Юзюн асил, сюйкюмлю иржайыв безейген, юрегинде чомартлыкъ гезейген, билимге бай, сабур-саламат тиштайпагъа муаллим касбу чепкенге алтын гьазирлерден артыкъ къыйышывлу десек, огъар бирев де къаршылыкъ этмежек деп эсиме геле. Биз де шолай юзюнде гёзеллик, юрегинде иссилик, билимге бай Борагъан орта школаны башлапгъы класларыны муаллими Бэла Магьамматовна Хункерханованы гьакъында сёз юрютебиз.

Б. Хункерханова Гюйдюрмесде тувгъан, шондагъы 116-нчы школада охуп башлагъан.

– Охувда бары да предметлеге къастлы янашсам да, гьисап дарсгъа айрыча гьаваслыгъым бар эди. Муаллимибиз де: «Гьисап – илмуланы да илмусу!» – деп бола эди. Школа олимпиадаларда хыйлы гезик уьстюнлю ортакъчылыкъ этгенмен. Школабызда ёкъ буса да, Гюйдюрмесдеги пионерлени уьюндеги  бийив кружокгъа юрюп, школаны чебер яратывчу ишинде  ортакъчылыкъ эте эдим. 1993-нчю йылда школаны 8-нчи класын лап оьр къыйматлагъа битип, Гюйдюрмесдеги пед-училищеге охума тюшдюм, – дей Бэла Магьамматовна.

Ол 1997-нчи йыл шо педучилищени къызыл дипломгъа да битип, Борагъан орта школаны башлапгъы класларыны муаллими болуп ишлеп башлай.

– Школаны муаллим коллективи сени нечик къабул этди? – деймен.

 – Школаны муаллим коллективи магъа тергевлю янашды: башлапгъы вакъти ой берип де, дарсларына чакъырып да сынавлу муаллимлери исси къаршыладылар. Школаны охувчулары буса оьзлени асиллиги, охувгъа къасты булан мени тамашагъа къалдырдылар. Бугюн мен охутагъан дёртюнчю класдагъы охувчуланы къасты, гьаракатчылыгъы, бажарывлугъу  уллу иш зат! Оланы гьаракатчылыгъы мени гьар дарсгъа тындырыкълы гьазирленмеге, билим беривде янгы къайдалар, ёллар излемеге, сынавлар оьтгермек учун хас программа къурмагъа борчлу этди. Шо тизимдеги материал: таблицалар, баянлыкъ материал, суратлар, оьзбашына ишлетмек учун гьар тюрлю тапшурувлар… дарсдарда оюн формада къоллана, охувчуларда билимге гьаваслыкъ оьсдюре, чебер охувгъа иштагьлыкъ тувдура. Яшлар – школа ва юрт китапханаланы да актив охувчулары.

Булай гьаракатчы класы болмакъ – къайсы муаллимни де татли ою ва мурады. Шо класны охувчуларыны билим алывуну сан яны оьр даражада, олар кёп тутумлу ачыкъ дарсларда ва класдан тышдагъы гьаракатларда ортакъчылыкъ эте, – дей Бэла Магьамматовна.

Школаны директоруну билим берив ва тарбиялав ишлерине къарайгъан заместители М. З. Хункермурзаева Б. М. Хункерханованы ишин булай суратлай:

– Бэла Магьамматовна оьзю юрютеген предметлени тутумун оьр даражада билегенден къайры, охувчулагъа дарсны материалын бугюнню талап­ларыны даражасындагъы методика къайдаланы, ёлланы, техника къуралланы бажарывлу кюйде къоллап, охувчуланы билим алывун берекетли оьтгере. Сонг да, муаллим дарсларда охувчуланы оьзбашына билим алывуна айрыча тергев бере. Охувчуланы ой къурув даражасы бир йимик тюгюлюн гёз алгъа тутуп, группалагъа бёле. Шо буса осал охувчулагъа артыкъ тергев бермеге де, гючлю охувчулагъа къошум тапшурувлар бермеге де, шо дарсда хыйлы охувчуланы къыйматламагъа да имканлыкъ бере… Муаллимни къасты булан гьар тюрлю темалагъа уллу оьлчевдеги охутув материалны жыйымы топлангъан. Онда охувчуланы оьзбашына ишлетмек учун гьазирленген карточкалар, баянлыкъ материал, зачётлар учун материаллар, «билимге сапар», «загьмат оюнлар» деген оюнлагъа планлар ва шолай билимге гьаваслыкъ уятагъан хыйлы башгъа материал жы­йылгъан. Оланы муаллим дарсларда да, дарслардан тышдагъы гьаракатларда да охувчулар ахтарывчулары гьисапда къуршама оьзбашына ой къура, гьасиллер чыгъара, муаллим гьаракатгъа ёлбашчылыкъ эте…

– Бэла Магьамматовна башлапгъы класланы муаллимлерини методика бирлешивюню ишинде актив кюйде ортакъчылыкъ эте: ачыкъ дарслар, класдан тышдагъы гьаракатланы оьтгере, районну даражасындагъы семинарларда ачыкъ дарслар берип, докладлар этип чалыша. Ол касбу камиллешдиреген курслардан заманында оьтгенден къайры, билим ва англав даражасын оьсдюре, алдынлы муаллимлени сынавун ахтара, оьсювню ёлунда яшай, – деп яза Хункермурзаева.

– Бэла Магьамматовна, охувчуланы ата-аналары булангъы аралыгъынг нечикдир? – деймен.

– Олар булангъы аралыгъым нечакъы да яхшы. Оланы кёмеги муаллимге кёп тарыкъ. Олар магъа кабинетни  онгармагъа, байрам ва ачыкъ, класдан тышдагъы чараланы оьтгермеге, экскурсиялагъа бармагъа харж булан да, оьзлер гелип де кёмек этелер. Сонг да, жыйынлагъа бары да гелелер, сёз булан да, гьар не кюйде муаллимге кёмек этелер.

Ишде етишген уьстюнлюклери саялы Бэла Магьамматовна Хункерханова кёп керенлер администрацияны баракаллалары, школаны ва районну  гьюрметлев грамоталары булан савгъатлангъан. Огъар оьр касбу даража берилген. Биз ону ишде етишген уьстюнлюклери булан гьакъ юрекден къутлайбыз, дагъы да уллу уьстюнлюклер, яхшы савлукъ, яшавда берекетли кюйде онгайлыкълар ёрайбыз.

 

Абас Мамаев.

Мычыгъыш Республика, Борагъан.