Уллу Уьстюнлюкню гюнюне

 


Четверг, 10.05.2018г. — «ЁЛДАШ».


Уллу Ватан давда ортакъчылыкъ этген шаирлени давну гьакъындагъы шиърулары айрокъда таъсирли чыгъа. Олар гёрген къыйынланы, тарчыкъланы юрегинг булан къабул этесен. Давну къайгъысын-дертин гёрген авторлар язгъан шиърулар кимни де теренден ойлашдырмай болмай. Тюпдеги шиъруланы охувчуланы тергевюне таклиф этебиз.

Адабият бёлюк.






Абдулвагьап Сулейманов





Разилик бар юрекде







Бир байрам гюн тёшю толгъан бир нече



Ювукъларым магъа багъып къарады:



«Такъма затынг ёкъ тюгюл, бар экенчин



Тагъып неге чыкъмадынг?» – деп сорады.



Мен лакъырны узатмагъа сюймедим,



Ойлашдым, сонг оьз-оьзюме сёйледим:



Яшда йымышакъ шанжалларда олтуруп



Ял алмадым, байлагъа къой багъылды,



Кёкрегимни онгун-солун толтуруп,



Етимликни орденлери тагъылды,



Йыгъылгъанны гёрсем, тартып



тургъуздум,



Къайгъыланы гёрсем, оьтдюм кюстюне,



Олар этген алгъышлар да къошулду



Тёшдеги шо орденлени уьстюне.



Дагъы затгъа ер къалмагъан тёшюмде



Деп, олагъа къарадым мен иржайып.



Уяндым, бу болгъан экен тюшюмде,



Къысматыма болдум эпсиз ажайып.



Къысмат мени – яшлар атгъан холадай –



Башлап терен зинданлагъа ташлады,



Мен – къанаты къыркъылгъан къуш



баладай,



Харманышып айлангъан сонг башлады



Уьстюме нюр шавлаланы чачмагъа,



Инг де бийик оьрлеге ёл ачмагъа,



Шаир этди, магъа йырлар яздырды,



Абурума абур къошду, сыйлады,



Оьзю магъа базды, мени баздырды,



Бир ерде де мени унутуп къоймады.



Башымны лап бийиклеге тийдирди,



Дагъы артыкъ бийик де ёкъ тиймеге,



Сав дюньяны халкъын бирдей сюйдюрдю,



Дагъы артыкъ сююв де ёкъ сюймеге.






Ибрагьим Керимов





Нарат







Къара денгиз къырыйда,



Агъач тавну къолунда.



Жавгьардай сюзюк сувлу



Тав оьзенни солунда,



Тёбечикни тюбюнде



Гиччирек дёгерек бар.



Шону ортасында бир



Жагьил нарат терек бар.



Уьч гюн чапгъынлыкъ этип,



Ял алмагъа эп болуп,



Биз бир нече дав къурдаш



Бир агьлюдей гюп болуп,



Олтургъан эдик бир гюн



Шо терекни тюбюнде.



Бизин жыйынны къутлап,



Иржайгъан эди гюн де.



Ябушувларда уьстюн



Гелгеникни эсгерип,



Игитлигин гёрсетген



Уланлагъа сый берип,



Яшыл отну уьстюнде



Йыбана эдик къырда,



Бир къазакъ ёлдашыбыз



Айтды бир-эки йыр да.



Гележекде де шулай



Кёп болсун деп жыйынлар,



Фрицлени башына



Къопгъан сайын къыйынлар.



Унутмагъа ярамай



Кёп намус барны алда,



Тозулдукъ дав постлагъа



Оьтесиз кепли гьалда.



Ким биле, насип болуп,



Чыкъсагъыз шо ёрукъгъа,



Явунлу ер, чыкъ болуп,



Гирме сюйсегиз икъгъа,



Табарсыз шо терекни,



Танысагъыз хатымны,



Къабугъуна язылгъан



Охурсуз чу атымны.






Сраждин Токъболатов





Яшавну абатлары







(Надирсолтан Магьамматовгъа



багъышлана)



(Поэмадан бёлюк)






Къара булут къуршап кёкню гюмезин,



Къатты давлар къанын ичип савланы,



Муна шонда ата юртдан айрылып,



Гетме тюшдю къайтармагъа явланы.





Баш гюнлерде батман-батман тер тёгюп,



Командирлер уьйрете эди бек къыстап.



Огь жагьиллик, сагъа етер не зат бар,



Топчу болма айланадыкъ алгъасап.



Аралыкъдан жума гетип, ай битмей,



Алгъасавда атышмагъа уьйретди.



Урушларда уьстюн гелме, урмагъа,



Тийген тобу тешердей топчу этди.





Шат гюнлери баш шербетни татыгъан



Яшлыкъданмы англамайлы мекенли.



Тойгъа йимик алгъасадыкъ фронтгъа,



Англамайлы дав агъусун некенни.





Яв къайтарма яяв чыкъгъан солдатлар



Ёлсуз ерден ёллар салды гечмеге.



Янгъан затдай сувгъа тюшдю алгъасап,



Заман тапмай гьатта белин чечмеге.





Малгъабекни ойтаны кёп, оьрю кёп,



Очакъгъа ошай тав арада ерлешген.



Бугюн йимик старшина эсимде,



Бизге шонда топ гюллелер оьлешген.





Къалынлыкъны онгай алып батарей,



Къазны йимик бойнун бургъан урмагъа.



Разведкадан хабар да ёкъ гелеген,



Огь не къыйын, буйрукъ гёзлеп турмагъа.





Савлай гече окоп къазып, онгарып,



Анабызны ал увузун къусгъанбыз,



Уьч самолёт къайдан гелди хапарсыз?



Инге гирген тюлкю йимик пусгъанбыз.





Бирден-эки чувлап къаракъуш йимик



Бомба ташлап, ажжал себе ерлеге.



Зениткалар уруп, фашист самолёт



Яллайгъанны, огь, не леззет гёрмеге.





Биринчи гюн батарейден беш батыр



Гёз алдымда гёзюн юмду, жан берди.



Дав майданда жан мукъамгъа гелгенде,



Хыялында нелер болгъан ким билди?





Игитлени болгъандыр аналары,



Уланлагъа отав уьйлер къурагъан.



Неде гене болгъандыр балалары,



Атасына гёзю къарап турагъан.





Неде буса гелешмишлер гентлерде



Эсгергендир атын тутуп йырларда,



Неде буса къачан къайтар досум деп,



Шатман юлкъуп пал салгъандыр



къырларда.



Гьали буса яшмын яшнап, кёк уруп



Дуллу-дюнья турса къавгъа этип де.



Къавгъасына тав-ташны чайкъалатса,



Оьлгенлени сесгендирмес нетип де.





Тек оланы сеси даим юрекде,



Аты къалыр тарихлерде тав йимик.



Дертлер булан юреклерде туражакъ,



Арабызда ёкъ буса да, сав йимик.






Абсалам Аскерханов





Ана Ватан







Алгъа чапдыкъ «Ана ватан учун!» деп,



Тёш къапладыкъ блиндажгъа, дзотгъа.



Ротадагъы солдатланы санаву



Шо давдан сонг тенг болмады взводгъа.



«Алгъа!» булан алдыкъ хыйлы юртланы,



Мен чи башлап гёремен бу якъланы.



Кимлер яшай, шу деп айтма билмеймен,



Тек къутгъардыкъ къулгъа дёнген



халкъланы.





Шыплыкъ болду топлар, танклар



дагъылып,



Елевчюлер яраланып, йыгъылып.



Аяз гече олтургъанбыз ойтанда,



Исинебиз бир-биревге тыгъылып.



Танышабыз Андрей деп, Арсен деп,



Ротабыз бир, башгъа-башгъа взводлар.



Йыллар бою бир орамда яшагъан



Яшлар йимик лакъыр эте солдатлар.





Ата юртун, аналарын ахтара,



Хабарлайлар заман табып бир азгъа.



Гёленткисин гёз алдына гелтире,



Къулакъ сала «балам!» деген авазгъа.





Дорбалардан чыгъып аз-маз азыкълар,



Сайки, байрам тепси болду ортабыз.



Бир-биревден алып гезик аякъдай,



Алты улан бир къаннакъны тартабыз.





Сюйкелешип геле бирлер сув тилеп,



Ичи яна яралангъан яшланы.



Ачувундан аралыгъы ачылмай,



Душманына тюйген къара къашланы.





Аз зат учун кёп адамны бердик деп,



Гёрмегенлер айтмаса да англайбыз.



Базар тюгюл токъташдырма багьасын,



Ерни, мюлкню сатыв этип алмайбыз.





Анасына айтып айтмас сёзлени,



Къувалайбыз бизге къувун салгъанны.



Дав битген сонг болса сорав этеген,



Сав къалгъанлар айтар нечик болгъанны.



Язывчулар язар томлар толтуруп,



Солдатланы игитлигин суратлап.



Яшлар оьсер аталаны алгъышлап,



Элге намарт болгъанланы налатлап.






Алимпаша Салаватов





Нартлагъа







Гьар абаты дюнья малы тавлагъа



Ес болма деп гелеген кёп намартлар,



Биз тюшейик бюдюремей давлагъа,



Магьабатлы кюр юрекли, гьей нартлар!





Бу тавланы барын-ёгъун талама



Не ерлеге олар геле не ерден;



Рази къалсын ят бошгъабын ялама,



Не де къолай шолай ойлажакъ эрден!





Ким рази экен, къайда магъа сёйлегиз,



Кёп душмангъа тёшюн бермей пысмагъа,



Къошулмасын, биз разибиз шону учун



Аналаны ал увузун къусмагъа.





Топ тавушгъа кюр жанлар талчыгъалар,



Гьазирлегиз давгъа тарыкъ затланы.



Тавда оьсген къагьруман къарчыгъалар,



Тезлик булан гелтиригиз атланы.






Магьаммат АТАБАЕВ





Аталар







Язлар да къайта,



Къушлар да къайта,



Къайда аталар,



Аталар къайда?!



Къайда оланы



Къабуру сама



Чыкъма уьстюне,



Сын сама салма!



Давлар битгенли,



Битди нечакъы,



Яшлар да энни



Аталар чакъы,



Давлар битсе де,



Къайгъысы битмей,



Авлетлерине



Аталар етмей.



Язлар да къайта,



Къушлар да къайта,



Къайда аталар,



Аталар къайда?!



Оьлген десе де,



Умутун уьзмей,



Яшы гьали де



Атасын гёзлей.



Юреги яра,



Анагъа къара,



Къарасын чечмей,



Къартайып бара!



Дав дегенлеге



Оьчлю юреклер



Аталарыны



Антыдай беклер.



Аталарына



Гьасирет къалгъан



Юреклерибиз



Топлардай толгъан!



Оьлген демегиз,



Оьлмеген олар,



Давдан къайтмагъа



Болмай туралар.



Оьлген демегиз,



Оьлмеген олар,



Оьмюр оьмюрге



Оьлмей де къалар.



Язлар да къайта,



Къушлар да къайта,



Къайда аталар,



Аталар къайда?!


Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля