Оьр даражада оьтген яшав

Дагъыстанны макътавлу уланларыны арасында уллу жамият-политика чалышывчу, белгили алим ва республиканы оьр даражалы агропромышленный комплексин къурувчу Шихсайит Шихсайитовну 12-нчи июнда 85 йыллыгъы белгиленди.  Шихсайит Шихсайитов республиканы тарихинде оьзюне тийишли ерни алып токътагъан адамланы бириси эди.

Шихсайит Исаевич аз яша­гъан. Тек ону яшаву 60-нчы, 70-нчи йыллардагъы жамият-политика, социал-экономика агьвалатлар булан толумлашып, жамият учун пайдалы шартларда оьтген. Ону яшаву Дагъыстангъа пайда этегенлеге уьлгю болуп токътай.

Шихсайит Исаевич Шихсайитов Буйнакск районну Буглен юртунда кёп яшлы шат, гючлю ва чомарт хасиятлы, тарихи боюнда гьакъыллы ва ишни сюеген, токъташгъан ругь ва къылыкъ мердешлери, чыдамлы ва харлысыз хасияты, топуракъгъа бакъгъан якъда сюювю булангъы сабанчы агьлюде тувгъан. Агьлюню мердешлери Шихсайит Исаевични гележек яшавуна таъсир этмей къоймагъан. Яш йылларындан тутуп, ол сабанчыны къыйын яшавуна абур этип янашма уьйренген, ашамлыкъ береген топуракъгъа гьюрмет этген, гьар пачалыкъгъа да гюч ва байлыкъ береген топуракъгъа абур этип оьсген.

Дагъыстанны зооветеринар техникумунда орта хас билим алгъан сонг, Шихсайит Исаевич 1945-нчи йылда Дагъыстан пачалыкъ юрт хозяйство институтгъа тюшген (гьалиги Дагъыстан пачалыкъ аграр университет). Охувун уьстюнлю кюйде тамамлап, ветеринар врач касбуну ала ва сабанчы яшёрюмлени «Большевитская смена» газетини бёлюгюню заведующийи бола. Ондан сонг Буйнакскиде зоовет -участкада ветеринар врач болуп ишлей.

1955–1960-нчы йылларда Шихсайит Исаевични бир башлап ВЛКСМ-ни Дагъыстан област комитетини экинчи, сонг биринчи секретары этип сайлайлар. Шо девюр ону яшавунда пайдалы девюрлени бириси болгъан деп айтма ярай. Ол Дагъыстанны юрт хозяйство ва башгъа тармакъларында, промышленностда, къурулушларда юрюлген яшёрюмлени чалышывунда сиптечи ва къурумчу гьисапда оьзюн гёрсетме бажаргъан.

1960-нчы йылны ноябр айында огъар дагъы да Буйнакскиге къайтма тюше. Ол КПСС-ни Буйнакск шагьар комитетини биринчи секретары этилип сайлана. Шо жаваплы къуллукъда ону политика ва къурумчулукъ чалышыву башлана. Шагьарны  коммунал-яшавлукъ хозяйствосун, шагьарны генглешдирив, промышленностну оьсдюрюв учунгъу ва ишлемейген адамланы иш булан таъмин этив гьаракаты башлана.

КПСС-ни Буйнакск шагьар комитетини биринчи секретары болуп ишлеген вакътисинде ол бир заманны ичинде районну юрт хозяйство тармагъына ёлбашчылыкъ этив иш булан да машгъул бола. Шихсайит Исаевич шагьар комитетни ишни бажармайгъан къуллукъчулардан  азат этип, къылыкъ якъдан таза тюгюл ёлбашчыланы ишден тайдырып, шагьарда ва районда кадрлагъа байлавлу алышынывлар эте. Шагьарны юрт хозяйство, промышленност ва культура, яшавлукъ объектлерини оьсювюн таъмин эте. О замангъа ол  уллу ва жаваплы ёлбашчы гьисапда арагъа чыгъа, партия, комсомол ва журналист чалышывда кёп уллу сынав топлай. Оьзюню шагьарында ва районунда чы нечик де, республиканы партия ва совет активини арасында да сынав топлай, тийишли даражада абур къазана. Ону КПСС-ни област комитети эслемей къоймай.

1962-нчи йыл апрель айда Ш.И.Шихсайитов республика оьлчевде партия къуллукъгъа, КПСС-ни област комитетини юрт хозяйствогъа къарайгъан секретары этилип сайлана. Шо къуллукъда ол 1975-нчи йыл болгъунча  ишлей.

Шо йыллар Шихсайит Исаевични партия чалышывунда инг де жаваплы ва агьамиятлы девюр гьисаплана. О вакътиде ону ёлбашчы гьисапда оьр даражадагъы къурумчулукъ пагьмусу да аян бола. Гележекде болажакъны гьис этмеге уьйрене, оьзю гёз алгъа тутгъан ишге адамланы къуршама ва оланы республика оьлчевюндеги масъалаланы чечме муштарлы эте.

Шихсайит Исаевич ишге ругьланып гиришеген яратывчулукъ хыяллары кемимейген адам эди. Шо хыялларын яшавгъа чыгъармай туруп токътама да токътамай эди. Оьзюню муратларын сынавда къолламакъ учун ол КПСС-ни обкомуну юрт хозяйство масъалалагъа къарайгъан секретарыны къуллугъундан 1975-нчи йылда оьзю гёнгюллю кюйде тайып, Дагъыстанны юрт хозяйство илму-ахтарыв институтуну директоруну къуллугъуна чыгъа.

Аз заманны ичинде алимлер учун эки кёп къабатлы уьй, администрация учун янгы бина, спорт зал ва клуб къурула. Сынав производство хозяйство, институтну сынав станциясы ону ёлбашчылыгъы булан юрт хозяйствода янгы сынавланы къоллайгъан, янгылыкъланы яшавгъа чыгъарагъан полигонгъа айлана. Янгы сынав пропаганда этиле, республиканы алдынлы юрт хозяйство уьстюнлюклери яшавгъа чыгъарылма башлана.

Шихсайит Исаевич Шихсайитов республиканы жамият-политика яшавунда, юрт хозяйствону аграр илмусуну оьсювюнде этген къошумну республика оьр даражада къыйматлагъан. Ол кёп керенлер ДАССР-ни  Оьр Советини депутаты этилип сайлангъан, КПСС-ни  област комитетини бюросуну члени болгъан, Загьмат Къызыл Байракъ ва «Гьюрметлев белги» орденлери, эки медаль ва башгъа белгилер булан савгъатлангъан.  Огъар  «ДАССР-ни ат къазангъан экономисти» деген гьюрметли ат берилген.

Тарихде атын къойгъан оьзюню белгили уланларыны эсделигин даимликге сакълав республикада яхшы мердешге айланып къалгъан. Шихсайит Исаевич Шихсайитовну аты Буйнакскидеги юрт хозяйство техникумгъа, Буйнакск районну Буглен юртундагъы орта школагъа, Магьачкъаладагъы ва Буйнакскидеги орамлагъа берилген. Магьачкъаладагъы (Буйнакскийни атындагъы орамгъа) Шихсайит Шихсайитовну барельефи булангъы белги салынгъан,ата юрту Бугленде ону атындагъы музей ачылгъан. Ондан сонг да, гьар йыл Ш.И.Шихсайитовну эсделигине багъышлангъан республика турнирлер оьтгериле.

 

И. ГЬАСАНОВА.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля