Сёйлеп билмеген согъуп къачар


Артдагъы вакътилерде маълумат къуралларда, Интернетде къайсы дагъыстанлы спортсменни аты айрокъда кёп эсгериле деп сорав берсегиз, сизге янгы школагъа юрюме башлагъан гиччипавдан башлап, сакъалына акъ гирген адамгъа ерли бир тавушдан дюньяны чемпиону Гьабиб Нюрмагьамматов деп айтажакъ. Аз заманны ичинде ону аты данггъа чыкъды. Огъар этилмеген абур-сый, берилмеген савгъатлар да къалмады.



Биревлер шону арив гёрюп, чемпионгъа «сужда къылма» гьазир. Башгъалар спортсменге гьатдан озуп этилеген тергевню илыкъ ишге гьисаплайлар. Алдындагъы гюнлер Гь.Нюрмагьамматовну басмадан китабы чыкъгъан деген хабар яйылгъанда, ону якъчыларыны ва танкъытчыларыны арасындагъы сёз оьчешив дагъы да бек гючленди.



Оьзюмню къаравумну айтсам, мен гьалны яхшы яда яман деп, бир тюсге бояп къыйматлайгъан эки де якъны янашывун дурус гёрмеймен.



Бир аз алларда Гь.Нюрмагьамматов Россияны 1-нчи телеканалына баянлыкъ берген эди. Ону орус тилни билеген кююн, жумлаланы тизип бажарагъанын, маъналы ойларын, къужурлу тенглешдиривлерин эшитип, бек тамаша болдум. Ондан къайры, ол ингилис тилни де яхшы биле. Ана тилин чи айтма да айтмайман. Тюзюн айтгъанда, тиллеге бакъгъан якъда мен спортсменден шолай бажарывлукъну къаравулламай эдим.



Бу лакъырны мен негер юрютемен? Балики, спорт булан машгъул адамгъа сёзге дилбар болмакъ парз да тюгюлдюр. Тек политикге, пачалыкъ чалышывчугъа, эгер де ол бир тюрлю уьстюнлюклеге, даражалагъа етишме талпына буса, межитни имамындан къалышмайгъан дегенлей, халкъны алдына яда сагьнагъа чыгъып, сёз айтып, ой къуруп бажармакъ, – болмаса ярамайгъан талапланы бириси.



Амма гьакъыкъатда биз не гёребиз, не эшитебиз? Бир-бир гьаким тайпаланы, депутатланы авзундан чыгъагъан калималар къулакъгъа бузулгъан аргъанны яда кюйленмеген къомузну тавушу йимик чалына. Тынглавчулагъа абур этмей буса, тилге сама бираз гьюрмет булан янашмагъа ярай чы.



Бизге ону нечик айтагъаны тарыкъ тюгюл, бизге ону не айтагъаны герек. Яда сёзюнде аварабыз ёкъ, ишин гёрсетсин деп ойлашагъанлар да бар. Шолай ойлаша­гъанлагъа мен бир къумукъ айтывну эсине салар эдим. Ёл тавну бузар, сёз халкъны тургъузар деген бизин ата-бабаларыбыз. Девюрлер чорт сынып алышанагъан инкъылапны заманларында Уллубийлер, Жалалутдинлер тилге пасигь болмагъан болгъан буса, халкъны артындан иертип болар эдими?! Не башгъадыр, бугюн де жамиятны ругьландырып, алгъа талпындырып болардай маъналы, гьакъыллы сёз гьажатлы. Шону етишмейгенлигине гьар гюн шагьат болуп турабыз .



Эгер де мени ихтиярым болгъан эди буса, мен ярты-юрту ярмалап сёйлейген чиновниклер ва депутатлар учун, сынавлу касбучуланы-муаллимлени, алимлени чакъырып, тил уьйретеген айрыча курслар ачар эдим. Ана тилинде таъсирли сёйлеме уьйренме сюегенлер табулса, шо ишге бизин де, милли маълумат къуралланы журналистлерин де къуршама ярар эди.


Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля