Гёз этебиз деп, къаш этип къоймагъай эди


Росгвардияны сиптечилиги булан Пачалыкъ Думаны бир нече депутатлары парламентни сагьнасындан таба уьлкедеги бары да онгача къорувчу предприятиелени япмакъны масъаласын гётерме сюе. Сайки, олар оьзлени алдына закон булан салынагъан тувра борчларын кютмей. Маънасы недир деп сорасагъыз, къарагъанда, гвардиячылар пачалыкъгъа таби тюгюл къорувчу къурумланы ариге теберип, къаравул этив тармакъны толу кюйде оьз ихтиярына алма сюе. Росгвардия ювукъ заманны ичинде къуллукъчуларыны санавун 350 мингге етишдирме хыял эте. Онча адамны иш булан, аслам алапа булан да таъмин этмеге тарыкъ чы! Дагъы кюйде англатмагъа бажарылмай.



Халкъ арада: «Сиз онгача къорувчуланы ишин якълаймысыз?» – деп сорав этип къарасагъыз, олагъа разилик билдирегенлер табылса тамаша. Шолай янашывну себеплерин де англама къыйын тюгюл. Башлап къурулгъан 90-нчы йыллардан берли оланы хыйлысы кёп-кёп жинаятчылыкъланы ортакъчылары болуп гелген. Герти бандит уьюрлерден бир башгъалыгъы да ёкъ эди. Бир тайпа дос-къардашындан, тухум-тайпасындан онгача къурум ачып, пачалыкъны ихтияры булан тиши-тырнагъына ерли дегенлей савутланып, тонавну, талавурну, гюч этивню, адам оьлтюрювню къанлы сокъма­гъына тюше эди.



Озокъда, гьали 90-нчы йыллар тюгюл. Буса да, артдагъы вакътилерде де онгача къорувчу фирмаланы къуллукъчуларына къаршы заманда бир уголовный ишлер ачыла. Мисал учун, 2014-нчю йылны июн айында Москвада дагъыстанлы къорувчулар Пачалыкъ Думаны депутатын токъалагъан болгъан. Шоссагьат прокуратура республикадагъы бары да къорувчу къурумланы тергеп чыкъгъан. Тергевлени натижасында оланы ихтиярындагъы 1200 автомат ва тапанча чыгъа­рылып алынгъан. Ондан къайры, 10 районну башчысы, гьар тюрлю министерликлени жаваплы къуллукъчулары, Халкъ Жыйынны депутатлары эсгерилген къурумларда ишлей деп гьисаплана болгъан. Шо олагъа янында савут алып юрюмеге, сакъламагъа ихтияр бере эди.



Ондан сонг да дагъыстанлы къорувчуларыны аты арагъа чыкъмай къалмады. «Карат» деген онгача къорувчу фирманы къуллукъчулары гьар гюн дегенлей Магьачкъаладан Моск­вагъа самолётлар булан бир тайпа законсуз къазангъан, урлагъан, бир ерде де гьисапгъа алынмагъан акъчаны къаплар булан ташый болгъан. Ич ишлер министерлиги токъташдырагъан кюйде, етти йылны ичинде «Карат» Дагъыстандан уьлкени тахшагьарына 100 миллиард манат етишдирген.



Жамиятны онгача къорувчу къурумлагъа танкъытлы гёзден янашагъаныны бирдагъы бир себебин эсгерме тюшедир. Шо да – бир-бир гьакимлени янындан таймай, инеге саплангъан йип йимик артына тагъылып юрюйген къорувчулары. Гьаким башчыны даражасы оьр болгъан сайын, ону «нёкерлерини» гьонкъалыгъы да, къутургъанлыгъы да оьзгелеринден эсе артыкъ бола. Шону бары да халкъ эс этген. Эсигизде бар буса, шо масъалагъа гетген йыл Дагъыстанны Халкъ Жыйынында да къаралгъан эди. Парламентни башчысы Хизри Шихсайитов бир-бир къурумлар депутатланы тапшурувларын кютмейгенине къазапланып: «Дагъыстанда республиканы Башчысындан къайры, дагъы биревню де къорувчулары болма тюшмей. Шогъар ихтияры да ёкъ. Жаваплы къуллукъчулар яяв юрюме башлагъанда, шо заман халкъ биз террорчулукъдан уьст гелгенибизге инанажакъ», – деген эди.



Озокъда, бу гьалда онгача къорувчу къурумлагъа къаршы не къарар къабул этилсе де, халкъ якълажакъ. Амма гьаман да йимик гёз этебиз деп, къаш этген кюй болмасмы экен? Айтагъаным, масала, Дагъыстанда бар 200-ден де артыкъ шолай къурумда 8 мингге ювукъ адам ишлей. 99 проценти –жагьил адамлар. Оланы барысын да бир мюгьлетни ичинде ишсиз къойсакъ, дурус болармы? Охув ожакъланы, азарханаланы, яшлар бавларын ва оьзге пачалыкъ ва муниципал идараланы къорувун Росгвардияны ихтиярына берме ярай. Тек базарланы, тюкенлени, офислени, банкланы ва оьзге канторланы къорувуну масъаласын онгача есликдеги предприятиелеге тапшурма ярай чы.



Алгъасагъан сув денгизге етмес дей. Мен шо къумукъ айтывну депутатланы эсине салар эдим. Парламентарийлеге алгъасамай, масъа­ланы бары да янларын гьисапгъа алып, къарар чыгъарма тюшедир деп ойлашаман.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля