа чагъына етишмеген гиччипавлагъа тарбия-билим берив булан машгъул ожакълар 13 бар.  Шоларда   2013–2014-нчю  йылларда тувгъан яшлар 56 бёлюклеге пайланып тарбия-билим алалар. Умуми  этип алсакъ, шо бёлюк­леге  1239  яш  къуршала. Бир группада  15–20 яш тарбияланма тюше буса да, бизде яшланы санаву  30-гъа  чыгъып гете. Бизде 1 йылдан 7 йылгъа ерли чагъындагъы яшланы  санаву   4600 бар.  Тувагъан  яшланы  санаву артагъанлыкъдан нечакъы къувансакъ да, тарбия-билим берив ожакъланы етишмейгенлиги,  барларында  да   ерлер  аз экенлик  бизин бек талчыкъдыра. Гележекде шолай   ожакъланы  къурув, гиччипавлагъа тийишли  болагъан онгайлыкълар яратыв  иш булан машгъул болма тарыкъ. Яшлагъа билим-тарбия берив гьаракатгъа къыйышар йимик янгы къайдаланы, ёлланы ахтарып, ата-аналаны да бар имканлыкъларын пайдаландырып, бирге чалышмакъны кёп уллу маънасы бар.

 

– Не  йимик янгы къайдаланы гьа­къында  айтма сюесиз!

 

– Россия  Федерацияны Президенти В.Путинни «Билимни ва илмуну тармагъында яшавгъа чыгъарылма тийишли пачалыкъ политиканы ёллары» деген  Указында да  эсгерилегени йимик, 2016-нчы йылгъа ерли  уьлкедеги 3 йылдан 7  йыллыкъ чагъына ерлиги яшлар барысы да яшлар бавлары булан 100 проценти таъмин  этилмеге гереклер. Шо – бек жаваплы ва яшавгъа чыгъарма тюшеген масъала. Шолай уллу агьамияты булангъы ишни  кютмек учун, озокъда, спонсорлукъ  кёмек этегенлени имканлыкъларындан пайдаланма да тюше.

 

–Яшланы   ожакъларыны тарбия  беривчюлер булан  таъминлиги не гьалдадыр?

 

– Буссагьатгъы заман яшлар бавларында ишине берилип, намуслу кюйде ишлеп тура­гъан 124 педагог,  71 гьар тюрлю къуллукъланы кютегенлер ва 138  техника къуллукъчулар бар.  Оланы 7-вю оьр,  68-вю буса – 1-нчи категориягъа  ес болгъан бажарывлу касбучулар. Оьтген вакътини ичинде 18 педагог оьзлени касбу англавларын хас курслагъа барып камиллешдиргенлер.

 

– Яшланы ожакъларын материал-техника якъдан таъмин этив нечикдир?

 

– Шо муратлар булан да районда кёп тюрлю ишлер этиле. Кёбюсю  яшлар бавлары электрик печлер, опуракъ жувагъан машинлер,  онгайлы холодильниклер, оьзге  тарыкълы  маллар ва  ясандырывлар булан таъмин этилген.

«Электронный яшлар баву» деген    автоматикалы маълумат беривню  тестли къайдасы пайдаландырывгъа берилгенли, яшлар бавларына алсын деп ата-аналар  язып береген арзаланы низамгъа салып ёрукълашдырма имканлыкъ болду. Биринчи сентябр болгъунча бизге гелген шолай арзалар  1368 бар.  Оьзлени юртларында  яшлар бавлары  ёкъ экенге гёре, кёбюсю ата-аналар арза язып авара да болмайлар.

 

–Гиччипавланы арасындан пагьмулуларын, гьюнерлилерин  аян этмек муратда не йимик ярышлар оьтгериле? 

 

– Шолай ярышланы нече тюрлюсю де юрюле. Шоланы барышында яшланы пагьмулары булан бирге  тарбиялавчуланы оьз  ишине жаны-къаны булан янашагъаны да аян этиле. Шону гьисапгъа алып оьтгерилген «2014-нчю йылны лап яхшы  тарбиялавчусу»  деген конкурсда Тёбен Жюнгютей  юртдагъы  «Юлдуз»  деген яшлар бавуну къуллукъчусу  Ж. Османова районда биринчи ерге ес болуп, республика конкурсда да ортакъчылыкъ этди. Жамиля шо ярышда да оьзюню бажарывлугъун малим этип, лайыкълы экинчи ерни къазанып къайтды.

Гележекде биз районну ватандашларыны ва ата-аналаны ортакъ  гьаракаты  булан  школа чагъына етмеген гиччипавлагъа билим-тарбия берив иш оьр даражада болсун учун бары да гючлени къуршап чалышма хыял этебиз.

 

 

 

Казим КАЗИМОВ. 

М-Гь. ЗАЙДИНОВ чыгъаргъан сурат.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля