Февраль айны 15-нде 1989-нчу йыл бизин солдатлар Афгъанистандан толу кюйде чыкъгъан гюн деп санала. О заманларда СССР деп айтылагъан элибизни ёлбашчылары Афгъан демократ республиканы ёлбашчыларыны тилевюне гёре кёмекге деп йиберген совет асгерни бир бёлюгю дос уьлкеде 10 йыл интернационал борчун кютген.
Афгъанистанда бизин солдатлар дав эте болгъан деп ойлашагъан адамлар кёп. Олар, тюзюн айтгъанда, ерли халкъны мужагьитлерден («Можагьет») къоруп сакълай болгъан. Мужагьитлер буса – бу пачалыкъда закон булан белгиленген гьакимиятгъа къаршы дав юрютюп, оьзлер гьакимликни алма белсенген савутлангъан къурум, олагъа ерли халкъ «душманлар» деп ат такъгъаны да негьакъ тюгюлдюр.
Афгъанистанда къыставуллу гьал 1973-нчю йыл башлана. 1978-нчи йыл буса шо гьал оьрчюге ва инкъылапгъа айлана. Огъар «Апрель инкъылабы» яда «Саур инкъылабы» деп айтыла. Натижада бу республикада ватандаш даву башлана. Май айны 8-нде Афгъан гьукуматы хас кюйде СССР-ден кёмек излеп, Афгъан демократ республикада аманлыкъны болдурмакъ учун Совет Союзундан партия, асгер, хозяйство ва олай да КГБ-ни къуллукъчуларын йибермекни тилей. Май айны экинчи яртысында Пачалыкъ аманлыкъны комитетини къуллукъчулары Афгъанистангъа барып гьал булан ювукъдан таныш бола . Шо йыл июн айны 30-нда СССР-ни Министрлер Советини къарары булан Афгъанистан демократия республикасыны аманлыкъ къурумларында СССР-ни КГБ-сини вакиллиги къурула. Август айны 5-нде 1978-нчи йыл эки де аманлыкъ къурумланы арасында бирче ишлевню разилешивюне къоллар салына.
Болса да, совет гьукуматы Афгъанистангъа асгер гюч гийирмеге алгъасамай. 1979-нчу йылны март айыны 18-нде Герат деген шагьарда болгъан къалмагъалдан сонг Афгъанистан демократ республиканы гьакимиятындан асгер гюч булан кёмек этсин деп биринчилей тилев геле. Шолай тилевлер сонггъа таба 20-гъа етише. Шо заманда да бизин пачалыкъ Афгъанистангъа солдатлар йибермеген.
1979-нчу йылны март айыны 19-нда КПСС-ни Политбюросуну жыйынында Леонид Брежнев: «Афгъанистанда тувулунгъан агьвалатлагъа гёре бизин асгер гючлер шо тюртюшювлерде ортакъчылыкъ этсин деген масъала ачыкъ кюйде арагъа чыкъгъан. Афгъан ёлдашлагъа англатма герек, биз тарыкълы затны берип кёмек этме болабыз… Бизин асгер Афгъанистангъа гирсе, заралы бизге тюгюл, олагъа да тиежек», – деп билдирген.
Болса да, о замангъы СССР-ни оборона министри Дмитрий Устиновну буйругъу булан совет-афгъан дазуну беклешдирмек муратда шо арадагъы асгер гюч мекенли токъташа ва Афгъанистангъа тарыкъ болса, десант къайдада солдатлар йибермекге гьазирленив юрюле . Шо да 103 номерли гьава-десант дивизиясы болгъан.
1979-нчу йылны декабр айыны 14-нде Афгъанистанны Баграм деген шагьарына 345-нчи парашют-десант полкну батальону йибериле. Оланы да дав юрютсюн деп йибермеген. Шо вакъти, июль айны 7-синден берли, Баграм шагьарда токътагъан бизин дав-транспорт самолётланы ва вертолётланы аманлыгъын сакълайгъан 105-нчи гвардиячы гьава-десант дивизиясыны 111-нчи гвардиячы парашют-десант полкуну батальонуна кёмек гьисапда йиберген. Шоллукъда, «Афгъан дав» арагъа чыгъа ва биз, россиялылар, ондан къутулгъанлыкъны бу йыл 30 йыллыгъын белгилейбиз.
