«Давда той»

А-В.СУЛЕЙМАНОВНУ 110 ЙЫЛЛЫГЪЫНА

 


Декабрь айны дёртюнде А-П.Салаватовну атындагъы Къумукъ музыкалы-драма театрны коллективи Дагъыстанны халкъ шаири ва белгили драматург Абдул-Вагьап Сулеймановну «Давда той» деген спектаклин къабул этмек учун чебер советде арагъа салып ойлашды.

 



Къумукъ макъам юрегингни чет ерлерин хозгъай, таъсир эте, согъула, согъула…(композитор Наби Дагьировну макъамы). Шыплыкъ. Бирден сагьнаны арт боюнда чалт барагъан юк ташыйгъан вагонлары булангъы поездни такъырлав тавушу…Арты битмейген вагонлар бара, бара… Олар тайгъан сонг сагьнаны ортасында гиччирек столда домино ойнайгъанлар…радиодан Татам Муратов йырлай… Сагьнадагъыланы гийимине гёре давдан алдагъы йыллагъа гёчебиз…



Бир авулда яшайгъан Абидат да, Умарпаша да бир-бирин сюе. Тек Абидат меники болажакъ деп айланагъан, не гьалдан да урушбат берип де чыкъма бажарагъан Нурулла да бар. Ону булай бажарывлугъун ушатагъан Абидатны анасы Гуляймат да къызын бугъар бермеге сюе. Уланкъардашы Абдулланы да Нурулла ашатып-ичирип оьзюню яны этген. Умарпашагъа экиси де къаршы чыгъып, ябушуп, сагьнада уллу токъалаш бола. Оланы хоншулар жыйылып гьаран айыра. Шо вакъти радиодан дав башлангъаны билдириле…



Умарпаша, оьр билими булангъы, беш тилни, огъар къошуп немис тилни де билеген улан, гьазиринде фронтгъа гетмеге уруна. Анасы Магьажират огъар Айгъазидей намусунгну кютюп гел деп насигьатлар бере, авул-хоншу ону узаталар. Эки сюйген савболлаша, йыр булан бир-бирине аманлыкъ ёрайлар… Нурулла ва Абдулла военкоматгъа ялгъан шагьатнамалар берип, давгъа бармай къутула ва ашап-ичип юрюйлер. Оланы юрюшюн кёп­лер сюймей, Абидат да Нурулланы оьзю булан уьйленме къастына кюлемсиреп къарай, оьзгелер йимик Ватанын якъламагъа бармайгъанына кёп гючлю айыплар эте. Почтальон Иса да оланы иришхат этип, чанчып сёйлей. Умарпашадан Абидатгъа гелеген кагъызланы оьзюне берсин деп урушбат бере. Ону Иса сан этмей. Шо заман Нурулла кагъыз алып геле. Онда Умарпаша ябушувларда жан берген деп язылгъан. Тек Абидат сюйгени оьлгенге инанмай. Ол сав, сав деп ура ону юреги. Ва оьзю де фронтгъа гетме алгъасай.



Гючлю давлар юрюле. Умарпаша – разведчик. Оьзюню группасы булан генерал Комиссаровну тапшурувуна гёре немис полковникни есир тутуп геле. Немислеге есир болуп тюшген хирург Розаны да къутгъара ва оьзлер булан алып геле. Умарпашаны яраларын сав эте туруп сююп къалгъан Роза да, Абидат да бир ерде ишлей. Абидат Розаны умутларын билгенде, бек къыйнала, не этежегин билмей. Медсестра Вера Розагъа эки сюйгенни айырмакъ айып иш экенни англата. Гьасили, генерал Комиссаров Умарпашагъа берген сёзюнде табыла. Эки сюйгенни давда тою бола ва бир-бирине къошула, дав агьвалатларда ортакъчылыгъын бирче узата.



Театрны артистлерини оюну бек таъсирли чыкъды. Нечесе керенлер гёзлеринг оьзлюгюнден сувлана, игитлени къысматына къыйналасан, дав агьвалатлагъа тюшгендей боласан. Шо буса келпетлени яратывда, дав агьвалатланы суратлавда бизин актёрланы оьр пагьмусун аян эте.



Спектаклни бажарывлу кюйде салгъан режиссёр Мавлет Тулпаров Уллу Уьстюнлюкню 75 йыллыгъына къаравчулагъа санлы савгъат этген демеге ярай. Техника якъдан увакъ-тюек кемчиликлени де эсгерип, чебер совет спектаклни разилик булан къабул этди.


 

СУРАТДА: спектаклден гёрюнюш.




Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля