ГЕЗИКЛИ КЪУРБАНЫН КЪАРАВУЛЛАЙ




Биз чакъ-чакъда сагьифабызда адамлар бираз сама эс табар, низамлы болар деген умут булан, Дагъыстанны ёлларындагъы хатабалагьлагъа байлавлу маълуматлар беребиз. Тек бир тайпа ватандашлагъа не сёз, не жуманамазларда этилеген имамланы насигьатлары, не къайгъылы мисаллар кар этегенге ошамай. Ёллар тергевсюзлюкню, айсениликни, къутургъанлыкъны бир де гечмей ва языкъсыныв не зат экени билмейген жаллат йимик гьар чакъырымында гезикли къурбанын къаравуллай.


Ич ишлер министерлигинден артдагъы гюнлер гелеген маълуматлар да къулакъгъа алсыз-артсыз пашман хабарны сююнчсюз узатылыву йимик чалына. Июль айны 9-нда Магьачкъаладан Буйнакскиге барагъан ёлда, Янгы Къумукъ юртну къаршысында, гюндюз вакъти, бек чалт гелеген багьалы «Тойота», ёл низамны бузуп, «Лада Приорагъа» бетге-бет урунгъан. Бир мюгьлетни ичинде «Приора» янчылып, параланып, темир къалды-къулдугъа айлангъан ва бир къумукъ ожакъ дёрт лап ювукъ адамын тас этип, къарабалагьгъа тарыгъан. «Тойотаны» гьайдавчусу буса, яшавуна къоркъунчлу тюгюл яралар булан къутулгъан ва Буйнакск шагьар азарханагъа етишдирилген.


Дагъыстанны ёлларындагъы пакарсызлыкъланы себеплерин ахтарма башлагъанда, инг башлап бизин республиканы ватандашларыны бир пайыны умуми къылыкъ, тарбия даражасы, алдагъы заманлар булан тенглешдиргенде, хыйлы тёбен тюшген деген ойгъа гелесен. Бирдагъы бир затгъа тамашалыкъ этесен. Гьайдавчуланы къайсына да сорап къарагъыз — олар машини булан Дагъыстандан тышгъа чыкъгъанда ёлларда бек низамлы болалар. Неге тюгюл, ят ерде ватанында йимик такъсырдан тынч кюйде къутулмажагъын билелер.


Ёллардагъы авур хатабалагьланы оьсювюне бизин бир-бир законларыбыз да болушлукъ этеми экен деп эсиме геле. Оьзге уьлкелени сынавун алып къарасакъ, мисал учун, Американы Бирлешген Штатларында машини булан уруп адамны оьлтюрген, айрокъда бир нече адамны оьлюмюне айыплы болгъан гьайдавчуну даимге, оьмюрю битгенче эркинликден магьрюм этме болалар. Яда оьлюм суд гесип, электрический шанжалгъа олтурталар. Китайда, Иранда, Тайландда да шолай такъсырлы адамланы асып яда гюллелеп яшавун къыркъалар. Францияда айыплы гьайдавчу судну гьукмусу булан хыйлы йыллагъа туснакъгъа тюшегенден къайры, кёп уллу къодулар да тёлей. Лап да къужурлу ва таъсирли такъсырлавлар Сингапурда оьтгериле. Онда адам оьлтюрген гьайдавчуну, челтирли терезелери булангъы уьйлеге йибергенче, башлап яхшы кюйде таякълар булан тюелер. Жинаятчыны сыртына нече таякъ урулма герегин суд токъташдыра.     


Бизин уьлкени айтсакъ, РФ-ни уголовный кодекси адам оьлтюрген гьайдавчулагъа, гьатта ол машинин эсирип гьайдагъан болгъан буса да, нече де рагьмулу гёзден къарай. Сёз ёругъунда эсгерип къойма тюшедир – гетген йыл Дагъыстанда ёл инспекторлар транспортун ичген кюйде юрютеген   5326 гьайдавчугъа къаршы протоколлар язгъан. Оланы арасында адамланы алып юрюйген маршрут таксилени, автобусланы гьайдавчулары да бар. Гьасили калам, Россияда шо ёрукъдагъы жинаятчылыкъ саялы гьайдавчуну 2 йылдан 5 йылгъа ерли эркинликден магьрюм этме болалар. Бир тюрлю гьаракатлар, алыш-беришлер этип, тирибаш адвокатланы къуршап йиберсе, шондан да парахат къутулалар.


Мисалгъа, охувчуланы алдагъы гюн республиканы прокуратурасындан гелген билдирив булан таныш этме сюемен. Тарумов район суд ич ишлени Тарумов район бёлюгюню къуллукъчусу Асад Гьасанхановну урушбат алгъан саялы 2 миллион манат къоду булан такъсырлагъан. Судда токъташдырылгъан кюйде, полицейский машини булан адамны уруп оьлтюрген ерли ватандашны уголовный гьызарлавдан азат этмек учун, ондан 500 минг манат урушбат талап этген болгъан. Тек гьайдавчу намуслу адам болгъангъа ошай, шо гьакъда тийишли къурумлагъа билдирген. Олар да полицейскийни акъча алагъан вакътисинде къолундан тутгъан. Гьайдавчу бир ерге де бармай, биревге де билдирмей иннемей къойгъан буса, ахыры не болар эди? Шо биз айтагъан «гьаракатны» терс, адилсиз натижасы болар эди. Прокуратура судну къарарына къаршылыкъ билдирген ва законну бузгъан полицейский къатты кюйде жавапгъа тартылма герек деп гьисап эте.


Озокъда, мен айыплы гьайдавчуланы асайыкъ, жазалайыкъ деген ойдан кёп арекмен. Тек гьалиги Уголовный кодексдеги янашыв булан да бир де рази болма кюй ёкъ. Балики, Пачалыкъ Думагъа Дагъыстандан сайлангъан депутатлагъа, сиптечилик гёрсетип, парламентни якълаву булан Уголовный кодексде бир тюрлю алышынывлар оьтгермекни таклиф этме заман болгъандыр.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля