Бийке Шагьманаева: «Билим алывну къыйынын гьис этмеймен»


Алдан берли де мердешленип гелеген кюйде, бугюн, январ айны 25-нде, бизин уьлкеде Студентлени гюню белгилене. Шо гюн буса гьар къайсы студент учун да инг жаваплы къышлыкъ сессиясы юрюлеген гюнлери булан раслана. Дейгеним, бугюнлерде студентлер янгыз экзаменлени ва зачётланы берип гетегенге, оьр охув ожакъларда олар булан ёлукъмагъа бажарылмай да къала. Шогъар да къарамайлы, Студентлени гюнюню алдында мен Дагъыстан пачалыкъ медицина университетни 1-нчи курсуну студенти Бийке Шагьманаева булан ёлукъдум. Ону байрам булан да къутлап, оьзюню гележекге байлавлу ойларын, оьр охув ожакъда оьзлер учун билим алмагъа яратылгъан шартланы гьакъында пикруларын сорап билдим.


– Бийке, сени тенглилерингни бирлери касбусун ата-анасы оьзлеге береген насигьатлагъа гёре танглай. Охумагъа тюшмек учун охув ожакъны сайлай­гъанда сагъа олар таъсир этдими?



– Мен гьисап этеген кюйде, касбу танг­лайгъанда гьар кимге де бек жавап­лы янашмагъа тюше. Озокъда, шо заманда яшав сынаву да, англаву да артыкъ ата-ана, муаллимлер, уллулар береген так­лифлеге бизге, яшёрюмлеге, бирдокъда къулакъасмай, инкар этип къоймагъа да бажарылмайдыр. Тек мен къайсы буса да оьр охув ожакъда охуп чыгъып, нечик алай да диплом алмакъ учун кёбюсю юристлер, экономистлер гьазирлеген факультетлеге тюшмеге гьаракат этеген яш адамланы англап битмеймен. Неге тюгюл, гьар адамгъа оьзюню гележегин белгилей туруп, юреги алагъан касбуну тангламагъа тарыкъ. Дагъы ёгъесе, оьзю ес болгъан касбуну юрютмеге сюймей гьасси болуп айлана. Шо тайпа адамлар мекенли касбучу гьисапда оьзлени малим этмеге де болмай, яшавда бир тюрлю оьрлюклеге етишмеге де бажармай. Касбу тангламагъа оьзюме заман етишгенде де мен шо гьакъда кёп ойлашдым. Врачны касбусун юрегим алагъангъа гёре, оьзюм бугюнлерде билим алагъан оьр охув ожакъны тангладым. Бугюнлеге ерли ата юртум Къарабудагъгентде казначействону район бёлюгюнде ишлейген атам Юнус ва етим яшланы ишлерине къарайгъан район бёлюгюнде чалышагъан анам Къыс­таман танглагъан касбумну арив гёргени де мени гьакъ юрекден сююндюрдю.


– Оьр охув ожакъда билим алмагъа башлапгъы вакътилерде къыйын тиймедими?


– Мен лап яш чагъымдан тутуп да билим алывгъа яхшы тергев берип гелгенмен. Бирев айтып да тюгюл, сан янлы билимлеге ес болмай туруп, яшавда алгъа абат алып болмай­гъанлыкъны англап. Озокъда, мен алтын медальгъа битдирип чыкъгъан Къарабудагъгентдеги гимназияда дарс берген муаллимлени гьаракаты да шогъар шексиз кюйде таъсир этгендир. Бугюн сиз магъа береген имканлыкъдан пайдаланып, оланы бирисин де айырмай гьакъ юрекден оьзюмню разилигимни билдиремен. Шону булан бирге, биология, химия, тарих, орус тил ва къумукъ адабият дарслагъа айрыча тергев берип, рес­публиканы ва уьлкени оьлчевюнде юрюлеген къаравларда, олимпиадаларда ортакъчылыкъ этип де гелгенимни айтайым. Шо саялы, олай да гележекдеги касбумну юрегим къабул этегенге болмагъа ярай, оьр ожакъда билим алывну къыйынын гьалиге гьис этмеймен. Бугюнлерде мени учун анатомия лап да къужурлу предметлени бириси гьисаплана.


– Бугюнлерде сен билим алагъан оьр охув ожакъгъа тюшгенчеге де сен мунда къолланагъан билим берив къайдалары гьакъда ойлашмай къоймагъансандыр, бир тюрлю гьалланы да къаравулла­гъансандыр. Шу оьр охув ожакъны студенти болгъан сонг, шолар барысы да сен гёзлеген кюйде болуп чыкъдымы? Дарс беривчюлеригизни билим беривге янашыву студентлени рази этеми?


– Озокъда, оьр охув ожакъда, школа булан тенглешдиргенде, дарс берив къайдалары бюс-бютюнлей башгъа. Бир-бир маълуматланы дарс беривчю айтып тюгюл, бизге ахтарып, китаплардан охуп билмеге де тюше. Оьр охув ожакъда бизге, студентлеге, билим алмакъ, врачны касбусуну сырларына тюшюнмек учун бары да шартлар болдурулгъан. Дарс беривчюлерибиз де гьариси айрыча бизге, тавдан да, тюзден де гелип охуйгъан студентлеге тергевлю янаша. Оланы арасында бираз буса да гьаракатчылы­гъын гёрсетеген, охумагъа да, билмеге де къарайгъан, студентлеге кёмек этмеге гьазир турагъан дарс беривчюлер де бар. Охумагъа сюеген адам, мени гьисабымда, оьзюню заманын бошуна йибермесе, билим алмагъа бола.


– Гьар заман студентлер охувгъа белсенип, китаплагъа къарышып къалмайсыздыр, гьар тюрлю жамият ишлерде де жагьлыкъ гёрсетесиздир…


– Мени гьакъымда айта бусагъыз, бугюнлеге ерли оьр охув ожакъда билим алагъан студентлерини жамият ишлерине къуршалмагъанман. Гележекде, озокъда, шолардан баш къачырмажакъман. Неге тюгюл, Къарабудагъгентдеги гимназияда охуйгъан йылларымда билим алыв булан бирге мен шолай ишлерде ортакъчылыкъ этип де гелгенмен.


– Англашыла, Бийке, сагъа гележекдеги касбунг булан байлавлу бирдагъы бир сорав берейим. Сен медицина институтну битдирген сонг врач гьисапда къайсы тармакъда чалышажакъ гьакъда ойлашамысан?



– Ойлашаман, тек шо гьакъда токъташдырып алданокъ айтмагъа болмайман. Шону тувулунгъан гьаллагъа гёре заман оьзю гёрсетер. Оьр охув ожакъгъа буса мен кардиолог – юрек аврувланы ба­гъагъан врач болмакъ учун тюшгенмен.


– Себеби?


– Юрек – адамны лап да аслу саны. Бу бизин девюрде юреги авруйгъанланы санаву баргъан сайын арта. Оланы бакъмагъа, сав этмеге айтардай тынч тюгюл. Шо саялы мен гележекде шо тармакъда чалышмагъа гёз алгъа тутаман.


– Бийке, мени соравларыма жавап бергенинг саялы баракалла. Студентлени гюню булан да сени къутлайман ва билим алывда оьрлюклер булан бирге юрегинге тутгъан бары да асил муратланы яшавгъа чыгъып гёрмекни ёрайман.


– Сиз де савболугъуз. Сиз айтмай туруп, Студентлени гюню барны да билмей эдим. Билген сонг да, экзаменлени ва зачётланы ойлаша туруп, байрамгъа чола да табылар деп эсиме де гелмей.



Насрулла Байболатов.


СУРАТДА: Б. ШАГЬМАНАЕВА.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля