Скандарбек Тулпаров: «Тарихибиз бай, тамуру терен»



   Адатлы гьалда йылны башында биз Къумукъ театрыбыз йылны боюнда гёрсетежек ва салажакъ янгы спектакллени гьакъында охувчуларыбызгъа маълумат беребиз. Шону гёз алгъа тутуп, театрны директору Скандарбек Тулпаров булан ёлукъдукъ ва ондан баянлыкъ алдыкъ.

– Скандарбек Даниялович, Къумукъ театрны сагьнасында бу йыл юрюлежек спектакллени гьакъында охувчуларыбызгъа да билдирейик…



– Бу йыл гёрсетилежек спектакллерибизни гьакъында айтсакъ, янгылары да, эки-уьч йыл алда салынгъанлары да бар, отуз йылны узагъында юрюлюп турагъанлары да бар. «Айгъазини» чи буссагьат салып болмайбыз, баш рольну ойнама адам ёкъ. «Молла Насрутдин», «Эркеч Али», «Гелинлени баш гётеривю» салына. Янгы спектакллерден  Ислам Казиев салгъан «Бас кёрюкню, аявлум», «Экинчи бет сатыла» деген спектакллени де къаравчулар разилик булан къабул этди, шолар да юрюлежек.


– Салмагъа гёз алгъа тутгъан янгы спектакллени гьакъында не айтма боласыз?



– Белгили экени йимик, бизин миллетибизни тарихи бай, тамуру теренде. Беш минг йыл болагъан «Дадам Къоркъут» деген бырынгъы тюрк эпосубуз бар. Бу – кёп уллу тарихи асар. Он эки бёлюкден къурулгъан. Тапмагъа да бек къыйын эди. Гьайбулла Алхангьажиев кёмек этип табулду. Шону уьстюнде оьзюм ишлеп тураман. Гьар бёлюгюнден бир спектакль чыгъа. Он эки спектакль салынажакъ. Озокъда, бу гьазиринде чечилип къалагъан масъала тюгюл, асар кёп уллу. Тек уьстюнде ишлеме башла­гъанбыз.



Бирдагъы да биз салма гёз алгъа тутгъан спектакль – Солтанмутну гьакъында. Бу да бизин тарихибиз булан байлавлу. Белгили экени йимик, тарихни гьакъында спектакль салма бек къыйын. Шону учун мен Бакюге барып, шо янындан бек сынаву бар режиссёр булан гьакълашдым. Ол бизге гелип кёмек этежек. Бу да – уллу оьлчевдеги спектакль. Бир гюнню ичинде гёрсетип де болмажакъбыз. Арт-артындан эки гюн юрюлежек. Муну биз къырдан, денгиз ягъадан башлама сюебиз. О замангъы асгер опуракълагъа гийинген, савутлангъан актёрлар бинабызны къырыйындагъы бульварбавдан таба сёйлей, гьакълаша туруп залгъа гирип гележек. Бары да хыялларыбызны айтып турмайым, къаравчулар оьзлер гёрер.


– Гьали уьстюнде ишлеп турагъан спектакллеригиз де бардыр…



– Бар. «Ханума» деген спектаклни уьстюнде ишлеп турабыз, гюржюлю автор. Оьзюм саламан. Москвадан бек пагьмулу художник де чакъыргъанбыз. Декорациясы, гийимлери гьазир. «Шулай исбайы, исбатлы этилген гийимлер, декорация Къумукъ театрда гьалиге ерли болмагъан», – дей оланы гёргенлер, къарагъанлар. Гьайран болдулар. Сонг да, Расул Гьамзатовну «Горянка» деген поэмасына гёре салынгъан «Асият» деген спектаклни Ислам Казиев янгыртып тура. Асиятны ролюн ойнама адам да бар. Бу орусча юрюлежек. Дагъы да янгы салынагъанын айтсам, «Эшек къулакъ» деген тапшурмалы хабарны Ислам Казиев оьзю язгъан ва шону спектакль этип салмакъ учун оьзю уьстюнде ишлеп тура. Яш режиссёрубуз Завур Алиев «Ялгъан кредит» деген янгы спектаклни уьстюнде ишлеп тура. Пьесаны автору – Багьавутдин Гьажиев. Шо да яшавдагъы бугюнгю агьвалатлагъа багъышлангъан. Кредит акъчалар алып уллу борчлагъа гирген ватандашлар бар. Нечик тёлейгенни билмей къыйнала, талчыгъа. Гьасили, бугюнгю яшавну четим масъалаларыны гьакъында сёз юрюле.



Гюзде буса мен «Маугли» деген спектаклни салма сюемен. Шо мюзикл болажакъ. Къумукъча да, орусча да салма къастым бар. Индиядан гелген асар бизге де къыйыша. Макъамы да бек арив чалына, москвалы композитор язгъан. Къаравчулар олтургъан залда, уьстде аркъанлар сагьнагъа ерли тартылып, олардан маймунлар юрюп, ойнап дегенлей, залдагъыланы тамашагъа къалдырып башлама сюебиз. Янгы йыл болгъанча шону гёрсетме къастыбыз бар.


– Ювукъ арада яшавгъа чыгъарма сюеген умутларыгъыз…



– Февраль айны 28-нде бизин белгили режиссёрубуз Зубайыл Жанбекович Хиясовну эсделик ахшамын оьтгережекбиз. Бу яшавну тюзсюзлюклери кёп. Шону оьлген кюю бизин юреклерибизде бек къайгъы, дерт къойду. Ону сабур, саламат хасияты, яшавну, театрны кёп сюегени эсибизден таймай. Шолай адам шу балагьгъа тарып къалгъаны,  террорчу деп ону оьлтюргени адамны башына гийирип болагъан, инандырып болагъан агьвалат тюгюл. Оьзю де ол даим хош турагъан, юрекни жымырлатагъан, кюлетеген спектакллени салма ажайып уста эди. Бизин арада огъар халкъ режиссёр дей эди.



Мен театргъа музыкалы училищени битдирген сонг гелдим. Москвагъа охума сонг бардым. Мен гелген йыл театргъа кёп жагьиллер жыйылып къалды. Ол барыбызны да къуршап, якълап, оьзюне исиндирме болду. Ол болмагъан буса, бирлерибиз театрдан гетме де гьазир эдик. Театрны, сагьнаны биз Зубайылдан таба таныдыкъ, огъар гьасирет болдукъ. Онда болагъан сёзден, гьар тюрлю хабарлардан ол бизин къоруп сакълады, къошулма къоймады. Ишге бара бусакъ да, Зубайыл агъай бармы экен деп бара эдик. Ол болмаса, гёнгюбюз бузула эди, яман тие эди. Ол ишге гелсе, юрегибиз тавдай бола эди. Къырыйына бармасакъ да, бар зат ерли ерине геле эди. Ол бизге атабыз йимик эди. Шолай адамны нечик унутма болабыз?!



Гьар йыл 8-нчи мартда къатынланы байрамына багъышлап ол салгъан «Огь къатынлар, къатынлар» деген спектаклни гёрсетебиз. Бу йыл да гёрсетежекбиз. Шо бизин театрда мердешге айланып битген.


– Баянлыкъ бергенигиз учун сизге баракалла.



– Сиз де савболугъуз.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля