Андрей Панкратов – белгили журналист. Пагьмулу деп къошсам да, уллу къопдурув болмас. Ол «Моя планета» деген телеканалда гьар тюрлю ерлеге этген сапарларыны гьакъында къужурлу берилишлер онгара. Амма артдагъы «Кавказны есири» деген берилишиндеги Дагъыстанны гьакъындагъы сюжети хыйлы соравланы тувдурду. Алданокъ айтып къояйым, янгыз менде тюгюл.
А.Панкратов Дагъыстангъа гетген йылны июн айында гелген эди, тек берилиш эфирге янгы йылны алдында чыкъды. Журналист сапарын республиканы тахшагьарындан башлай ва ерли тарихге байлавлу лакъырын юрюте туруп, аслу мурадын айта. Ону йыракъ тавлардагъы «Гамсутль» деген ташлангъан юртгъа етишмеге умуту бар. Сюжетге гёре, «амалсыз» журналист биревню де танымайгъан шагьарда гьали не этейим деп адап-абдырап турагъанда, хапарсыздан ону уьстюне орта чагъындагъы эргиши гелип, салам берип сораша. Ол башына папах гийип эретургъан адамда шоссагьат Андрей Панкратовну таный ва ону мурадын билгенде, болагъан кёмегин этмеге гьазирин билдире.
Яшырып да не этейим, мен москвалы къонакъны «къыйынлы мюгьлетине» табылгъан адамны таныдым. Ол – бизин касбу ёлдашыбыз, Хумторкъали район газетге башчылыкъ этеген Даниял Гьажиев. Даниял сапарчыны оьзюню «темир арбасына» да миндирип, Сарихумгъа багъып гьайдай. Тавну алдында оланы яшланы къызылчепкенли «Сарихум» деген бийив ансамбли къаршылай. Хыйлы пачалыкъланы уллу-уллу сагьналарында пагьмулу гьюнерлерин гёрсетген къурч уланпавларыбызны бийивю А. Панкратовгъа да таъсир этмей къоймагъан. Къатынгишилер яйны яллавлу гюнюне гьаран чыдап турагъан къонакълагъа герти къалмукъчайны гьазирлеп, оланы кююн, гьалын хошландырмагъа къарайлар.
Сонг башына Даниял да тюшюп, булар Сарихумну тёбесине оьрленме башлай. Авур ёлда Даниял Панкратовгъа тав булан байлавлу ерли эсделиклени гьакъында хабарлай. Тёбеге чыкъгъанда «Белое солнце пустыни» деген фильмде Сайитни къайыргъа гёмген кююнде, А.Панкратовну да къайыргъа янгыз башы гёрюнеген кююнде гёмелер. Берилишни шо – инг де къужурлу ерлерини бириси.
Тек берилиш экрангъа чыкъгъан сонг, къалмукъчай да, яшланы ансамбли де ёкъ болуп къалды. Оланы бийийген кюю экранда эки-уьч секунддан артыкъ узатылмай. А.Панкратов Даниялны хабарын бёлюп, оьзю ерли тарихге ва табиатгъа байлавлу маълуматлар береген вакътиде экранда язывлар чыгъа: Сали (аварча) – песок, гьали (аварча) – ел. Къумукъ деген сёзню гьеч сеси ёкъ. Берилиш битгенче автор бизин авар сёзлени маънасы булан таныш этивюн узата. Шону булан ят эл Дагъыстанда янгыз бир миллет яшайдыр деген терс пикру тувулунмакъ бар деген ой берилишни авторларын онча къыйнайгъангъа ошамай.
Берилиш уллу эфирге чыгъып, Ютубда ерлешдирилгенде, шогъар шо гюнокъ 500 -ге ювукъ сесленивлер болду. Гьар экинчиси шо «салини» гьакъында къазаплана. Белгили журналист оьзюн къонакъ этген миллетни , жамаатны ер этген десем тюгюл, газетни бетлеринде къолламагъа ярайгъан дагъы сёзлени тапмайман.
Охувчуланы берилишни бирдагъы бир янына тергевюн бакъдырмагъа сюемен. Артдагъы вакътилерде, республиканы туризмге къарайгъан министерлиги де къуршалып, гелген къонакълагъа биринчилерден болуп гёрсетмеге тюшеген ер Гамсутль деп санала. Гамсутль Темирлан пачаны ва Надиршагьны черивлерини чапгъынындан бошамагъан, тозулмагъан. Шо агьвалат бизин бугюнгю эсли наслуну гёз алдында болгъан. Неге тав юртлар бошай? Кимдир шогъар айыплы деген аччы соравлагъа жавап берегенни орнунда, А.Панкратов йимик бизин масъалалардан кёп арек журналистни чакъыралар.
Энниден сонг мен ону берилишлерине къарамагъа сюермен деп эсиме де гелмей. Бир ялгъан айтгъан адам дагъы айтмажакъ деп ким инанмагъа бола?
