Халкъыбызны тажлы къызы

Эсделик ахшамгъа гелген къонакъланы арасында РФ-ни халкъ артисти, Дагъыстанны театр чалышывчуларыны союзуну председатели Айгум Айгумов, Россияны инчесаниятыны ат къазангъан чалышывчусу Ислам Казиев, ДР-ни маданият министерлигини бёлюгюню начальниги Лилия Жамалутдинова, РФ-ни маданиятыны ат къазангъан къуллукъчусу Разия Жамболатова, РФ-ни ат къазангъан артисткасы Бурлият Элмурзаева, скульп­тор, Барият Муратованы къызы Бела Муратова, белгили режиссёр Скандарбек Тулпаров, Дагъыс­танны халкъ шаири Шейит-Ханум Алишева, филология илмуланы доктору, профессор Абдулкъадир Абдуллатипов, РФ-ни ат къазангъан артисти Гьюсейн Къазиев, композитор Хизри Батыргишиев,  Бабаюрт, Къызылюрт, Къаягент, Хасавюрт, Хумторкъали районланы ёлбашчылары ва оланы заместителлери бар эди.

Гелген къонакъланы ва бары да жыйылгъанланы исси къаршылап, гиришив сёз булан эсделик ахшамны Буйнакск район админис­т­рацияны башчысы Малик Маликов ачды. Ол «Буйнакск район» деген муниципал къурулувуну башчысы Д. Шихсайитовну атындан шатлы ахшамны ортакъчыларына къутлав кагъызны охуду.

– Буйнакск райондан кёп белгили адамлар, уллу пагьмулар чыкъгъан, – деди М. Маликов. – Биз шолай адамлар булан оьктем болабыз. Сиз де билеген кюйде, 2014-нчю йыл Россияда Маданиятны йылы деп билдирилген эди. Биз буса районубузда шо­гъар къошуп СССР-ни халкъ артисткасы деген атны Дагъы­станны ва савлай Темиркъазыкъ Кавказны ичинде биринчилерден болуп алгъан тёбенжюнгютейли пагьмулу артистка Барият Муратованы 100 йыллыгъын да белгилейбиз. Кёбюсю школаларда, ону ата юртундагъы маданият ожакъда, китапханаларда Бариятны юбилейине багъы­шланып хыйлы чаралар, ахшамлар оьтгерилди. Ону йимик ярыкъ юлдузлар инчесаниятны кёгюнде юз йылда бир керен тувадыр…

Янгыз къумукъ халкъны тюгюл, савлай дагъыстанлыланы сюювюн къазангъан Барият Муратованы гьакъында шо шатлы ахшамда сагьнагъа чыгъып, ону эсделигине лап да асил сёзлени айтма сюегенлер нечакъы да бар эди. Мисал учун, Барият булан бирче бир сагьнада ойнагъан, бирге ишлеген Айгум Айгумов, Ислам Казиев, Скандарбек Тулпаров эсгергени йимик, Барият къумукъ театрда да, рус театрда да, гьатта чебер киноларда да ойнагъан.

– Мен ону булан ишлегениме, бугюн буса шу шатлы ахшамында ортакъчылыкъ этегениме бек оьктеммен, – деди А. Айгумов. – Ону пагьмусуна Москвадагъы уллу режиссёрлар, театр чалышывчулар да мюкюр бола эдилер. Эсимде 1963-нчю йыл «Йырчы Къазакъ» деген спектаклде экибиз де гьашыкъланы ролюнда ойнагъаныкъ. Мени жагьил заманым, Барият буса 50 йылындан оьтген. Нечакъы тартынсам да, ойнама, шолай пагьмулу тиштайпаны «досу» болма тюшдю. Ол сюйсе, жагьил адамны, сюйсе, къартны келпетине гирип нече де уста кюйде бажара эди…

Барият Солтанмежитовна Къумукъ театрны сагьнасында ойнап, халкъны сюювюн къазангъан, театргъа яшавун багъышлагъан. Къысматы нечакъы къыйын гелсе де, ол оьзю савунда булай деген: «Мени, гиччинев къызъяшны, биринчилей сагьнагъа чыгъаргъаны саялы къысматны алгъышлайман».

Эсделик ахшамда А-П.Салаватовну атындагъы Къумукъ музыкалы-драма театр­ны артистлери Дагъыстанны халкъ артистлери Тотуханум Осаева ва Нариман Акавов «Эркечали» деген пьесадан бир бёлюкню къаравчуланы къурчун къандырып ойнадылар. Буйнакск райондагъы «Эрпели» ва «Байтерек» деген хор коллективлер «Огь, Барият, Барият» деген йырны йырладылар.

Бариятны эсделик ахшамында Дагъыстанны халкъ шаири, къумукъ язывчуланы секциясыны ёлбашчысы Шейит-Ханум Алишева, авар театрны артисти Гьюсейн Къазиев, филология илмуланы доктору, профессор Абдулкъадир Абдуллатипов, Бариятны тухум къардашларындан Зугьра Гьаписова ва оьзгелер де чыгъып сёйледилер, ону яшаву ва яратывчулугъу гьакъда айтдылар, ол сагьнада ойнагъан келпетлерден «Толгъанайны», «Жумайсатны» ва оьзгелерин эсге алдылар.

Шо гюн Атланавулдагъы инчесаният школаны муаллимлери ва охувчулары агъач­къомуз булан бырынгъы къумукъ макъамланы сокъдулар. Буйнакск районну «Темирхан-Шура» деген халкъ бийив ансамблини чыгъышлары да болду. Хасавюртдан гелген йырав Вазипат Байболатова, Буйнакскиден Саният Надирбекова айтгъан йырлар жыйылгъанланы кепине гелди. Дагъыстанны ат къазангъан артисти Латип Шайыпов буса, Татам Муратовну репертуарындан бырынгъы къумукъ йырны йырлап, жыйылгъанланы тёбенжюнгютейли Муратовланы тухумуну  оьр пагьмусуна гене къайтып мюкюр болма борчлу этди. ДГУ-да охуйгъан Сурия Салимова, Дагъыстанны аграр университетини студенти Надия Атаева, Тёбен Жюнгютейдеги маданият уьюню къуллукъчусу Башув Наврузова ва бу юртдагъы школаны 5-нчи класыны охувчусу Зумрут Арсланалиева Барият Муратовагъа багъышлап шиърулар охудулар. Сонг бир нече школаланы охувчуларына, СССР-ни халкъ артисткасы Барият Солтанмежитовна Муратованы 100 йыллыгъына багъышланып шиъру, сочинение язывдан, сурат этивден юрюлген конкурсда алдынлы болгъан яшлагъа гьюрметлев грамоталар тапшурулду.

Бариятны къызы, скульп­тор Бела Муратова сагьнагъа гётерилгенде, огъар Буйнакск районну ёлбашчыларыны атындан анасыны уллу сураты ва гюл байламлар савгъат этилди.

– Хошгелдигиз, бары­гъыз да! Мен сагьнаны адамы тюгюлмен, арив сёйлеп де бажармайман. Анам булан гиччи заманымдан берли театрларда кёп болгъанман. Бугюн шунда анамны атына кёп арив сёзлер айтылды. Баракалла сизге! Къумукъ театр олай нечесе уллу пагьмуланы арагъа чыгъаргъан. Шо театрны къургъанлардан Темирболат Бийболатовну да, онда ойнагъан Тажутдин Гьажиевни де, Мамаш Акъмурзаевни де, Гьамит Рустамовну ва башгъаланы да унутмагъа ярамай… Бырынгъы заманларда къатынгишилеге театрда ойнамагъа тынч болмагъан. Театрны да, халкъын да сюймесе, озокъда, олай уллу даражалагъа ким де етмеге болмай.

…Халкъыбызны тажлы къызы Барият Муратова бугюн де, энниден сонг арадан нечесе асрулар гетсе де, халкъыбызны эсинде, къумукъланы юрегини тёрюнде яшажакъ!

 

 

 

 

Гьайбулла

ГЬАЙБУЛЛАЕВ.

СУРАТЛАРДА: шатлы  ахшамны ортакъчылары.

М-гь. ЗАЙДИНОВ чыгъаргъан суратлар.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля