«ЯШЁРЮМЛЕР ТЕРРОРЧУЛУКЪНУ АЙЫПЛАЙ»


–Элдар, алдынгдагъы справкада ич ишлени къуллукъчулары оьтген заманны ичинде этген ишлер язылгъан. Шондан таба гьал яхшылашып барагъаны эслене бугъай…

–Гертиден де, ич ишлени къуллукъчулары ишин яхшылашдыргъан. Биз 6 айны гьасиллерин чыгъарып битмегенбиз. Тек 1-нчи кварталны ва оьтген йылны гьакъында толу маълумат   берип боламан.

Оьтген заманны ичинде район­да 106 жинаятчы иш этилинген. Шоланы   94,1 проценти аян этилген. Шолай да, 11 авур жинаятчы иш ачылгъан. Марихуана ва спайс сатагъанлар тутулду. Айтагъаным, ихтиярланы якълайгъан къурумланы иши яман тюгюл, террорчулукъгъа къаршы ишлери де шолай. Бу йылны башындан берли бизин районда законсуз савутлу гючлени 4 вакили оьлтюрюлген ва шолагъа кёмек этеген бирев де тутулгъан. Районда экстремизмге кюйленгенлер гьалны къувунлу эте, оланы вакиллери яшёрюмлени арасында айланагъаны бизин талчыкъдырмай тюгюл. Муна шу ишлеге къаршы чаралар гёрмек –бизин аслу борчубуз.

Аслу ишлерден бирлерин эсгерейик: 53 де школада видеокамералар ва «къувунлу кнопкалар» салынгъан. Шолай да, 13 больницагъа, 17 амбулаториягъа, «скорая помощь» станциягъа, район поликлиникагъа, халкъны социальный якъдан якълав управлениеге, юрт хозяйство управлениеге де камералар салынгъан. Демек, халкъ кёп жыйылагъан ерлерде салынгъан.

Район АТК 2012-нчи йылны ахырында къурулгъан. Шону секретары этилинип де админист­рацияны башчысыны орунбасары Руслан Амаев белгиленген. Шо гелгенден сонг ишлер жанланып гетди деме ярай.

–Мен англагъан кюйде, оьтген заманны ичинде кёп ёлу­гъувлар да оьтгерилген…

–Оьтген заманны ичинде районда террорчулукъгъа къаршы ёлугъувлар 21 керен оьтгерилген. Шоларда админист­рацияны жаваплы къуллукъчулары ортакъчылыкъ этген. Ондан къайры да, 18 керен дин къуллукъчулар ва администрацияны жаваплы къуллукъчулары булан бирликде гьар тюрлю къурумланы ишчилери ва охувчу яшлар булан ёлугъувлар болгъан. Шолай ёлугъувларда аслу гьалда «вагьгьабылыкъ» мердешли динге къаршы экени англатыла. Яшёрюмлер булан оланы тенглилери сёйлесе яхшы бола. Шону учун да шо бёлюкге яшёрюмлер де къошулгъан. Районда яшёрюмлени центры да ачылгъан, шонда уьчев ишлей. Дагъы да айтсакъ, спортгъа ва яшёрюмлени ишлерине къарайгъан бёлюк де оланы патриот ругьда тарбиялав ишлер юрюте.

Бир-эки мисал гелтирме сюемен. 18-нчи январда районну бары да школаларында «Игитликни дарслары» оьтгерилди. Шолар 1996-нчы йылда Первомайское юртда болгъан дав агьвалатланы 20 йыллыгъына ба­гъышланды. Шо айны ахырында «Дослукъну оьзенлери» деген фестиваль да оьтгерилди. Март айда район администрациясыны лектор бёлюгю Тотурбийкъа­ла орта школада яшёрюмлени арасында «Террорчулукъгъа ва экст­ремизмге къаршылыкъ» деген темагъа багъышлангъ­ан лакъырлашыв оьтгерилди. 14-нчю мартда Чагъаротарда Россияны Игити Абдулгьаким Исмайылов тувгъанлы 100 йыл битегенге багъышлангъан район оьлчевдеги чара да болду. 8-нчи февральдан 25-нчи март болгъунча спорт оюнлар да юрюлдю.

Мен буланы тындырыкълы этип айтагъанымны маънасы да бар. Биз экстремизмге къаршы ишлер юрюте туруп, янаша яшёрюмлени патриот ругьда да тарбиялайбыз, спортгъа къуршайбыз. Озокъда, ич ишлени къуллукъчулары да оьзлени борчларын юрюте.

–Алда «вагьгьабылар» дей эдик, гьали «терс динни якъчылары» дейбиз. Шолайлар районда гьали де кёпмю?

–Хасавюрт районну ич ишлерини бёлюгю берген маълуматлагъа гёре, терс динни якъчылары, олагъа салафитлер деп де айтыла, 697 бар, шолардан 30-ву бу йыл гьисапгъа алынгъан, 1 адам гьисапдан тайдырылгъан. Бизин террорчулукъгъа къаршы салып болагъан бирдагъы «гючюбюз» бар, шо да – мердешли исламны юрютегенлер. Районда 100-ге ювукъ дин бирлешив иш гёре. 56 жумамежитни имамларыны 32-вюню оьр ислам билими бар. Сонг да, 44 юрт межит бар, межитлерде 20 мактап да ишлей. Айтагъаным, шолардан таба да биз яшёрюмлер адатлангъан исламны ёлун юрютсюн учун насигьат этип болабыз. Бир йылларда яшларын ата-анасы медреселеге йиберип, школалагъа йибермей айлангъан кюйлер де бола эди. Шолай гьал бир-бирде гьали де ёлугъа. Олай ишлер болса, АТК-ны ортакъчылары къошулуп, юртларда жыйынлар оьтгериле. 3 йыл алда 9 юртда шолай ёлугъувлар оьтгерилди. Гьал да шайлы къолайлашды.

Дагъыстанны къабул этген программасына асасланып, Хасавюрт районда да «Террорчулукъну идеологиясына къаршылыкъ» деген 2015-2017 -нчи йыллагъа программа къабул этилген, шонда бары да зат язылгъан.

–Язылмакъ – бир, шо тапшурувланы кютмек – башгъа…

–Ишлер асувлу юрюле деп мен токъташдырып айтып боламан. Районну АТК-сыны иши республикада гёрмекли ерде гьисаплана. Оьтген айда Хасавюрт районгъа РФ-ни Президентини темиркъазыкъ округдагъы толу ихтиярлы вакили Сергей Меликов ва Дагъыстанны Башчысы Рамазан Абдулатипов гелди ва районну террорчулукъгъа къаршы ишлейген комиссиясыны гезикли жыйынында ортакъчылыкъ этди. Айтагъаным, шонда Дагъыстанны темиркъазыкъ боюндагъы районланы вакиллери де чакъырылгъан эди. Бизде жыйын этмекликни маънасы да, мунда террорчулукъгъа къаршы ишлер яхшы салынгъан демек болагъаны белгили. Шонда да район АТК-ны ишине орта багьа берилди.

–Ишни асувлу юрюлегенин гертилейген бир нече мисал гёрсетип боламысан?

–Районну билим берив управлениесини тапшуруву булан охувчу яшланы «клас сагьатларында» «Террорчулукъ ва шогъар къаршы иш юрютювню къайдалары» деген темагъа гёре сёйлене. Бары да школаларда 7-11-нчи класла­ны охувчуларыны ата-аналары булан жыйынлар оьтгерилген. Мисал учун, ич ишлени къуллукъчулары ва Османюртну имамы булан «Террорчулукъ – сав инсанлыкъгъа балагь» деген темагъа гёре 10–11-нчи класланы охувчулары булан ёлугъув оьтгерилди. Шолай ёлугъувлар Советское, Хамавюрт, Сивух, Новосельское, Чагъаротар, Боташюрт, Адилотар, Нурадилово, Тукита, Гьажимажагьатюрт, Къарланюрт, Гёксувотар юртлардагъы школаларда да болгъан. Шоларда «Террорчулукъ деген недир?», «Таза дин. Биз ИГИЛ-ге къаршыбыз», «Яшёрюмлер агъачлыкъгъа неге гете?», «Яшёрюмлер маданиятны якълай ва террорчулукъну айыплай», «Беслан балагьны тавушу», «Террорчулукъдан нечик сакъланма герек» ва шолай башгъаларын да асувлу чаралар гьисапда эсгерме боламан.

Шолай да, террорчулукъгъа къаршы буклетлер чыгъарабыз, оьтген йылда ва бу йылны 5 айында «Вести Хасавюртовского района» деген газетде 24 макъалабыз чыкъгъан, «Айташ» деген телевидениеден таба террорчулукъгъа къаршы 21 кино гёрсетилген.

–Артдагъы айларда АТК-ны членлери айрыча агьамиятлы не булан машгъул болуп тура?

–Бизин райондан Сириядагъы дав агьвалатларда ортакъчылыкъ этме 68 адам гетген. Шолардан, бизге билдирген кюйде, 20 адам оьлтюрюлген. Бизин ишибизни бирдагъы яны – шонда гетегенлени токътатмакъ ва дав этегенлени къайтармакъ. Шолай, Къурушдагъы Рустам Адилгюзеловну парахат яшавгъа къайтарма бажардыкъ. Гьали эрлери Сириядагъы къатынлар булан, яшлары шонда гетген агьлюлер булан да иш юрюле.

Мен айтагъан затлар бир гюнден этилинмей. Шо ишибиз бугюнлерде де давам этиле. Гьалны тюзелтмек учун заман герек, шону да бары да якъгъа пайдалы кюйде къоллама тарыкъбыз. Гетген йылдан берли районда экстремизмге ва террорчулукъну алдын алмакъ учун бир нече къурумланы вакиллеринден къурулгъан эксперт бёлюк ишлей. Лектор бёлюк ишлейгени буса 2 йыл бола.

Демек, бизге бары да гючню бир этип, бир натижагъа ишлеме герекбиз. Бизге «биз террорчулукъгъа къаршыбыз» деп къычырып айлангъанча, гьар бёлюк ишин тындырыкълы этсе, пайдасы артыкъ болар. Комиссияны башчысы Жамболат Салавов да бизден шону талап эте.

Мен район АТК-ны ортакъчылары булан янаша ишлейген ич ишлени къуллукъчусу Айдемир Жабрайыловну, администрацияны гьакъылбалыкъ болмагъан яшланы ишлерине къарайгъан комиссиясыны ёлбашчысы Наида Камилованы, АТК-ны члени Алимсолтан Матиевни, полицияны район бёлюгюню начальнигини орунбасары Рашит Абиновну, Россияны МВД-сини Дагъыстандагъы мобильный отрядыны командирини орун­басары Владимир Примаченкону, Боташюрт администрацияны башчысы Юсупбек Биймурзаевни, ислам университетни дарс беривчюсю Имамдин Мугьа­жировну, районну имамы Ражап Ханмурзаевни атларын уллу разилик булан эсгерме сюемен. Шу адамлар оьзлени ишин намуслу кюте, шону учун да бизин ишибиз республикада яхшы деп гьисаплана.

–Соравларыма жаваплар бергенинг учун кёп савбол.

–Сен де савбол.

Гебек КЪОНАКЪБИЕВ,

оьз мухбирибиз.

Суратда: Элдар Къачмасов

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля