Къатты къаст адамны пагьмулу да, рагьмулу да эте

   

Пятница, 13.04.2018г. — «ЁЛДАШ».


Къастлы адам гьар къайсы ягъын­дан да пагьмулу болар дей халкъ ою. Тюзю, юзюнде гюлю, гёзлеринде нюрю, сёзюнде де, къанында да аслам эдеби булан тувгъан буса, ону къастлы пагьмусу да, рагьмусу да болур, гёрмекли уьстюнлюклеге де етер. Бу макъалада оьрде эсгерилген белгилер боюн, къатты къастлы ишин, гьаракатын белгилейген Борагъан орта школаны башлапгъы класларыны муаллими Элмира Къалсыновна Керимованы гьакъында сёз юрюлежек.

 


Э.Керимова Борагъанда тувгъан. 1985-нчи йыл юртдагъы орта школаны 1-нчи класында охума башлагъан.



– Касбу сайлавда муаллимлени таъсири берекетли бола. Сизин де шо уллу иш сыйлы касбугъа муаллимигиз сама да тартмадымы? – деймен.



– Тюз айтасыз. 1–4-нчю класларда бизин сиз де яхшы таныйгъан Рупия Идрисовна Дидимова охутгъан. Биз, охувчулар, барыбыз да ону абурлай эдик. Шо саялы болма ярай, барыбыз да къастлы охуй эдик. Класыбыз школада гьар не янындан да яхшыгъа санала эди. Муаллимибиз охувчулагъа тергевлю янаша­гъандан къайры, дарсны материалын тындырыкълы англата, охувчуланы билимин кёп адилли къыйматлай эди. Ана тилден, орус тилден охув китапларда берилген асарланы чебер охуй, йырлав дарсларда кёп арив йырлай эди. Школада гьар йылда март айда оьтгерилеген класларда юрюлеген чебер ишни тергевюнде биринчи ерлени къазана эдик… Мен бары да предметлерден оьр къыйматлагъа охусам да, гьисапгъа айрыча гьаваслы да дюр эдим. Муаллим касбугъа гьасиретлигим чи юхлайгъанда да оюмдан таймай эди, – дей Элмира.



5–11-нчи класларда охуйгъанда, гьисап дарсланы айтылгъан касбучу К.А.Къочакъаев юрютюп башлагъанда, Элмираны математикагъа гьаваслыгъы дагъыдан-дагъы арта. Школа гьатта район олимпиадаларда актив кюйде ортакъчылыкъ эте, яхшы гьасиллеге де етмеге бажара…



2002-нчи йыл Элмира Къалсыновна, лап оьр къыйматлагъа 11-нчи класны да битип, Гюйдюрмесдеги педагогика училищеге охума тюше.



2005-нчи йыл ону да уьстюнлю кюйде битип, юртгъа къайта. Уьй болувгъа, сонг да авлетлерин тарбиялавгъа байлавлу ишге чыкъмай токътай.



2014-нчю йыл Борагъан орта школада башлапгъы класланы муаллими болуп иш башлай.



– Школаны коллективи сени нечик къабул этди? – деген мени соравума ол:



–Школаны коллективи мени тергевлю къабул этди. Къысгъа мезгилли гьазирлик курслардан оьтген сонг мен кёп рагьмулу М.Хункермурзаева, З.Азербиева, У.Мамаева, Къ.Мамаева, Р.Дидимова йимик сынавлу муаллимлени уллу иш татывлу агьлюсюне къошулдум. Оланы дарсларына барып да, оьзюмню дарсларыма чакъырып да, оланы насигьатларын къабул этип, сонг да оьзюм ачыкъ дарслар берип, школада ва районда оьтгерилеген семинарда актив кюйде ортакъчылыкъ этип, къасткъылып ишлемеге башладым. Гьар къайсы ишде де оьзюню гючюне, пагьмусуна базмакъ – яшгъа да, уллугъа да бек тарыкъ зат. Тюзю, ишни де, охувну да оьзюне тартагъан «сигьрулу» гючю болма тарыкъ. Муаллимни иши тышдан къарагъан адамгъа простой иш. Гьар гюн тетрадлар тергев, планлар языв, журналлар толтурув йимик ялкъывлу гёрюнсе де, мени учун жаваплы ва сыйлы иш. Алтын уста, къасткъылып гьар тюрлю гёзел накъышлар булан безеп, гьар тюрлю алатлар эте, оланы сатып, олардан айрыла. Муаллимни къатты къастлы билими, рагьмулу этген, пагьмуларын уятгъан алтындай охувчуларынг буса сени гьюрметингде, сююнчюнгде яшавунгну безей. Охувчуларымны гьар не кюйде де оьсювю менде сююнч ва ругьланыв тувдура. Гележекде болажакъ ватандашны насиби бажарывлу муаллимни къастлы янашывунда гьасил бола деп айтар эдим, – дей Элмира Къалсыновна.



– Тюз айтасан. Охувчулагъа терен билим де, рагьмулу тарбия да бермек учун, муаллим нечик ишлеме тарыкъ?



– Билим берив де, тарбиялав да гьаман да бирге юрюйген бир ананы балаларыдай. Муаллим дарсында билимге муштарлыкъ тувдуруп, охувчуланы берекетли ишлетип, олагъа терен билим берип бажара буса, шо гьаракатда тарбия да бар – ишде гёнгюн чыныкъдырмакъдан сыйлы тарбия ёкъдур.



Не этмеге тарыкъ? Инг башлап муаллим охувчулагъа англатажакъ материалны оьзю теренден англамагъа, ону не къайдалар булан англатажагъын, не йимик аян материаллар, техника къураллар къоллажагъын ойламагъа, оьлчемеге тарыкъ. Дарсны не ёрукъда англагъанны билмеге, группалагъа гёре берген оьзбашына кютюлежек ишни тергемеге ва къыйматламагъа тарыкъны гёз алгъа тутмагъа тарыкъ дарсны 45 минутун берекетли къолламагъа герек. Охувчуланы муштарлы кюйде ишлеп алгъан билими адилли кюйде къыйматланмагъа да тарыкъ. Охувчулагъа ­оьзюнгню авлетле­ринге йимик де, артыкъ да тергевлю болмагъа герекбиз, – дей Элмира Къалсыновна.



Шолар къычырыкълы бош сёзлер тюгюл, муаллим сёзюн де, гьаракатын да бир этип ишлей ва яшай. Ону охувчуларыны кёбюсю «4»-ге, «5»-ге охуй. Янгыз дарслары тюгюл, класдан тышда юрюлеген тарбия гьаракатлары да уьлгюлю ва берекетли. Ону охувчулары гьар тюрлю конкурсларда, викториналарда, ярышларда, олимпиадаларда актив кюйде ортакъчылыкъ эте ва уьстюнлю ерлеге ес бола. «Биз пагьмулар излейбиз», «Яш ашбазлар», «Яш гьызарлавчулар» деген ва чебер охувну конкурсларын, ингилис, къумукъ тиллени жумалыкъларында актив кюйде ортакъчылыкъ этип, грамоталар булан савгъатлангъанлар. Гьатта «Кенгуру», «Золотое руно» деген Бютюнроссия конкурсларда ортакъчылыкъ этип, баракалла кагъызлар булан иштагьлангъанлар.



Ону охувчулары школа ва юрт китапханаланы актив охувчулары да дюр. Тюзю, муаллим оьзю де, халкъыны оьмюр бою оьсме герек деген терен ою булан гелишли яшай, токътамай оьзбашына ишлей, гюн сайын билимин артдыра, билим берив къайдаларын камиллешдире, школада юрюлеген методика бирлешивде актив кюйде ортакъчылыкъ эте, касбу камиллешдиреген курслардан оьте. Гезикли «Кёп миллетли школаларда орус тилни англатыв ва таъсирин гётерив ёлларыны тизими» деген темагъа гёре Грозныйда 2017-нчи йыл августда юрюлген курслардан оьтген.



Муаллимни охувчуланы ата-анасы булангъы аралыгъы да берекетли. Ону болгъан чакъы аз сёз булан англатмакъ учун, охувчу, муаллимни охувчуларыны ата-анасы огъар тапшургъан гьюрметлев грамотада: «Яшланы кёп сюеген ва оланы гьакъ сюювюн къазангъан, оьр даражадагъы касбучулугъу булан охувчуларыны ата-анасыны сыйына-гьюрметине ес болгъан муаллим Элмира Къалсыновна Керимовагъа», – деп язылгъан. Аз вакътини ичинде уллу къастда къаныгъывлу кюйде юрюлген ону яратывчу загьматы школаны администрациясыны да, ра­йонну билим берив управлениесини де гьюрметлев грамоталары булан иштагьлангъан. Оланы арасында охувчуланы ата-анасы берген баракалла – яшавда аз ёлугъагъан кёп сыйлы савгъат. Тюзю, Элмира охувчулар учун да, школа учун да оьзю уллу савгъат деп айтар эдим.



Сонг да, Элмира Къалсыновна уьйжанлы адам. Агьлюсю Рамазан Гиланиевич булан татывлукъда яшап, уьч къыз, уьч улан оьсдюре. Уллу къызы Алия Ставрополь мединститутну 2-нчи курсунда охуй, уланы Муслим 11-нчи класда лап оьр къыйматлагъа охуй. Биз бу насипли уьягьлюге ишде, охувда уллу уьстюнлюклер, яшавда гьар не кюйде де берекетли онгайлыкълар ёрайбыз.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля