Къайда къалды профсоюз?


Бугюн биз загьматчыланы ихтиярларын якълама деп амалгъа гелген профсоюзланы айланасында лакъыр юрютме сюебиз. Къайда къалды деп сорав ишара салагъаныбызны маънасы, олар совет девюрлерде тувулунгъан хыйлы жамият къурумлар йимик даимликге дёнюп гетген дейгеник тюгюл. Бар ва гьали де «оьмюр сюре». Гьатта Дагъыстанны профсоюз къурумларыны союзуну сайтында ерлешдирилген маълуматгъа инанса, оланы сыдыраларына 260 мингден де артыкъ адам къуршалгъан. Аты чы бар, алдагъы «хаты» къалгъанмы, шогъар жавап берме къарайыкъ.



Биз совет девюрлени нечакъы танкъыт эте турсакъ да, о заманларда профсоюзланы ишчилени якълама ва олагъа гьар тюрлю къайдаларда кёмек этмеге гючю де, имканлыкълары да бар эди. Шону мен эсли ча­гъындагъы адам гьисапда оьзюмню сынавумдан да билемен. Тезги вакътилерде «Ленин ёлу» газетни профсоюз къурумуна башчылыкъ этип гелгенмен. Профсоюзсуз ишибизде бир масъала да чечилмей эди деме ярай. Янгыз бизде тюгюл, бары да загьмат коллективлерде тап шолай эди. Гьали къалды-къалды, не къалды деп кюстюнебиз. Профсоюзланы ихтиярындагъы бары да мал-матагь гьар тюрлю ООО-лагъа айландырылып, бир тайпа адамланы айрыча еслигине тюшдю.



Бугюнлерде биз профсоюз къурумлар барлыгъын исбатлайгъан чараланы, агьвалатланы гьакъында сийрек эшитебиз. Артдагъы гезик шолай чараланы бирисин республиканы профсоюз къуруму КПРФ-ни ерли бёлюгю булан бирче оьтгерген эди. Олар тахшагьарны майданларыны бирисине уьлкеде пенсия чагъына байлавлу болма турагъан алышынывлагъа къаршылыкъ билдирмеге чыкъгъан эди. Тек майдангъа жыйылгъан чакъы халкъгъа къарагъанда, къаршылыкъ билдиривге янгыз шо жамият къурумланы къуллукъчулары ва оланы ювукъ адамлары гелгендир деген ой тува эди. Айтагъаныкъ, агьвалат жамиятны арасында не сесленивню, не якълавну тувдурмагъанын ва шону оьтгеривню бир тююр сама асувлу натижасы болгъанын англама да къыйын эди.



Профсоюзланы гючсюзлюгюн ва пайдасы ёгъун гёрюп, хыйлы коллективлер шондан чыкъма башлады. Оланы арасында бизин газетни ва оьзге газетлени редакциялары да бар эди. Шо вакътилерде айрыча харлысыз профсоюз къурма герек деген лакъырлар да болду. Тек иш сёзден ариге чыкъмады, ярты ёлда туварылып къалды.



Къайсы профсоюз да оьзлеге къуршалгъан адамлардан жыйылагъан маялагъа гёре ишин юрюте. Гетген йылны натижаларына къарасакъ, Дагъыстан профсоюзланы республика къуруму йыл бою жы­йылгъан акъчаны аслам пайын, ачыкъ этип айтгъанда, 80 процентге ювугъун, оьзлени къуллукъчуларыны алапаларына ва башгъа гьажатларына харжлагъан. Уставына гёре оьтгерме тюшеген ишлерине онча маялар да къалмагъан.



Маялар дегенде, оьзю республика къурумну ичинде де шону айланасында заманда бир эришивлюклер тувулуна. Мисал учун, бир вакъти билим берив ва илму тармакъны ишчилерини рескому сав йылны узагъында республика къурумгъа жыйылгъан маяланы бир ерге де бакъдырмай эди. Шону хабары гьатта Москвалагъа ерли етишди.



Лап артда юрюлген сорав алывлагъа гёре, россиялыланы янгыз 8 проценти профсоюзлар гертиден де загьматчыланы ихтиярларын якълайгъанына инана. 50 проценти оьзлени загьмат коллективлеринде шолай къурум ёкъ экенин айта.



Озокъда, профсоюз къурумлар тарыкъ. Шо якъдан, балики, бизге гюнбатыш пачалыкълардан уьлгю алма герекдир. Россияны харлысыз профсоюзларыны федерациясыны артдагъы съездинде уьлкени башчысы В.Путин: « Кёбюсю ерлерде профсоюзлар гёземеликге ишлей. Загьматчыланы ихтиярларын якълайгъанны орнунда, оьзлени ич масъалаларын чечив булан машгъул бола», – деген эди. Президент герти гьалны билегенге шекленме тюшмей. Тюзюн айтгъанда, харлысыз, къайсы къурумну да, ёлбашчыны да алдында ишчини, къуллукъчуну янын тутуп, якълап болардай профсоюзлар болгъаны инг башлап оьзю гьакимиятгъа пайдалы. Шо заман иш ташлавлар да, ёлланы бегетив де, майданлагъа чыгъыв да ва оьзге къаршылыкъ билдирив чаралар да ончакъы гьажатлы болмас эди.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля