Наркоманлар къайдан геле, не эте?..


Бизде пачалыкъны янындан юрюлеген гьаракатгъа да къарамайлы, наркотиклер къоллайгъанлар аз болмай



Эсин тунукъ этеген яда къаркъарасыны гьалын алышдырагъан ички ва наркотиклер не заманда да адамны оьзюне тартма болагъан жамиятны зараллы душманлары экенни халкъ кёп тезден берли де англагъан, огъар къаршы чаралар да гёрген. Бир-бир жамиятлар къатты законлар чыгъарса да, бирлери шо масъаланы башгъача чечмеге де къарагъанлар. Нечик этсе де, шо аврувну енгме болмагъан. Ону енгме болагъан гюч – адамны оьзюню англав, билим даражасы артып, гьакъылгъа токъташагъанлыкъ.



Алимлер айтагъан кюйде, адам наркотик къоллай буса – о авруй, ону сав этме тарыкъ. Россияны наркотиклеге тергев юрютеген федерал къуруму береген маълуматлагъа гёре, гьар йыл бизде 90 минг адам наркотиклер къоллама уьйрене. Гьар гюн – 250 адам. Олай болгъанда, наркотиклени оьзюне тартагъан бир гючю бар экенине шекленме тюшмей.



Наркотиклер къоллайгъанлар орта гьисапда – 16-18 йылгъа ерли оьмюрлери булангъы жагьиллер. Бешден бир пайы – 9-13 йыл болагъан, школагъа барагъан яшлар. Шону учун да школагъа барагъан яшланы арасында профилактика иш юрютмек агьамиятлы экенине инанма тюше. Тек шолай иш, къарагъанда, пачалыкъ гьаракат болса да, осал юрюле деп айтма ярай. Айрокъда адатлагъа абур этип яшайгъан дагъыстанлылар наркотиклер къоллайгъаны бизин жагьиллер аталагъа тийишли абур этмейгенин гёрсете.



Наркотиклеге къаршы пачалыкъ комитети ва «Айыкъ Россия» деген жамият къуруму юрютген ахтарывланы гьасиллерине гёре, Россияны оьзге регионларыны арасында Да­гъыстан – 8-нчи ерде. Яман да тюгюл, тек Дагъыстанда спорт булан машгъул бола­гъан яшланы кёплюгюн ва айрокъда тутушуп ябушувдан биз Россияда инг де гёрмекли уьстюнлюк­лер гёрсетеген республика экенин гёз алгъа тутса, шо санав бизге къыйышмай­гъаны да гёрюне. Шо ёрукъда кёп иш этме гереги англашыла.



Гетген йыл ихтиярлар якълав къурумлар бизин республикада наркотиклени къоллайгъанлардан ва сакълайгъанлардан 51 килону чыгъарып алгъан. Чыгъарып алгъан булан къуллукъ кютюлюп къалмайгъанны буса ким де биле.



Бизин жамият ва пачалыкъ наркотиклени къоллайгъанланы санавун кемитмек учун юрютеген гьаракатны ичинде профилактика къуллукъ инг де тарыкълысы буса да ярай. Дагъыстан Республиканы савлукъ сакълав министри Жамалутдин Гьажиибрагьимов бир ёлугъувда берген баянлыкъгъа гёре, гьар йыл «Жагьил ва савлукъ булан болмакъ учун» деген чара 8 жамиятда юрюле. Шонда ортакъчылыкъ этегенлени санаву 1 минг 780 адам бар. Акцияны барышында семинарлар, лекциялар, лакъырлашывлар оьтгериле. Аслу темалар, оьзюгюз де англагъан кюйде, айыкъ яшавну ёллары булан байлавлу.



Айыкъ яшавну ёлларын халкъгъа эринмей, талмай англатагъан, шону булан бек пайдалы иш юрютеген бирдагъы бир идаралар бар. О да – жумамежитлер. Юртлардагъы имамланы гьар жумагюнлер этеген насигьатларыны маъналары оланы билим даражаларына, ватандашлыкъ гьаракатына гёре де бола. Озокъда, олар гьар гюн бир затны такрарлап да турмай. Жамият арада, динде де сёгюлген ички, наркотиклер булан яшавларын бузагъанлагъа къаршы этилеген насигьат – бек умпагьатлы къуллукъ.



Наркотиклени къоллавну заралыны гьакъында, озокъда, ихтиярлар якълав къурумланы яда савлукъ сакълав, билим берив министерликлени гьаракаты да тийишли къуллукъну кюте. Бу ерде бары да школаларда наркотиклеге къаршы ишлер оьтгерилегенни де эсгерме тюше. О гьакъда РД-ни билим берив ва илму министерлигини ёлбашчысыны заместители Альбина Арухова да айтгъанлай, иш юрютювчю ва жамият къурумланы бирче къыйышып гьаракат юрютюп билегени къаравулланагъан натижаланы къолда этмеге имканлыкъ тувдуражакъ..



Яман ёллагъа тюшегенлени, наркотиклеге уьйренегенлени, кёбюсю яш чагъындан тутуп ата-анасы шашытып оьсдюреген яшлар бола. Олагъа акъча кёп берилген чакъы, олар 
шашыма башлайгъанын къайсыбыз да билебиз. Ата-ананы тюз къурулгъан тарбиясы ёкъ буса, тергевю кемисе, яшлар папирос тартма да, ички ичме де, наркотиклер къоллама да, саякъ юрюме де уьйренир. Тувумундан яман яшлар болмайдыр деп эсиме геле. Гиччиден наркоманлагъа къошулгъанлар уллу болгъанда, жамиятны бир гесеги болгъанда, бирден тюзелип къаларгъа инанма да къыйын.



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля