Миллетни ругь байлыгъына арт бермейик


    Тилин унутгъан талигьин ютгъан деп айтып, буварып гелген бизин ата-бабаларыбыз. Гертилей де, тувгъандокъ, сабий яш инг башлап анасыны балдай татли тилин эшитмеге, ана тилинде къа­къакъ йырлагъа тынгламагъа, ананы сютю булан бирче тилин де сезмеге, уьйренмеге тийишли. Гьар шолай оьсген, тарбиялангъан яшдан миллетни гележеги де гьасил боладыр.



Февраль айны 21-нде, 2000-нчи йылдан башлап, гьар йыл бютюн дюньяда ана тилни халкъара гюню оьтгериле. Тезден бу гюнню байрамча ана тилге багъышлап гьар тюрлю шатлы маданият ва билим берив чаралар гьар школада, гьар маданият къурумда оьтгеребиз. Бу байрамны арагъа чыкъгъанлыгъы да негьакъ тюгюлдюр. Гьалиги заманда, айрокъда башгъа миллетлер булан къатнайгъан яда пачалыкъ тил гьисапда башгъа тил булан кёп къатнамагъа герек миллетлеге ана тилин унутмай, ону оьсдюрмеге, тазалыгъын сакъламагъа да тынч тюгюл.



Амма ана тил инг башлап яш тувгъан, оьсеген агьлюден башланагъанны унутма тюшмей. Не ерде болса да, не гьалларда яшав оьте буса да, уьйде ана тилде сёйлемеге биревге де не пуршавлукъ этилмей, не де къаршылыкъ билдирилмей. Шогъар да къарамайлы, айрокъда гьалиги девюрде яшайгъан ата-аналаны авадан пайы яшлары ана тилинде сёйлесин учун оьзлени янындан этеген къасты аз экени гёрюне. Нече керенлер эсгерсек де, газетлерде, журналларда язсакъ да, жыйынларда чыгъып алимлер, муаллимлер, жамият чалышывчулар сёйлесе де, сонггъунда школада ана тилде дарслар тарыкъ тюгюл деген пикруланы, гьатта чыкъырывланы эшитип, къаныбыз къайнай, гёнгюбюз бузула.



Ана тил гьар къайсы халкъны да ругь байлыгъы, жан азыгъы, хазнасы тюгюлмю? Бугюн ана тилибизни унутсакъ, тангаласында миллетибиз тас болмасмы? Гележекде тарихибиз, менлигибиз унутулур, башгъа халкъланы арасында батылып, ким болгъаныбызны да билмейген гьалгъа тюшмек бар. Озокъда, байрам гюнлер булай туманлы, чарслы ойлар башыбызгъа, оюбузгъа гелегени де арив тюгюл. Миллетибизни, тилибизни гележеги ярыкъ, ана тилибиз сюзюк сувдай таза сакълансын учун, миллетни вакиллерин гиччиден тутуп ана тилине, ана элине, миллетине, тарихине гьайлы янашагъан, жаны авруйгъан гьалда тарбиялама, оьсдюрмеге герекбиз.



Тилни, адабиятны, тарихибизни уьстюнде ишлейген алимлерибиз, шаирлерибиз, муаллимлерибиз бар. Оланы варислигин ярты ёлда яйып къоймай, гележекде артын узатагъан, артыкъ этип чалышагъан наслуну оьсдюрме герекбиз. Ана тилге багъышлап белгили дюнья алимлерден, язывчулардан башлап, къумукъ шаирлерибиз таъсирли шиърулар, язывчуларыбыз пикруларын, алимлерибиз илму ишлерин, ата-бабаларыбыз авуздан-авузгъа айтывларын къоюп гетген. Дюнья яратылгъандан берли, ана тилге абур, сый этилип гелген десем де янгылыш болмас. Этмеген, гьайсызлыкъ этген миллетлер буса олар йыллар, девюрлер гетип, тилин де, миллетин де, тарихин де унутгъан. Оланы тили де, миллети де оьлген. Оьлмеге, унутулмагъа къоркъунчлу тиллер бютюн дюньяда гьали де кёп бар. Гьатта гьар тюрлю ахтарывлагъа гёре, дюньяда бар тиллени яртысы ёкъ болмагъа бола деген пикрулар да бар. Шоланы арасына бизин къумукъ тилибиз гележек девюрлерде де гирип къалмасын учун, инг башлап агьлюде ата-аналар, школаларда муаллимлер, юртларда жамиятлар, оьр охув ожакъларда алимлер, чебер асарларында шаирлер ва язывчулар белсенип турмагъа герекбиз.



Бугюн буса – ана тилибизни даражасын, маънасын, багьасын ва сыйын халкъыбызны эсине бирдагъы салажакъ ва байрамча оьтгерилежек гюнлени бири болсун! Ана тилни халкъара гюню 1999-нчу йылны ноябр айыны 17-синде ЮНЕСКО-ну генеральный конференциясында къабул этилген.



Бизин газетни гьюрметли охувчулары, ана тилни халкъара гюню булан сизин де, бизин де къутлайбыз! Сизин гьар гюнюгюз байрам йимик оьтмеге насип болсун! Тарихи терен, ананы сютюдей ярыкъ, ананы аясыдай йымышакъ, гёзеллигине гьар къайсы миллет де сукъланып гелген къумукъ тилибизде сёйлейик!



Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля