Язлыкъ авлакъ ишлер башлангъан

Бабаюрт район тезден оьзюню юрт хозяйствосу булан таныла геле. Гьалиден 20–30 йыллар алдагъы оьлчевлеге етишмеген буса да, шо тармакъны гьалы районну башын тутгъанланы да, сабанчыланы да сююндюрмей болмай. Йылдан -йылгъа районда болдурулагъан юрт хозяйство малланы оьлчевю де арта, тармакъда янгы къайдалар да генг кюйде къолланагъан болгъан.

__________________________________________________________________


Язбашны геливю сабанчылар учун къыставлу вакъти гьисаплана. Биринчи иссиликлер булан Бабаюрт районну сабанчыларыны гьаракатчылыгъы да артгъан. Бугюнлерде районда язлыкъланы чачыв къурумлу юрюлюп тура. Район админист­рацияны юрт хозяйство управлениесинде билдирген кюйде, бугюнге сабанчыланы ва сабанчы-фермер хозяйстволаны къастлыгъы булан язлыкъ чачывгъа 14 минг гектар ер сюрюлген, 3 минг 970 гектар ерге люцерна чачылып да битген.


Районда авлакъ ишлер эрте язбашда башланагъаны мердешленип де къалгъан. Бу йыл районда эрте оьсдюрюлеген ва сатывгъа чыгъарылагъан турпну оьлчевю де 2 минг тондан да оьтежек деп къаравуллана.


Бабаюрт районну юрт хозяйство управлениесини ёлбашчысы Арсен Алибековну сёзлерине гёре, районда язлыкъ чачыв ишлер къурумлу юрюлюп тура. Мен оьрде эсгерип гетген люцернадан къайры да, бугюнге районда 535 гектаргъа арпа, 1 минг 275 гектаргъа бир йыллыкъ отлар ва 280 гектаргъа бахча емишлер чачылып битген.


–Сонг да, Адил Янгыюртдагъы «Колос» деген жамият 80 гектар ерде чалтик чеклер ишлеген ва дагъы да 150 гектар ердеги чек­лени янгыртгъан, – дей, районда юрюлюп турагъан ишлени гьакъында айта туруп, Арсен Алибеков. – Районда чалтикчилик тармакъгъа тергев артып турагъанына да савлай дюньяда токъташгъан акъча къытлыкъны вакътисинде шо тармакъ экономика якъдан лап да гелимли экени себепли. Районда гелимли тармакъ гене янгыртылып турагъангъа сююнмей де болмайсан. Озокъда, бир хозяйствода минг гектарлар булан чалтик оьсдюреген заманлар районну тарихинде къалгъан эсде буса да, сабанчыланы бугюнгю къастлыгъын гьисапгъа алгъанда, районда шо тармакъны гележеги уьстюнлю болажакъгъа шеклик этмеймен.


Арсен Алибеков эсгерген кюйде, гетген йыл районда чачылгъан 2 минг 135 гектардагъы чеклени гьар гектарындан алынгъан аслам тюшюм, дюгюню базар багьасы бары сабанчыланы шо тармакъны оьсдюрмеге муштарлы эте. Сонг да, чалтик чеклени сув булан таъмин этивде де четимликлер чыкъмай. Неге тюгюл де, алдындагъы йыл районну башын тутгъанланы къастлыгъы ва Минмелиоводхоз жамиятны башы Залкип Къурбановну гьаракатчылыгъы булан районну сугъарыв системасы толу кюйде янгыртылды. Гьа­къыкъатда районну баш татавулу – Дзержинскийни атындагъы татавулну 32 чакъырымы янгыртылды, Додурас, Уллу Кисек, Комсомол татавуллар тазаланды, онда юрюйген сувну оьлчевю бир нече керенлеге артды. Районну гьатта лап да йыракъда ерлешген Тамазатёбе боюндагъы чалтик чеклеге де сув заманында ва герек чакъы етишеген болду. Шо масъа­ла районну башын тутгъанланы бугюн де къатты тергевюню тюбюнде.


Чалтик чеклер районну Тамазатёбе юртунда лап да уллу оьлчевлерде къоллана деп айтмагъа ярай. Шо буса аста-аста юртда гелимли тармакъ янгыртылагъанны гёрсете. Оьтген асруну 80-нчи йылларында чалтик чеклени оьлчевю минг гектарлагъа етишген юртда тармакъны генглешдирмек учун бары да шартлар бар.


Юрт хозяйство тармакъны оьсювюн Россиягъа тыш уьлкелерден гелеген ашамлыкъ маллагъа салынгъан тогъаслар да чалтлашдыра. Бугюн «ашлыкъланы бежени» болуп гелген Бабаюрт районда юрт хозяйствону янгы оьрлюклеге чыгъармакъ учун бары да имканлыкълар бар. Оьрде де эсгерип гетгеним йимик, ра­йонну къап-ортасындан оьтеген Дзержинскийни атындагъы татавул толу кюйде тазалангъан, хозяйствоара татавулланы тазалав къурумлу юрюле, районда ачылгъан «МТК-Дагагроснаб» деген жамият да


сабанчылагъа оьзюню кёмегин эте. Шо жамиятда сабанчылагъа тарыкъ техникасы бары да бар.


Сонг да, сабанчылагъа районну башын тутгъанланы янындан этилеген тергев де гюч бере. Районну башы Элдар Къарагишиев сабанчылагъа болагъан кёмегин этмеге гьаман да гьазир экенни билдире ва ерлерде сабанчыланы четим масъалалары булан таныш бола, оланы чечмекни уьс­тюнде ишлей.


Районну юрт хозяйство тармагъыны гьакъында айта туруп, районда гене бавчулукъ тармакъ янгыртылагъанны эсгермей къоймагъа бажарылмай. Алдындагъы йыл районну Хамаматюртундагъы «Юзюмчю» деген сабанчы-фермер хозяйствону ёлбашчысы Шагьав Зубайыровну къастлыгъы булан районда биринчилей болуп къоз тереклер орнатылды. Бу йылны язбашы булан Бабаюртдагъы Мичуринни атындагъы сабанчы-фермер хозяйствода 10 гектаргъа чалт тюшюм береген алма бав орнатылып башланды. Бир жуманы ичинде 5 гектардан да артыкъ ерге орнатылып да битген. Артдагъы гюнлерде Мичуринни атындагъы сабанчы-фермер хозяйствода юрюлюп турагъан ишлеге районну башчысы Элдар Къарагишиев де багьа берди ва гележекде де бавчулукъ тармакъгъа этилеген тергев районда яхшы болажакъны билдирди.


– Чалт емиш береген бавланы орнатыв районда къурумлу юрюле, – деди Элдар Къарагишиев. – Емишлени тюшюмюне ва базар талап этегенлигине къарагъанда, гележекде районда бавланы гектарлары дагъы да артажакъгъа шеклик этмеймен. Сонг да, сабанчылар чачыв урлукълар булан да, «МТК-Дагагроснаб» деген жамиятны техникасы булан да таъмин этилген районну юрт хозяйство тармагъы респуб­ликаны районларыны арасында алдынлы ерлеге чыгъажагъына инаныв бере. Шолай болма да герек. Неге тюгюл де, юрт хо­зяйство бизин районну экономикасыны аслу яны болуп токътагъан.


Йылдан-йылгъа районну сабанчылары етишеген уьстюнлюклер сабанчылыкъ касбуну халкъны арасындагъы абурун да гётере. Бугюн бизин уьлкеде токъташгъан экономика къытлыкъ, тышдан гелеген малланы оьлчевю кемигенлик ва шону булан бирге базарда ашамлыкъ малланы багьалары да артып барагъаны юртлу халкъны ­оьзлер бир заманлар ташлагъан авлакълагъа къайтмагъа борчлу эте. Гьакъыкъатда районда алынагъан ашлыкъланы оьлчевю ва унутулгъан тармакъланы янгыртыв Бабаюрт районну юрт хозяйствосун янгы оьрлюклеге чы­гъармагъа бола.

Герейхан ГЬАЖИЕВ,


хас мухбирибиз.


Суратда: Э. Къарагишиев


бав салывну тергей.


Автор чыгъаргъан сурат.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля