«Биревге де дарманланы сатып алма тюшмей»


Савлукъ сакълав тармакъны халкъ учунгъу умпагьатлы къуллугъу не заманда да гьакимиятны янындан оьзюне тергевлю янашывну ва гьай этивню талап этген. Артдагъы он йылланы ичинде чи айрокъда медицина оьсювню болдурмакъ учун мекенли иш юрюле.

Савлукъ сакълавну яхшылашдырмакъ учун да, кёп акъчалар харжланып, бизин уьлкеде медицина идараланы кёплери багьалы ясандырывлар булан таъмин этилди. Юрт ерлерде де медицина къуллукъну сан янын яхшылашдырмакъ муратда юрюлеген гьаракат арта. Шолай гьай этив халкъ учун бек тарыкълы гьатта болмаса ярамайгъан биринчи даражалы къуллукъ экенин де юртлулар теренден англай. Тек биз, сюйсек де, сюймесек де, артдагъы вакъти Россиягъа къаршы юрюлеген чараланы натижасында савлукъ сакълав тармакъны оьсювюне зарал гелмеге боламы экен деген сорав тувулуна.

Бир нече гюн алда мен Къаягент район больницада болдум ва больницаны баш врачыны къуллукъларын кютеген Агьмат Дадашев булан лакъыр этдик. Шо лакъырлашыв охувчуланы тергевюне де бериле. 

– Агьмат, сизин район больницагъа, тюз айтгъанда, район поликлиникагъа гиреген эшиклер алышынгъаны, ­янгы­ртылгъаны гёрюне. Ичинде де шо меселде арив алышынывлар бар. Къыйын тюгюлмю гьалиги заманда шулай тындырыкълы ремонтланы башлама да, оланы ахырына чыкъма да?


– Экономика кризислени айта бусагъыз, озокъда, олар четимликлер тувдурмай болмай. Биз оьз гьаракатыбыз булан район гьакимлени де гьай этегенлигинден пайдаланып, къыйынлыкълагъа чул билдирмей ишлеме къаст этебиз. Уллу Къаягентдеги бу сиз айтагъан район поликлиникабызны бинасына кёп йыллар ремонтлар этилмей турду. Абзары арив онгарылмагъан эди. Ишлер чи гьали де битмеген, оланы узакъ къалмай ахырына чыкъмагъа умутубуз бар.


–Ремонтлар янгыз поликлиника ерлешген бинагъа этилеми яда оьзге ерлерде де олай янгыртывлар юрюлеми?


– Поликлиниканы ремонтларын битдиргенде, больницабызны хирургия бёлюгю ерлешген бинагъа да гиришме сюебиз. Участка больницалагъа да, фельдшер-акушер пунктлагъа, амбулаториялагъа да ремонтлар этме умутубуз бар.

Аривлюк гелтиреген ишлер де этиле турма тарыкъ. Абзарланы, биналаны тыш гёрюнюшлерин, кабинетлени ичлерин исбатлы къайдада сакъламакъ учун харжланагъан акъчаны къызгъанма ярамай деп эсиме геле. Адамлар кёп гелеген бизин идаралар гёрюнюшге онгсуз буса, авруйгъанлар биз оланы савлугъун болдурмакъ учун болагъаныбызгъа инанмай къалма да бола.

– Бир-бир тыш пачалыкълар билдирген санкцияланы яманындан тыш уьлкелерден гелеген дарманланы да бирлерин оьзюбюзню ичибизде болдурма тарыкъбыз. Шо сизге де зарал гелтиреми?


– Шолай гьал медицина тармакъда да тувулунгъан. Тыш уьлкелерден алда гелеген дарманланы бирлери гьали гелмей. Биз аврувлагъа шолай дарманланы орнуна къоллама ярай­гъанларын беребиз. Озокъда, сан яны да яхшы буса яражакъ эди, тек не этме герек дагъы… Башгъа кюй ёкъ. Дарманланы чыгъар­макъ учун бир нече йыллар тарыкъ. Оланы тергемей аврувлагъа берип къойма да ярамай.

Сиз берген соравгъа къысгъача жавап къайтарма тарыкъ буса, шулай деп айтма боламан: экономика кризислер яда бизге къаршы чаралар зарал гелтирмей, онгайсызлыкълар тувдура.

– Тюз айтасан, тек шону аврувлар англаймы? Рази боламы бир дарманны орнуна оьзгесин, огъар ошашлысын бергенге?


–Рази тюгюлбюз деп билдиреген аврувлар да бар. Биз олагъа айтып англатабыз. Бирлери биз тюз экенни билсе де, къазапланып йибере. Англама сюймейгенлери де бола.

Сонг да, адамлар «импортный» деген сёзню кёп сюе. Опуракъ буса да, ашайгъан емиш буса да, шону алда гёре. Бизин де бар яхшы дарманларыбыз. Россияда да аз тюгюл арив дарманлар чыгъарып болагъан ерлер. Олар кёп болгъан чакъы, бизин медицина да артда къалмас…

– Сизде район больницаны бёлюклеринде де, юртларда участка больницаларда болса да, еринде ятып савлукъларын беклешдирме ятгъанлагъа алда йимик тийишли дарманлар ва ашамлыкъ да етишедир?..


– Ёкъ, четимлик эс этилмей. Алдагъы кюйде дарманлар да бар. Биревге де, бизин больницаларда ятагъанлагъа, аслу дарманны сатып алмагъа тюшмей. Шо мен бираз алда эсгерген ери болса тюгюл, дарманлар бар, етише. Аш да шо алдагъы кюйде бериле.

 

– Савлукъ сакълав тармакъда аврувланы алдын алыв иш де бек гёрмекли ер тута. Уллуланы ва яшланы аврувларыны алдын алыв нечик юрюле?


– Шо иш де врачланы оьзтёрече гьаракаты булан юрюле. Олар халкъны тергеп, авруй­гъанлар барны-ёкъну аян эте. О бек агьамиятлы экенни биз билебиз, халкъ да англай. Гьар йыл бизге салынгъан талапланы кютебиз. Уллуланы, яшланы тергеп чыгъабыз. Гетген йыл уллуланы тергев 75 процентге толтурулгъан деп гьасил чыгъарылса да, гьаракатыбыз артыкъ эди. Биз 7 минг 687 адамны тергеп чыкъдыкъ. Бир-бир касбучулар етишмей, мисал учун, шолай врачланы Избербаш шагьар больницадан чакъырып гелтирме тюшдю.

Яшланы аврувларыны алдын алывну да биз 100 процентге етишдирдик деме ярай.

– Агьмат, сен район больницаны баш врачыны къуллукъларын кюте туруп, бир башлап, ювукъ заманны ичинде не йимик ишлени яшавгъа чыгъарма гёз алгъа тутгъансан?


– Ремонтларыбызны битдирме тарыкъ. Сонг да, районда савлукъ сакълав тармакъны ишин яхшылашдырмакъ учун, узакъ къоймай, шу айланы ичинде янгы медицина алатлар, ясандырывлар алма сюебиз.

– Район больницада, поликлиникада, участка боль­ницаларда, сонг да юрт амбулаторияларда врачлар, медсестралар етишеми?


– Етише. Докторлар да бар, толу кюйде ишни кютме болабыз. Тек бир-бир хас касбучуларда къытлыкъ эс этилмей де тюгюл.

– Савбол, гёз алгъа тутулгъан муратларыгъызгъа етишмеге насип болсун!


– Сиз де савболугъуз! Сизге де ишигизде яхшылыкълар ёрайман. Бизин районну савлукъ сакълав тармагъындагъы ишлени де гележекде дагъы да яхшылашдырма чалышажакъбыз.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля