Халимбекавулда ерли администрацияны башчысы Забиюлла Дагьиров бу къуллукъда ишлейгенли бир нече йыллар бола. Шону учун да бир нече гюн алда мен ону булан ёлукъгъанда, лакъырны этилген ишлерден башлама сюйдюм. Ол халкъны яшавун яхшылашдырмакъ учун, инг тарыкълы ишлени кёп пайы этилгенни эсгерди. Тюпде шо лакъырлашыв охувчуланы тергевюне де бериле.
– Юртну ичи булан оьтеген уллу машин ёл бар экенгеми, Халимбекавул арив гёрюнеген болуп къалгъан. Эки яны булан темир барулар ишленген. Лампочкалары булангъы бийик багъаналар салынгъан. Тюкенлер, кафелер бар бою булан. Юрт оьсегени, алышынгъаны гёрюне. Гёзге гёрюнмейгенлери де бардыр?..
– Бар озокъда. Юртну ичиндеги сув юрюйген тот басгъан темир быргъыларын тайдырып, пластмас быргъылар салгъанбыз. Тот басмагъанлары да ёкъ эди оланы. Не замандан берли турсун къуллукъ этип?.. Гьали нас сувлар агъагъанларын да онгарып турабыз. Муна, картасы да гьазирленген, узакъ къалмай яшавгъа чыгъарылажакъ.
– Сизин юртгъа ичеген сувну Чиркей кёлден гелтирме тюше. Янгыкъумукъгъа да шолай. Аслу четимлик недир?
– Буссагьатгъы вакъти Халимбекавул юртну сув булан таъмин этив масъаласы толу кюйде чечилген. Герейавлакъдан таба эки быргъы тартгъанбыз. Бирисини узунлугъу – 2 чакъырым 300 метр, биревюсюнюки де – 2 чакъырым 500 метр.
– Тек халимбекавуллулар сув масъаланы бир- бирде гётере. Сув ёкъ деп кант этеген кюйлери бола. Себеби недендир?
– Тюз айтасыз. Бизин юртгъа гелеген сув Буйнакск шагьаргъа гелеген быргъылар булан байлавлу. Шагьарны сувгъа тёленмеген борчлары кёп. Чиркейден токътатса, бизге де гелмей. Бизин айыбыбыз булан юртгъа гелеген сувлар токъталмай. Мен гелгенли борч этмегенмен. Алдагъы йыллардан берли тёленмей къалгъан борчубуз чу бар, тек ону астаракъ, болгъанда тёлей турсакъ да ярай. Уьч миллион эди, бир миллионун чу берип де тураман.
– Администрацияны бинасын ишлеме деп ойлашмагъанмысыз? Бу ерлешген еригиз тарлыкъ этмейми?
– Шу бар бина булан кютюлебиз чи, не этейик, бина тургъузабыз деп акъча харжламасакъ да бола, амал болажакъ. Тарлыкъ этмей. Почта да бар шунда, китапханабыз да бар. Биргине-бир участковый инспекторгъа уьюбюз ёкъ.
Бизге спортзал этме тарыкъ. Эсги клубубуз бар эди, ону залын, ремонтлар этип, спортзалгъа къоллап турабыз. Янгы спортзалгъа юртну ичинде ер де белгилегенбиз, проекти де этилген, бек арив бина болажакъ. Къырыйында футбол ойнай- гъан майданча да къуражакъбыз.
– Халимбекавулда «Пять сторон света» деген спорт школа болгъан сонг, спортзал болмаса да ярамаймы дагъы? Оланы залларына юрюме ярай чы яшлагъа, жагьиллеге…
– Оланы заллары бир заманда да бош турмай. Онда оьзлени программаларына гёре юрюлеген дарслары да, тренировкалары да бола. Бизин юртгъа айрыча спортзал да тарыкъ. Кюрчюсю салынгъан. Бу йыл болмасакъ, гелеген йыл ишлеп битдирежекбиз. Халимбекавулдан йимик дюньягъа аты айтылгъан спорт усталар чыкъгъан юрт ёкъдур…
Яшлар бизин юртда спорт булан машгъул болмагъа да сюе. Шо онгайлыкълары аз клубда этген спортзалыбызда да 3 группа юрюй тренировкалагъа. Гьарисинде 30 яш бар.
– Программалагъа къошулуп, юрт- ну ичин дагъы да арив этме къастыгъыз ёкъму?
– Этме сюйген эдик юртну ичинде бир гюлбав. Къыйышывлу ер табып болмадыкъ. 40 сотых болма герек ону майданы. Шолай бош ер юртну ичинде ёкъ.
Администрацияны алдындагъы майданны оьзюбюзню гючюбюз булан онгарабыз. Плиталар тутма сюебиз. Тазалыкъ сакъламакъ учун арт артындан йимик субботниклер этебиз. Юртну ичи арив болгъан чакъы, яшайгъан халкъны да гёнгю ачыкъ болажакъ.
– Ёлланы гьакъында да айтма тарыкъ. Сувдан сонг халкъгъа инг де бек тарыкълы – о ёллар. Нечикдир шо янындан юрт администрацияны гьаракаты?
– Программалагъа къошулуп, биз эки орамгъа асфальт салма деп гёз алгъа тутгъанбыз. Проектлер этилип тура. Бириси – Расул Килясхановну атындагъы орам. Башгъасы – «Пять сторон света» деген школа-интернатгъа барагъан орам. О школагъа гелеген яшлар Дагъыстандан къайры, оьзге регионлардан да бар. Юрюш кёп орам. Гёрюнюшюн де исбатлы этсек, гелген-гетгенни юртгъа береген багьасы да артар.
– Халкъны иш булан таъмин бола- гъан кюю нечикдир? Топуракъ булан ишлейгенлер бармы?
– Бизин топуракъларыбызда емиш оьсдюрме бек онгайлы. Бав салып, овощлар, оьсюмлюклер чачып ишлейгенлер де бар. Гьайван-мал сакълап да амал эте адамланы кёплери. Буйнакск шагьаргъа ишге юрюйгенлер де кёп бизин юртдан. Ювукъ чу дагъы… Тийип тура деп айтса да ярай.
– Забиюлла, сен юрт администрацияны башчысы болуп ишлейгенли 4 йыллар бола. Оьмюрюнг де ата юртунг Халим- бекавулда гетип бара. Юртну гьалын яхшы билесен. Ишде, оьзге администрацияланы башчыларыны гьаракатында да инг де тарыкълы къуллукъ недир?
– Биринчилей, ата юртун сююп де, ону бугюнгю яшавуна, гележегине, гьакъ юрекден къошум этмек учун иш гёрсетип билме де герек. Шолай гьаракат – инг де тарыкълы. Озокъда, бизин ишибизни хадирин билмей деп айтагъанлар да ёлугъа. Билмесе де, гьар ким оьзю болагъанын этип, юртгъа жаны авруп ишлесе, таманлыкъ эте. Бирев англамаса, башгъасы англар. Гёземеликге этилмей юрт администрацияланы бары да этилеген ишлери.
– «Ёлдашны» аламысыз? Язылгъанлар бармы юртда?
– «Ёлдаш» – бизин аслу газетибиз. Ону булан аралыкъны уьзме ярамай. Тек язылгъанлар заманында алмайгъаны яман. Почтальонлар да ёкъ, гьали алда йимик гьар номери заманында етишмей къала.
– Мен сизин юртдагъы почтада сорагъан эдим «Ёлдаш» бармы деп. Ёкъ деди. Неге деп дагъы да сорадым…
– Озокъда, гьалиги заманда интернет байлавлукълар, «ватцаплар» арагъа чы-гъып, газетни де, китапны да, журналланы да халкъ охумайгъан болгъан. Шо хасият заманлыкъгъа деп эсиме геле.
– Савбол, Забиюлла, умутлагъа етишме насип болсун.
– Сиз де савболугъуз, Набиюлла, сизге де газетни абурун дагъы да гётерме онгайлыкълар ёрайман.
