Яшавун сагьнагъа берген адам эди


Театргъа Ималдин Муцалхановну аты берилди



Адам оьлсе, иши къалар деген бырынгъылар. Ватаны, эли учун оьзюню бар яшавун багъышлап, арабыздан гетген адамланы атлары, олар оьз халкъы учун этген ишлер йыллар гетген булан да унутулмай. Унутулмагъа амал да ёкъ, олайланы атларын даимлешдирмек – олардан артда къалгъанланы сыйлы борчу. Артдагъы гюнлерде шолай чара Бабаюртдагъы «Тангчолпан» деген Россияны халкъларыны мердешли маданият центрында да болду. Айтагъаным, оьзюню савлай яшавун районну маданиятына багъыш­лагъан, ону алгъа барывуна тенгсиз къошум этген Ималдин Муцалхановну Бабаюртдагъы халкъ театрына аты къоюлгъанлыкъгъа байлавлу эсделик ахшамы оьтгерилди.



Ималдин Муцалханов районда да, тышда да танывлу адам эди. Ону Бабаюрт районну маданиятын оьсдюрювге этген къошумун, озокъда, бир макъала булан айтмагъа бажарылмай. Ол оьзюню савлай яшавун сагьнада йиберди. Гьалиден 6 йыл алдын, загьматны ветераны, Дагъыстан Республиканы маданиятыны ат къазангъан къуллукъчусу Ималдин Муцалханов хапарсыздан арабыздан гетсе де, ону ругьу, ону насигьатлары ол къургъан халкъ театрыны ва «Тюзню тавушу» деген эркеклени хоруну ортакъчыларыны къулагъына гьали де чалына.



Ималдин Муцалхановну эсделигине багъышлангъан ахшамда районну ёлбашчылары, район жыйынны депутатлары, ону кёп санавдагъы танышлары, къурдашлары, иш ёлдашлары, къардаш-досу жыйылгъан эди. Эсделик ахшам буса Ималдин Муцалханов 1970-нчи йылларда йырлагъан Магьаммат Атабаевни сёзлерине гёре язылгъан «Аталар» деген йырны пашман макъамы булан ачылды.



Пашман макъам битген сонг, Бабаюртдагъы «Тангчолпан» деген Россияны халкъларыны мердешли маданият центрыны ёлбашчысы Садия Даветеева жыйылгъанланы Ималдин Муцалхановну ярыкъ яшаву ва яратывчулугъу булан таныш этди.



И.В. Муцалханов 1947-нчи йыл Бабаюрт районну Люксембург юртунда тувгъан. 1966-нчы йылда Бабаюртдагъы орта школаны тамамлагъан сонг, ол 1967-нчи йылдан тутуп, Дагъыстанны йырлар ва бийивлер ансамблине ишге тюшюп, загьмат ёлун башлай. Шо йыл ол районну маданият бёлюгюнде автоклубну заведующийи болуп загьмат ёлун давам эте.



Ол оьзюню ватандаш борчундан къачмай, 1968-1970-нчи йылларда асгерде къуллукъ этеген вакътиде ол «В.И.Ленинни 100 йыллыгъы» деген медаль булан да савгъатлана. Ол асгер ёлдашларыны, командирлерини янындан гьюрмет къазана.



Асгерден къайтгъан сонг И. Муцалханов оьзюню сююмлю ишине гирише. 1970-нчи йылдан 1982-нчи йыл болгъанча ол районну маданият уьюню методисти болуп ишлей. Буса да, оьр билимлеге ес болмакъ деген ой ону башындан мюгьлетге де таймай ва 1977-нчи йылда ол Москвадагъы пачалыкъ маданият институтгъа охума тюше ва 1982-нчи йыл уьстюнлю кюйде тамамлай. Шо йыллар ВЛКСМ-ни райкомуну бюросуну члени, башлапгъы партия къурумну секретары болуп да чалыша.



И. Муцалхановну ишине берилгенлигин районну башын тутгъанлар да яхшы билелер ва 1982-нчи йылда ону Бабаюрт райисполкомну маданият бёлюгюню ёлбашчысы этип белгилей. Ол шо ишде 2007-нчи йыл болгъанча чалыша. Оьзюню ишин билеген ёлбашчы булан районну маданияты хыйлы алгъа бара.



1993-нчю йыл Дагъыстан Респуб­ликаны Оьр Советини Указы булан И. В. Муцалхановгъа кёп йыллыкъ намуслу загьматы ва маданият тармакъда етишген уьстюнлюклери учун «Дагъыс­тан Республиканы маданиятыны ат къазангъан къуллукъчусу» деген сыйлы ат бериле. 2007-нчи йылдан яшавуну ахырынчы гюнлерине ерли ол «Бабаюрт район» деген муниципал къурулувуну маданият управлениесинде «Тюзлюкню тавушу» деген эргишилени хорунда артист, чебер ёлбашчы болуп ишлей.



И. В. Муцалхановну ёлбашчылыгъы ва сиптечилиги булан районда А. Къурбановну атындагъы халкъ театры, «Ай ярыкъ» деген ансамбль, «Тюзню тавушу» деген эргишилени хору ачыла ва уьстюнлю кюйде иш гёре. И. В. Муцалхановну ёлбашчылыгъыны тюбюнде арив онгарылып сагьнагъа салынгъан спектакллер булан А. Къурбановну атындагъы халкъ театры республиканы хыйлы районларында, Темиркъазыкъ Кавказны республикаларында болуп, къаравчуланы разилигин къазангъан.



И. Муцалханов къургъан А. Къурбановну атындагъы халкъ театры 2007-нчи йылда халкъ театрланы «Маска» деген республика фестивалында ортакъчылыкъ эте ва фестивальны къурумчулары театрны артистлерине оьр багьа бере.



Оьзюню савлай яшавун маданиятгъа берген Ималдин Муцалханов герти дюньягъа да герти маданият чалышывчу, оьзюню яшавун унутула барагъан къумукъ кюйлени, къумукъ йырланы янгыртывгъа багъышлагъан адам гьисапда гетди. Ону атын бугюн де бабаюртлулар уллу оьктемлик булан эсгерелер. Ол яратгъан, ону къасты булан «халкъ хору» деп ат берилген «Тюзню тавушу» Къумукътюзню ва савлай Дагъыс­танны сагьналарында чалына туруп да ону къургъан Ималдин Муцалхановну аты бир заманда да унутулмажакъгъа шек­лик этмеймен.



И. Муцалхановну ёлбашчылыгъы булан «Тюзлюкню тавушу» деген эргишилени хору 2005-нчи йылда «Аталардан къалгъан бизге адатлар» деген къумукъ фольклорну байрамында ортакъчылыкъ этип, тынглавчуланы уллу харс урувларын къазана. Арадан йыл гетип, 2006-нчы йылда шо коллектив «Йырлай ата юртум» деген фестивальда ортакъчылыкъ этип, дипломгъа ес бола.



Хорну къура туруп, оьзюню гёз алдына бизин къумукъ халкъыбызны йыр хазнасын оьсдюрмек ва тюрлендирмек деген хыялланы тутгъан Ималдин Муцалханов оьзлени аслу тергевюн бизин эсги йырларыбызгъа бакъдыра. «Къойсув ягъа», «Агъай къумукъ», «Хазар эл» ва оьзгелери бугюн де хорну баш белгиси болуп токътагъан. 2016-нчы йылда Сочи шагьарда оьтгерилген IX Бютюндюнья хорда оьзюню англы тавушу булан миллионлар булангъы адамланы тергевюн тартды. Оюнланы ортакъчыларына багьа береген жюрини де «Тюзню тавушу» дамагьын чыгъарды ва олар уллу сююнч булан хорну ортакъчыларына гюмюш медальны тапшурду.



– Озокъда, оьзюн къургъан хорну шо гёрмекли уьстюнлюгюн гёрмеге Ималдин Муцалхановгъа насип болмады. Амма ону жаны гьаман да хор ва ону ортакъчылары булан яшайгъангъа инанабыз.



Шо гюн Ималдин Муцалхановну атына хыйлы исси сёзлер айтылды, Яратгъаныбызгъа ону ятар ерин ярыкъ этмек тиленди. Гезиги гелгенде, «Бабаюрт район» деген муниципал районну ёлбашчысыны орунбасары Атай Ильясов районну башыны ва савлай район администрацияны атындан халкъ теат­рына ону къургъан Ималдин Муцалхановну аты берилгенлик булан гьакъ юрекден къутлады.



– Йыракъ 1973-нчю йылда оьзюню ишине берилген Ималдин Муцалхановну къастлыгъы булан къурулгъан драмкружок, арадан 2 йыл гетип, халкъ театрына айланып, театрны сюегенлени ва савлай районну ва Дагъыстанны къаравчуларыны юреклерине ёл тапды, – деди оьзюню сёйлевюнде Атай Ильясов. – Театрны гёрмекли тарихи гьаман да Ималдин Муцалхановну аты булан байлавлу болгъан, энниден сонг буса шо театр ону атын юрютме де юрютежек.



– Мен Ималдин Вагьитович Муцалхановну яхшы таный эдим, бир вакътиде ишлеп де башладыкъ, – деди оьзюню сёйлевюнде муниципал районну ёлбашчысыны орунбасары Абусалим Абсаламов. – Ол яхшы, ишине берилген, ону жаны-къаны булан сюеген адам эди. Оьзюню артындан бай яратывчулукъ къоюп да гетди. Ималдин Муцалхановну келпети гележек наслулагъа да уьлгю болажакъгъа инанаман.



Эсделик ахшамгъа Ималдин Муцалханов булан бирче ишлеген, сююнчюн де, къайгъысын да тенгге бёлген халкъ театрыны ва «Тюзню тавушу» деген эркек­лени хоруну ортакъчылары айрыча ренк берди. Уста кюйде сагьнада артистлер яратгъан келпетлер 
къаравчулагъа теренден таъсир этди, хорну ортакъчыларыны къонгуравлу авазлары буса оланы дамагьын чыгъарды.



Эсделик ахшамны ахырында «Тангчолпан» деген Россияны халкъларыны мердешли маданият центрыны ёлбашчысы Садия Даветеева жыйылгъанлагъа теренден разилигин билдирди ва Ималдин Муцалханов оланы юреклеринде гьаман да яшажакъны айтды.



Яшав узатыла… Энниден сонг Ималдин Муцалхановну атын юрютежек халкъ театрыны ортакъчылары оьзлени алдына салынгъан борчланы уьстюнлю кюйде кютежекге ва къаравчуларыны юреклерине лап да асил гьислени урлукъларын чачажакъгъа шеклик этмеймен.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля