Талаплар да арта, къуллукъланы сан яны да

   


Пятница, 06.04.2018г. — «ЁЛДАШ».


Къоллавчуланы разилигин къазана

 

Бизин уьлкебизде ватандашланы, айрыча къурумланы пачалыкъ ва шолай да муниципал къуллукъларын кютеген МФЦ-лер иш гёрмеге башлагъанлы арадан 10 йылгъа ювукъ заман тамам болгъан. О вакътиде президент программагъа гёре ишлеме башлагъан бу къуллукъну къурумлары Россияны 16 регионунда, бир нече болса да, гьали оланы санаву белгили кюйде къолайлашгъан. Дагъы да ачыкълашдырып айтсакъ, гьалиги заманда Дагъыстанда шолай къуллукълардан пайдаланагъан къурумлар да, адамлар да республикабыздагъы шагьарларда ва районларда нагагь да къалмагъандыр.



Бугюнлерде мен ишге байлавлу болуп Гьайдакъ районда болгъанда, ерли МФЦ-ни къуллукъчулары ва оланы къуллукъларындан пайдаланагъан къоллавчуланы бир нечелери булан ювукъдан таныш болдум.


 


– Гьайдакъ бойда район центр гьисапда белгили Мажалис юртдагъы МФЦ ватандашланы ва къурумланы пачалыкъ ва муниципал къуллукъларын кютме башлагъанлы, арадан уьч йыл гетген, – деп башлай бизин булангъы лакъырлашывун МФЦ-ни район къуллугъуну юрист касбучусу Салигь Салигьов. – Ерли къоллавчуланы йимик, оьзге ерлерден уьзюрю къуллугъу болуп гелеген тайпаланы къуллукълары да бизде 4 терезеден таба кютюле. Бар имканлыкълардан пайдаланып, бизин къуллукъчуларыбыз райондагъы дагъы да 11 юртда къоллавчуланы разилигин къазанмакъ учун пачалыкъ ва муниципал къуллукъланы кютюв булан машгъул бола.


– Салигь Гьасанович, арадан оьтген вакътини ичинде ишде сиз кютеген къуллукълагъа байлавлу не йимик тюрленивлер болгъан, не йимик натижалар къолда этилине?



– Арадан оьтген вакътини ичинде талаплар да артгъан, ишни сан яны да къолайлашгъан десем къопдурув болмас. Неге десегиз, башлапгъы йыл бизин къуллукъдан таба ватандашланы ва къурумланы 30 тюрлю къуллугъу кютюле эди буса, бугюн шо санав 300-ден айланып тура…Шолайлыкъда, айланадагъы 19 юртну къуллукъларын яшавгъа чыгъармакъ учун имканлыкълар яратылынгъан…


 

Натижалар шартлардан гьасил бола

 


Гьайдакъ райондагъы МФЦ къуллукъну алдында токътагъан агьамиятлы борчланы яшавгъа чыгъарылыву гьар тюрлю онгайлыкълардан, шартлардан гьасил бола. Лап да аслусу – пачалыкъ ва муниципал къуллукъланы кютеген касбучуланы билим даражасы, бажарывлугъу. Шону учун къуллукъгъа къабул этилингинчеге оланы гьариси, сюйсе –администратор болсун, касбучулары-операторлар – оланы барысы да ишге МФЦ-ни республика къурумуну янындагъы конкурсдан – лакъырлашывдан оьтген сонг къабул этилине. Къабул этилингенлер учун эки жумалыкъ, айлыкъ курсларда касбу бажарывлугъу камиллешдириле. Ахырында аттестациядан оьтмеге герек бола.





Мен оьзю булан мунда ювукъдан таныш болгъан къумукъ къыз Юлианна Магьамматова да – шоланы бириси.


– Юлианна, иш заманыгъызны асувлу кюйде пайдаландырып, къоллавчуланы къуллукъларын сан яны булан кютмеге бажарыламы?



– Башлапгъы вакътиде МФЦ-деги бары да яш касбучулар, сынаву етишеми деген меселдеги айтды-къуйтдулагъа ёл бериле эди. Гьали къоллавчулар оьзлер гёрюп тура иш яшда тюгюл, башда экенин.


– Къоллавчуланы къайсы къуллукъларына толу кюйде тюшюнгенсиз?



– Мен олтургъан терезеден таба аслу гьалда яшланы ва уллуланы яшайгъан ерин токъташдырып, гьисапгъа алыв къуллукълар кёп оьтгериле. Паспортун алышдырма чагъы етишгенлени де кёмексиз къоймайбыз. Айрыча адамланы савлай Россия оьлчевюнде налог учётгъа салмакъ учун кёмек этиле. Пенсиялагъа, топуракъ, мюлк масъалалагъа байлавлу да къоллавчуланы къуллукълары кютюле…



Иш заманны асувлу къолланагъанын ташдырагъан мисалланы гьакъында айта туруп, МФЦ-де ишлейгенлени бирлери алда районну оьзге юртларындан ёл этип геле эди буса, гьали оланы барысы да район центрда яшай. Шону учун этген ишини натижаларына гёре къазанчы да бола – 20 минг манатны айланасында. Этген иши булан байлавлу.


 

Къыйынлыкъланы енге туруп…


 


Уьстде де эсгерилген кююнде, МФЦ-лер бизин республикабызда да, Россияны оьзге регионларында йимик, коррупциягъа къаршы къурум гьисапда чалышмагъа башлады. Айтмагъа сюегеним, шолайлыкъда ишде бир тюрлю къурумлар булангъы байлавлукъланы беклешдирив оьтесиз четим юрюле эди. Ватандашланы ихтиярларын якълайгъан къурумланы янындан, пенсия фонд булангъы бирликде иш юрютювде операторлар малим этеген кюйде къыйынлыкълар тувулунмай къалмай. Далапчылыкъ булан машгъул болагъан тайпалар салагъан талапланы кютюв де – жаваплы борч, заманны талабы. Гьакъыкъатда шолай талаплар некъадар яшавгъа чыгъарыла? Шо гьакъда биз айрыча иш гёреген далапчы, сабанчы агьлюню башы Магьама Магьамматов булан да гьакълашма токъташдыкъ. Ол далапчылыкъ булан машгъул болма районда биринчилерден башлагъаны белгили болду. Оьзю десегиз, далапчылыкъ гьаракатны гьайванчылыкъ булан машгъул болуп башлагъан. Бир нече йыл алда огъар гьаракатчы сабанчы гьисапда бир миллион 200 минг манатны оьлчевюнде президент грант да берилген болгъан. Магьама буса гьалиги заманда ­янгыз гьайванчылыкъ булан доланып къалмайлы, юзюм оьсдюрюв булан да машгъул болмагъа токъташгъан. Шо саялы да пачалыкъ кёмек учун документлерин гьазирлеп МФЦ-ден таба оьтгереген вакътиси эди…




– Овощлар оьсдюрюв булан тенг­лешдиргенде бав салма рагьат тюгюл, емиш тереклер яда буса юзюм борла толу тюшюм бергинчеге, азындан, 5-6 йыл къуллукъ этмеге тюше. Кёп харж, гюч тарыкъ бола деп, тартынмай гьаракатынг болдурсанг, гележекде шо сагъа хайыргъа токътайгъаны белгили. Сен нечик ойлайсан?



– Юзюмлюклер, емиш бавлар бизин Гьайдакъ бойда, гертиден де, мердешли гелимли тармакълар болуп гелген. Гьали мен де шолай хайырлы тармакъланы аякъгъа тургъузмагъа токъташгъанман.
30 гектар
майдангъа юзюм борла орнатып къуллукъ этип тураман


– Пачалыкъны янындан харж булан кёмек этилеми?



– 11 гектарына алгъанман, дагъы да 19 гектарына документлеримни гьазирлеп тураман…



Шо гюн МФЦ-де мен Родниковая посёлокдан гелген Бийке Магьамматова ва оьзге къоллавчулар булан да ёлугъуп гьакълашдым. Шондан сонг Гьайдакъда «бир терезеден» таба битеген къуллукъланы сан янына ва болжалларына олар рази экени бизге де аян болду.





Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля