Алдагъы натижа ёкъ…

Мен ишлейген «Айташгъа» тюрлю-тюрлю адамлар геле. Арабызда гьар гезик бир тюрлю лакъыр да бола. Олар гьали бир гелгенде биз «Ёлдаш» газетни гьакъында хабарладыкъ. Болгъан лакъырны топлап айтсам, «Ёлдаш» – пайдалы маълумат береген газет. Шонда печат этилинеген макъалалар тарыкълы ва яшавну кёп тюрлю янларын суратлай. Тарихи гьакъдагъы ва бизин белгили адамларыбызны аян этивде газет бек пайдалы иш эте. Газетни кюрчюсюнде оьтгерилеген «дёгерек столлар» бек агьамиятлы масъалаланы гётере. Ичиндеги «Времена» деген бёлюкню башгъа миллетлер де охуй. Кемчилигин айтса, о да къумукъ тилде бар сёзлер де орусча языла. Мисал учун айтсакъ, больница, библиотека ва башгъа сёзлер. Библиотека – китапхана, больница – азархана (А.Алиев гьар заман шолай яза) ва шолай башгъа «ханалар» унутулуп барагъанны ва газет де къойса, шо сёзлер тезликде унутулмакъ барын да эсгердилер. Бары да журналистлер бир сёзлюкге асасланып язма тюшегени де айтылды.



Къумукъ гимни гьакъында айта туруп, газетде печат этилинген шиъруланы айланасында да лакъыр болду. Шолардан (мен де шолай ойлашаман) Набиюлла Магьамматов язгъаны яхшы, тек о да юрекни рази этмей. Гимн язмакъ – бек жаваплы иш, шону да нечик де этип къойма ярамай. Мен лакъырдашларым айтагъан кюйде, бажарывлу шаирлени ва алимлени жыйып бирге гьакълашса, шо заманда юреклени рази этип болардай гимн язма болур эди.



Шондан сонг мен гьар къумукъну да талчыкъдырардай масъалагъа чыкъдым: газет яхшылашгъан буса, неге ону тиражы йылдан-йылгъа кемий бара?



Мен гьар 6 айда Хасавюртдагъы почта бёлюкден язылывгъа байлавлу маълумат аламан. Шонда ишлейген къумукъ къыз Гюлмира Алиева бу гезик санавланы бере туруп, тираж 2018-нчи йылны экинчи бёлюгюне бираз кемигенни айтды. Алданокъ айтып къояйым, Хасавюрт почта Хасавюрт-Къызылюрт шагьарланы ва районланы къуллукъларын кюте. Шону учун да мен маълуматланы бирге берип къойма сюемен.



Хасавюрт шагьардагъылар ва шонда ишлейген идаралардан бизин газетге 300-ге ювукъ адам язылгъан. Юртланы айтсам, Къурушдан – 3 адам, Муцалавулдан ва Адилотардан – дёртер адам, Хамавюрт – 14, Яхсай – 20, Байрамавул-Генжеавул – 30, Боташюрт-Гьажимажагьатюрт – 40, Ботаюрт – 54, Къандавуравул – 29, Къарланюрт – 101, Кёстек- 65, Темиравул – 55, Тотурбийкъала – 35, Чагъаротар – 25 ва Эндирей– 73.



Новомехельта, Дубкиде ва Къызылюртда бирер (!) газетге язылгъан, Чонтавул – 25, Солтанянгыюрт – 102, Стальское – 2, Зубутли-Миятлы – 3.



Къызылюртда «Ёлдашны» ёлдашлары бир бар. Онда оьзюню ана тилинде чыгъагъан газет-журналлагъа гьайсыз къарайгъан къумукълар кёп болуп бара деп айтма сюемен. Къумукълар осаллашып тура, бирикмей деп кёп эшитебиз, тек шону осаллашып барагъанында гьарибизни гюнагьыбыз барны унутмайыкъ.



«Дёгерек столларда» да, ана тиллени дарсларын берегенлени гьакъында макъала яза бусакъ, олар йыл сайын, сагьатлар аз болуп гелегенин уллу талчыкъ булан айта. Тек бириси сама бир яндан «къыса» буса, башгъа яндан оьзю не чаралар гёрегенни айтмай. Мен сорап къарама сюе эдим, Дагъыстанда къумукъ тиллени дарсларын береген нече муаллим бар экен ва шолар бары да газетлеге ва журналлагъа языламы экен, театрлагъа юрюймю экенлер? Мен, балики, алда язгъанланы такрарлаймандыр, бизин алимлени барысы да къумукъ газетни аламы? Юртбашчылар, школаланы директорлары, идараланы башчылары оьзлени алдындагъыланы газетге яздырамы? Яздыргъан бир – гелген газетлер тёбе кюйде къаламы яда шолар охуламы?



Газетни къурдашы Къураш Метеев айтагъан кюйде, «Ленин ёлу» газет гьали де чыгъамы деп сорайгъанлар да ёлугъа экен. Дагъы затны айтмагъанда, газетни аты «Ёлдаш» болгъанлы да, 30 йыллар болма тура. Ону аты алышынгъанны билмейген адам, шо газетге язылгъан яда язылар десе, инанма къыйын. Ол чу оьзю нечик де, оьзюнден сонг 
тувгъанлар да язылмагъан. «Айсенилик» кёп болгъан, гьали мен язылмагъан булан не бола дейгенлер де бола. «Къумукъ ругь» осаллашгъан, дей Къураш.



Лакъырда редакцияны бирдагъы «кемчилиги» бары да айтылды. Шо да газетни къуллукъчулары алдагъы заманда йимик юртлагъа барып, коллективлер ва муаллимлер булангъы ёлугъувланы къойгъа­нын да айта. Гертиси, шону гьакъында артдагъы жыйында газетни редактору Камил Алиев де айтды.



Озокъда, барыбыз да «Гьаракатгъа – берекет!» деп айлансакъ, тиражны ва «Ёлдашны» ёлдашларын да артдырма болажагъыбызгъа шеклик этме тюшмей. Шогъар башгъа шагьарларда, айрокъда Тюмен бойда яшайгъан минглер булангъы къумукъ къардашларыбызны да къошсакъ, гьал яхшылашар. Уьйге газет гелме башласа, шону яшлар да охума амракъ болар.



Гелеген алты айгъа бизин бойда «Ёлдашгъа» язылагъанланы санаву 50-ге артмакъ бар, неге тюгюл де, Къураш Метеев язылывгъа оьзю 50 адамны къуршажакъгъа сёз берди. Тергеме бир зат да тюгюл, бары-ёгъу 2 ай къалгъан…



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля