Къызылюрт, Дагестанские Огни, Дербент, Буйнакск шагьарларда, Къаягент , Къарабудагъгент, Хумторкъали, Буйнакск, Хасавюрт районланы юртларында да къурулуш ишлени низамы талаплагъа жавап бермей десек, гьакъыкъатгъа къыйышмай къалмас.
Шону учун артдагъы вакътилерде Магьачкъаланы къыбла ва темиркъазыкъ бойларында «Кавказ» деген федерал ёлгъа ювукъда ерлешген Къарабудагъгент, Хумторкъали районланы топуракъларында да башалманчылыкъгъа ёл берилип ишленген гьар тюрлю къурулуш имаратлар бузулуп тайдырылагъаны давамлаша…
Тек шогъар да къарамайлы, бугюн де тахшагьарыбызны айланасында ва ичинде шагьарлыланы яшавуна четимликлер тувдурагъан кемчиликлер аз къаршылашмай. Шолайлыкъда, адамланы ва транспортну юрюшюне орамларда машинлер тыгъылып базыкъ ва узун тогъаслар салына.
Белгили болгъаны йимик, тахшагьарны ва шогъар гиреген посёлокланы къурулушуна байлавлу генеральный планы ёкъ. Натижада, орамлар, ял алыв зоналар, денгизбой, темир ёл, КОР татавулну ягъабой топуракъларында гьар тюрлю къурулушлар тургъузула ва тазалыкъ низамны да бузуп дегенлей пайдаландырыла. Уьстевюне, шолай пайдаландырылагъан къурулушлагъа хас пачалыкъ къурумланы янындан яшыртгъындан таба ялгъан еслик кагъызлары да онгарыла. Янгыз Магьачкъалада ерли администрацияны прес-къуллугъуну баянына гёре, шолай топуракъ пайлагъа яда буса мюлк гьисапда ялгъандан гьазирленген документлени санаву 2000 айлана.
– Магьачкъаланы къурулушлагъа байлавлу генеральный планы 2003-нчю йылда ерли ватандашланы къуллукъларын камиллешдиривню гьисапгъа алып къурулса да, тек шо гюн-бугюн, тийишли кемчиликлер тайдырылып, онгайлыкълар болдурулгъан деп айтмагъа бажарылмай, – дей Магьачкъаланы архитектура ва шагьар къурулушуну управлениесини янгы начальниги Магьамматрасул Гьитинов. – Муна шо саялы да, йиберилген кемчиликлени гьисапгъа алып, янгы генеральный план къурма тюшегени гьакъ. Шо проектни уьстюнде сентябр айдан башлап Россияны «Гипрогор» деген инвестиция ва шагьар къурулушуну институтуну касбучулары ишлеп де тура. Магьачкъаланы генеральный планыны проектин къурма шону гьазирлейгенлеге 9 ай болжал белгиленген.
Белгили болгъан кюйде, Магьачкъаланы темиркъазыкъ боюнда ерлешген Семендер посёлок да, хас генпланы къурулмай, къурулушлар орамланы бузуп юрюлегени давамлаша. Шо саялы да посёлокда жамият ва пачалыкъ низамгъа бойсынып законлагъа гьюрмет этип яшайгъанлар ёлгъа йиберилген кемчиликлени ёрукълашдырывгъа байлавлу болуп тахшагьарыбызны янгы администрациясыны янындан тийишли чаралар гёрмекни талап этегени де англашыла.
Гьали-гьалилерде Магьачкъаланы гьакимбашы Магьаммат Сулейманов булан болгъан ёлугъувларында Семендерни ва оьзге посёлокланы, Таргъу, Кахулай, Албёрюгент жамиятланы вакиллери де шо гьакъда ичибушуп эсгермей болмады. Неге тюгюл де, бизин республикабызны юртларында ва шолай да шагьарланы ичинде йиберилген кемчиликлеге ёл къоюп яшама ерли жамиятлар хыял этмей.
Бизин уьлкебиз бир жамиятдан башгъасына гёчеген тюрленивлени девюрюнде башын-бавун тапма болмасдай пачалыкъ законлагъа арт берилип, кёп кемчиликлер ёлгъа йиберилди. Шолайлыкъда, халкъны онгайына чатакъ салмагъа муштарлылар оьр болду десек де, гьакъыкъатгъа къыйышмай къалмас.
О саялы да бизин, гьечден геч де къолай дегенлей, ерли жамиятлагъа да бир-бири булан гьакълашып-гьаллашып, къардаш-къардаш, дос-дос, хоншу-хоншу булан айлана якъдагъы низамны бузагъанланы ёрукъгъа салмакъ учун къаст этмеге герек. Эгер де биз ихтиярлы ватандаш жамият къурма ва онгайлыкълардан артда къалмай яшама сюе бусакъ, айсениликге ёл берип турмагъа бир де ярамай.
Оьзюбюз яшайгъан ерибиздеги жамият низамны къорувдан кёп зат гьасил болагъаны гьакъда биревге де унутма тюшмей. Шону биз ерли гьакимлерден ва депутатлардан да халкъны пайдаларын якъласын учун талап этмеге герекбиз..
К. КАРАЕВ.
