Тюзелтивлер кимни пайдасына?

   

Пятница, 27.04.2018г. — «ЁЛДАШ».



Пачалыкъ Думаны депутатлары «Билим беривню гьакъында» деген законгъа ана тиллени милли респуб­ликаларда гёнгюллю кюйде уьйренмеге ихтияр береген тюзелтивлени проектин таклиф этгени гьакъында Интернетде, печат къуралларда артдагъы жуманы ичинде ара бёлмей дегенлей берилип тура.   Депутатланы пикрусуна гёре, Россия Федерацияны кёп республикаларында орус тилни уьйренивге ана тиллени дарслары четимлик эте.



Шолай арзалар ата-аналардан да геле. Шо тюзелтивлер къабул этилсе, ана тил дарслагъа охувчуланы кёп сюйсе бармагъа ихтияры бар. Сюймейгенлер орус тилни дарсларына юрюсе таманлыкъ эте. Тюзелтивлеге гёре охувчуланы ата-анасындан ана тил дарсгъа гё­нгюллю кюйде бара яда бармай деп кагъыз алынажакъ. Депутатланы проекти къабул этилсе, шонча миллетлер яшайгъан уьлкеде милли тиллени алып савлай гёмюп къоягъанлыкъ болмайму?! Янгыз биз яшайгъан Дагъыс­тан Республиканы алсакъ, булай да ана тиллени къысматы бек талчыкълы гьалгъа тарыгъан. Ана тиллени, оьзлени миллетини къысматыны гьайын этип юрюйген гьар къувун салып гьай этегендей ана тиллени масъаласын гётерип, школаларда ана тиллеге тергев артсын, охувчулар ана тилинден къуру къалмасын деп гьайын этип айланагъанда, оьр гьакимиятда халкъны вакиллери бары да ишни негьакъ пуч этмеге чалыша. Шондан къайры да, о гьаракат Россияны Президенти В.В. Путин оьзюню сёйлевюнде айтгъан: «Гьар миллетни ана тилин сакълав масъаласы – оьзтёречелигин, адатларын сакълав масъаласы. Шо саялы адамлагъа ана тилин уьйренмеге имканлыкъ бермеге герек», – деген сёзлерине къаршы чыгъа ва шо имканлыкъдан магьрюм этип, ана тил дарсланы факультативге айландырмагъа сюе. Факультатив дарслагъа буса охувчулар сюйсе бара, сюймесе бармай. Факультатив дарслар айрыча китаплар, охутув пособиелер ва башгъа алатлар булан таъмин этилмей.



Ана тил дарсгъа булай да тергев аз. Китаплар етишмейгенлигини, барлары да эсги болгъанлыгъыны гьакъында нече керен айтылгъан. Охув йылны башында пачалыкъ стандартгъа къыйышмай деп, бар китапланы да къолламасны талаплары салынгъан эди. Гьали законгъа тюзелтивлер этип, бары да масъалаланы гьакимият оьзлени пайдасына чечеген кюй болуп къалмаймы?



Ана тил дарсланы факультативге айландырса, янгы китаплар чыгъарма да, башгъа алатлар болдурма да негер тарыкъдыр? Школаларда тыш тиллени уьйренив тарыкъ деп борч салынгъан, гьатта бир тыш тилден пачалыкъ экзамен де берилежек.   Неге ана тил дарсланы уьйренив гёнгюллю кюйде болмагъа герек? «Билим беривню гьакъындагъы» законгъа депутатлар таклиф этген тюзелтивлер къазапландырагъандан, талчыкъдырагъандан къайры, муна нече-нече соравлар да тувдура!



Башлап тилибиз пачалыкъны кёмеклиги булан унутулса, сонг милли маданиятыбызны, оьзтёречелигибизни тас этивню къоркъунчлугъу да тувмаймы?



Булай гезиклерде халкъ турса – мююз, ятса – кийиз деп айтыла. Бютюн Россияны миллетлери, эгер де ана тилини, миллетини гележегине жаны авруй буса, бары да бир болуп бирлешип, охувчулагъа ана тиллени гё­нгюллю кюйде уьйренмеге ихтияр береген тюзелтивлени бютюнлей гери урмакъны къастын этме герек эди. Эгер шо проект къабул этилсе, булай да гьалсызлыгъындан, амалсызлыгъындан тобукъгъа тюшюп турагъан ана тиллени гьалы дагъы да тёбенлешсе не болур? Тил оьлсе, миллет оьлегени белгили тюгюлмю?



Озокъда, депутатланы таклифин гери урмакъ учун Россия Федерацияны Президентине кагъызлар, арзалар да язылар. Change.org деген сайтда шогъар къоллар жыйылынып да тура.



Депутатлар да булай тюзелтивлени негьакъ этмеген, ата-аналардан школаларда гючден ана тил дарслагъа юрютегенликни гьакъында арза кагъызлар гелегенликни айталар. Дагъыстанда да бир тайпа ата-аналар яшлары ана тилин билмесни нече де гьайын этелер. Олар гележегин, миллетин ойлашмайгъан адамлар экени англашыла.



Тек гьакъ юрекден ана тилине, миллетине жаны авруйгъанлар да бар чы. Ана тил дарсланы муаллимлери де, яшлары ана тилин школаларда охусун, уьйренсин деп айтагъан ата-аналар да бир болуп, «Билим беривню гьакъындагъы» законгъа депутатлар таклиф этген тюзелтивлени гери урмакъны гьайында болмагъа герекбиз.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля