Къумукъ юртну башчысы къумукъ болмасын дейлер…

Гишини арбасына минген кимни йырын йырлама герек экенни гьакъында къумукълар яхшы биле ва шо ой-гьакъылны асрулар бою ясала гелген айтывларында сакълагъан. Тюзюн айтгъанда, оьзге миллетлени халкъ авуз яратывчулугъунда да къумукъ айтывгъа парх береген, маънасына ювукъ гьакъыллы сёзлер бар. Мисал учун, аварлар гемеде гемечи булан эришме дейлер.


Тек айтыв айтывдур, олагъа таянып яшав юрютме тарыкъ деп, биревге де борч этилинип салынмагъан. Эдеп-къылыкъны дазуларындан чыгъып, миллетини адат-мердешлерине арт берип оьмюр сюрегенлер арабызда аз тюгюл.


Уьч гюн алъякъда Шавхалтирменде болгъан агьвалатлар шо сёзлени толу кюйде исбатлай. Иш гюн башланып, юртда яшайгъан 150-ге ювукъ авар миллетни вакиллери эркеги-къатыны, къарты-жагьили булан дегенлей, ерли адми­нистрацияны бинасын гьужум булан алма къарагъан болгъан. Оланы алдын къыркъып полицейскийлер токътамагъан болгъан буса, чапгъанлар мурадына етишмей къалмас эди. Шо ёрукъда жыйылгъанлар юрт администрацияны башчысы этилип шавхалтирменли къумукъ улан Магьамматрашит Салаватов белгиленгенликге къаршылыкъ билдирген. Сайки, Шавхалтирменде аварланы санаву оьзге миллетлерден артыкъ болгъан сонг, юртну гьаким башы да аварлы болма тарыкъ.


2010-нчу йылда оьтгерилген гьисап алывлагъа гёре, Шавхалтирменде 6576 аварлар ва 2600-ден бираз къолай къумукълар яшай. 10 йылны ичинде юртдагъы тав халкъны санаву 4 мингге ювукъ артгъан, миналы миллетни санавуна буса 1 минг адам тюгюл къошулмагъан. Тезден берли, биргине-бир юрт администрациядан къайры, къалгъан ерли къурумлагъа ва идаралагъа- почтагъа, медицина пунктгъа, полиция бёлюкге, маданият уьйге, школагъа авар миллетни вакиллери башчылыкъ эте гелген. Юртну имамы да – аварлы. Гьали бир тайпа шо бир ерни де артыкъ гёре. Шавхалтирмен бырынгъы къумукъ юрт экенни гелгинчилер эсине де алма сюймейлер. Къыр мишик уьй мишикни къувалайгъан кюй бола.


Къумукълар булан байлавлу гьар-бир агьвалатгъа шоссагьат сесленме амракъ «харлысыз» газетлер бу гезик пысып къалды. Янгыз «Свободная республика» «Регнум» деген маълумат агентлигинден алып, бетлеринде ялгъан билдиривню ерлешдирди. «Регнум» Дагъыстандагъы герти гьалланы билмей буса да ярай. Тек къуру тёшюне де къагъып, биз адилликни, тюзлюкню яныбыз деп оькюреген, оьзюнде къумукълар да ишлейген республика газетге тергелмеген маълуматны да берип, жамиятны арасында терс пикру тувдурагъанлыкъны нече де эрши, илыкъсыз ишге гьисаплайман.


Шавхалтирменде яшайгъан халкъны Совет Союз тозулгъан сонг, хадир гюнлери онча кёп болмагъан. Юртдагъы бир заман макътала гелген, юзюм бавлары мол тюшюм береген «Дахадаевский» деген совхозу эркин топуракълары, мюлкю-малы гьар тюрлю ялгъан- макюрчюлюк булан талам- такъыш этилди, ярахсызланы къолуна тюшдю. Шо пакарсызлыкълагъа къол ялгъагъанланы бирлери бугюн де уллу къуллукъларда, Пачалыкъ Думаны депутатлары этилип сайланды. Шагьар да оьзюню табилигине тартып алгъан юртну къаравсуз къойгъан.


Шавхалтирменде бугюнлерде тувулунгъан гьалгъа байлавлу бизин Магьачкъала шагьарны Киров районуну башчысыны заместители Магьамматзакир Закарьяев булан ачыкъ лакъы­рыбыз болду. Шо лакъырны жамын чыгъарып айтгъанда, М.Закарьяев де болгъан ишни уллу эдепсизликге гьисаплай. Тек шогъар артыкъ агьамият бермекни яны тюгюл.


–Юртда 12 минг адам яшай. Шоланы 150-вю чыгъып, къувун салма къарагъан булан, юрт жамиятны арасына татывсузлукъ тюшер деп эсиме гелмей. Ондан къайры, къалмагъал этгенлер шо юрт гьаким ерни алма сюйген Р.Къурамагьамматовну дос-къардашы, тухум-тайпасыны адамлары эди», – дей ол.


Озокъда, артыкъ агьамият бермей къойма да ярар эди. Тек шолай пакарсызлыкълар дагъы такрарланмажакъгъа бирев де сёз берип болмай. Такрарланмас учун, инг алдын юртда яшайгъан авар халкъны абурлу адамларына, айрокъда имамына межитине жыйылгъан халкъны алдына да чыгъып, администрациягъа чапгъын этгенлени къатты кюйде айыплама герек эди. Уьстевюне, полицейскийлеге къаршылыкъ билдиргенлени бир-экисин закон ёлу булан жавапгъа тартма тюше эди. Шолай этилмесе, башыбузукълар ва миллетчилер терс гьаракатын токътатмажакъ. Район администрациягъа да битди-гетди деп къоймай, гьал оьрчюкгенни сюймей буса, оьзлени янындан тийишли чаралар гёрмеге тарыкъ.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля