Гебек Къонакъбиев

…Не сюемен

…Не сюемен, гетип ялгъан дюньядан,

Алдатмайлы ва алданмай яшама.

Нечик аччы буса да тюз сёйлейген

Адам гелсин мен турагъан къошума.

Не сюемен, гетип намарт дюньядан,

Сатылмайлы ва сатмайлы яшама.

Аз ашайым, кёп ашайым, баркаман

Агъу болуп къошулмасын ашыма.

Не сюймеймен эришивлю дюньяны,

Эришмейим, эришмесин, гетейим.

Берилген шу оьмюрлени яллатып

Яшайбыз чы, шо оьмюрню нетейим?

…Сени гёрюп мен дюньяны англадым,

Башлагъанман малайикге ошама.

…Не сюемен заман бузуп болмагъан

Сени булан къош да къуруп яшама.

«Сюе-сюймей»…

«Сюеми» я «сюймейми» деп сорама,

Яш вакътиде акъ гюллер кёп юлкъгъанбыз.

«Сюе» деген чечеклени аявлап,

«Сюймеслени» отгъа салып якъгъанбыз.

«Сюелени» бек асырап жыйсакъ да,

Сюйгенлени сыйламагъа болмадыкъ.

Сюювюбюз гьасси елге яйсакъ да,

Досларыбыз гёзлей туруп талмадыкъ.

…Бирден-эки акъ гюллеге ёлукъсакъ,

Сююв сингген яшлыкъ эсге алына.

«Сюе-сюймей»… пал салабыз астаракъ,

«Сюелери» тил тюбюне салына.

«Сюе-сюймей»!… «Сюелерин» ашайыкъ,

Юреклерде сююв булан яшайыкъ…

Атлар алып чыгъайым мен гёзетге

Къой да, оьмюр, яш йыллагъа къайтайым,

Ону гёкшылт терезесин къагъайым.

Къучакълайым, йылы сёзлер айтайым,

Гёз тиймеcге огъар битик тагъайым.

Къой да, оьмюр, йыл турмагъа яшлыкъда,

Оьмюрюмден сюйген чакъы аларсан.

Атдай чапма Акъташдагъы ташлыкъдан,

Йыл оьтгенде сюйген йылгъа саларсан.

Бир айгъа къой, яшлыгъымны сююнчю

Гёзелимни гьатсыз кюйде сюймейим.

Йигирма битип башгъагъа чер борлажакъ…

Бир пайдасыз чиркимейим-гюймейим.

Бир сагьатгъа… Бир минутгъа… Мюгьлетге…

Ёкъ, ёкъ … энни тилемекден пайда ёкъ.

Ой булан чы не йылгъа да етесен,

Яш йылларын сюймейгенлер къайда ёкъ…

Яш йыллардан табайым оьз-оьзюмню,

Бир ерде чи турмас чарчым, гьарсыз яш.

Танырмыкен гёрсе тюссюз юзюмню,

Ону алдында турсам, акъбаш, аязбаш?

Гёрмеге къой, терс ишлерим гечдирме,

Ата-анамны алдында бир къатайым,

Къучакълайым (йыракълардан гелгенмен),

Гюл ийисни тёшегинде ятайым…

Атлар алып чыгъайым мен гёзетге,

Сюйсе чапсын, сюйсе къушдай учсунлар.

Акъташ бойда от ягъайым къып-къызыл,

Атларым да къызыл сувну ичсинлер.

Къой да, оьмюр, тенглим адам оьлтюрдю,

Бир агьлюге тенгсиз къайгъы гелтирди,

Яш йылына барып къапас урайым,

Онгарылып гетмесмикен торайып?

Къой биразгъа, хоншу къызны гёрейим,

Терс ёлуну лап башына къайтайым,

Абурламай къойса тапгъан анасын,

Огъар харлы болажагъын айтайым.

…Яш йыллагъа ойда барып къонакълай,

Тарымагъа къоймажакъбыз балагьгъа.

Яш йыллардан гелген гиччи къонакъдай

Уланым бар, минг макътавлар Аллагьгъа.

Биз билмейбиз не боларны ал якъда,

Оьмюрюбюз артгъа – терен, алгъа – сай.

Биз, уллулар, сукъланабыз яшлагъа,

Яшым буса уллу болма алгъасай.

Тенгирим

Адамны да, Гьаваны да яратып,

Бир къайгъысыз женнетлерде яшатгъан.

Илбис йылан кепге гирип, алдатып,

Бу экевге бир алманы ашатгъан.

Шону учун булар ерге ташлангъан,

Яшамагъа амал этген гьарангъа,

Нечик болар экен бизин артыбыз

Алданмагъан буса олар йылангъа?

Той болмагъан абзар

Бу абзарда бир сама

Къагъылмагъан накъыра.

Булардан ат чыкъмагъан

Халкъны тойгъа чакъыра.

Мунда яхшы сагьатгъа

Бир аякъ басылмагъан,

Эливаш ашгъа тюгюл

Къазанлар асылмагъан.

Мунда гиев гирмеген,

Чыкъмагъан гелин болуп,

Яш тавуш эшитилмей

Уью-абзары толуп.

Сюйдюмтаякъ этмеге

Бутагъы юлкъунмагъан,

Сав абзаргъа – бир терек,

Емишсиз – уллу «жогъан».

Айгъызы да ябулгъан,

Артына агъач тиреп,

Къабурлагъа бакъгъандай –

Гетесен бир титиреп.

Бавундагъы терекге

Къаргъалар да къонмайлар.

Гечелер бу абзардан

Чыгъа дейлер доммайлар.

Билмей гёрюп къойсанг да,

Бар шатлыгъынг терс гете.

Янгыз шо къутсуз абзар

Юртну пакъыр гёрсете.

* * *

– Мунча не алгъасайсан,

Гел, олтур къырыйыма.

Экибиз де тынглайыкъ

Гёк булакъны йырына.

Улан, сабур бол, сабур,

Аякълардан от чыгъа.

«Бир мюгьлет токътав ёкъ», – деп,

Пакъыр, ананг талчыгъа.

Къара Аркъабашынга

Гюз сари халча яйгъан.

Къара чы бу улакъгъа,

Ана сютюнден тойгъан.

Къара чы, яшлар ташый,

Оьгюзьемиш, ябушгъан.

Булар къаркъарабызгъа

Гиччилейден ярашгъан.

Тынгла турна тавушгъа,

Уьюне къагъа къанат.

Турна бизде чакъы да,

Турмайсан юртда рагьат.

Къара чы, гёзел гюнню

Гьайранлы батывуна.

Онча оьртенли о да

Юрютдю ятывуна.

Яллатып яш йылланы,

Артда ойгъа батасан.

Ата юртунгдан эсе,

Ят ерде кёп ятасан.

Къара уланларынга,

Гьариси – мол къаркъара.

Атасы бар да туруп,

Атасыз йимик тура.

Биз къайсыбыз да дюрбюз

Арив затны сюеген.

Къайда турсанг да ёкъдур

Ата юртгъа тиеген.

– Англадым бары затны,

Токъта, агъав, биразгъа, –

деп минип отдай гетди

Малдан толгъан «КАМАЗ»-гъа.

Бир шиъруну охугъандан сонг…

Йыл гетсе де къарт болмайдыр тиштайпа,

Бюрюшлерин оьбе буса эргиши.

Сююнч безей гюлдей арив энглерин,

Я къарт болмай шо тиштайпа, я эрши.

* * *

Гьашыкъланы байрам гюню етишди,

Юреклерде сююнч гьислер ягъылсын.

Бу дюньяда сюймейгенлер бар буса,

Валентинни сююв огъу чагъылсын!!!

14.02.2005 й.

* * *

Аста булан къол силлейбиз яйгъа да,

Аз заманлар къалгъан битме айгъа да.

Геле тура эринчек къыш, санта бир,

Октябрни башын сыйпай сентябр.

Яйны-гюзню арасында тамлар бар,

Тек бу гезик яй деген бир там тайгъан.

Гьали етме герек сувукъ октябр,

Сентябрни къучагъына янтайгъан!!!

* * *

Яз да, къыш да айырыла

Къары-бораны булан.

Аюв юхламагъа сюе –

Уянма сюе йылан.

Яз енгил капотлар сайлай –

Къыш буса тонун гие.

Къар гесек салкъынлыкъ излей –

Терек бюрленме сюе.

Къычыткъан япыракъ яя,

Адум тамургъа ишлей.

Мишик ятгъан пурхасындан

Къар учгъунланы кюшлей.

…Хоншуларым айрыла,

Бири –чёкюч, бири – таш.

Агьлюню сакълама сююп,

Арасында улуй яш…

Сувукъ гюз

Япыракъ тавшалгъан,

Топуракъ къавшалгъан.

Гьайванлар аранда,

Орамлар «боранда».

Тереклер ялангъач,

Юреклер яман ач.

Гёлентким къартыллай,

Юрегим тырпыллай…

Досумдан айрылдым,

Бутакъдай майрылдым.

Иримей бузлары…

Гетеген гьызлары…

Сувукъ юз…

Къырда гюз…

Эки шайтан

Гетип бара эки къыз,

Онгдагъысы гийинген.

Бусурман гийивюнден

Уллулар бек сююнген.

Солдагъысы ялангъач

Десек тюз болар, гьейлер.

Гёрмегенни гёзлери

Атылып чыкъсын дейлер.

Эзивю тёбен тюшген –

Етишмеген гинникге,

Уьстюндеги кофтасын

Такъгъан эки илмекге.

Юбкасы дёрт япыракъ

Ярылгъан пастан йимик,

Базыкъ бутлар гёрюне,

Аякъда туфли бийик.

Юрегим онгдагъысын

Сюе болмагъа ярай.

Гёзлерим – эки шайтан,

Солдагъысына къарай.

Гёкшылт гече

Гечеликни бузуп гёкшылт шыплыгъын,

Гюмелекли тюшлеримден айырдынг.

Геч буса да, гелгенмен, деп, гёрмеге

Юрегимни тёбесинде ой къурдунг…

Гечелени гёк шыплыгъы бузулду…

Сенмикен деп гёк эшикге чабаман:

Юрегимни бирденден-бир гюйдюрюп,

Эшик алда башгъа яшны табаман…

Гечем къысгъа къомурсгъаны белидей …

Шо заман да уянаман минг керен.

Сенмикен деп яллап гете юрегим,

Эшигиме тавуш болса текаран.

Ким болса да ачма тюше, нетейим,

Къаршылайман сюймесем де иржайып…

Башгъа бирев киритлеген юрегинг,

Меники чи къалды энни дырбайып…

* * *

Не аривсен, янгыз чыкъгъан гюл йимик,

Булутлардан къутгъарылгъан гюн йимик.

Сени сююп шат болгъанман бугюн мен,

Гет янымдан, мен сагъа чер тюгюлмен.

Не аривсен, балкъып чыкъгъан ай йимик,

Багъыйлысан, янгуру кёп яй йимик.

Сен гете деп талчыкъмасман, бюгюлмен,

Гет янымдан, мен сагъа чер тюгюлмен.

Сен кёп яшсан, мен тартгъанман уллугъа,

Сююв геле тынгламайлы йыллагъа.

Мен дагъы да шо арбагъа егилмен,

Гет янымдан, мен сагъа чер тюгюлмен.

Гет деймен, гет! Гетгенингни сюймеймен,

Юрегим де сагъынмагъа башлагъан.

Гет янымдан, мен сагъа чер тюгюлмен…

Не сюймеймен сени берме башгъагъа…

* * *

Бармакъ учдан туруп мени бойлама,

Янынг салып ятсанг бир тенг боларсан.

Сёзлеримден сёзлеримни сайлама,

Сен оланы къыдырмайлы аларсан.

Саным мунда, юрек сагъа алгъасай,

Яш сюювню юхусундан уятдынг.

Оьмюрюбюз артгъа – терен, алгъа – сай,

Къыркъ болгъанда сырынг чечип уялтдынг.

Аллагь язса, ёлугъарбыз энни биз,

Айтма кёп сёз бар деп геле эсиме.

Сувукълардан етиш къайнар къучакъгъа,

Бу дюньяны уютарман терсине.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля