Нюрьяна АРСЛАНОВА «Ерде анам баргъа мени гёзлеген…»


Пятница, 22.06.2018г. — «ЁЛДАШ».


Нюрьяна Арсланованы поэзиясы булан бизин охувчуларыбыз тезден таныш. 2014-нчю йыл ону «Аямдагъы гёбелек» деген ат булан айры шиъру китабы да чыкъды.



Муаллим болуп ишлесе де, поэзияны тармагъындагъы чалышыву да гёрмекли. Россияны язывчуларыны союзуну члени Нюрьяна Арсланова янгы шиъру китабын печатгъа гьазирлеген. Шондан ону шиъруларын сизин тергевюгюзге беребиз.



 



Адабият бёлюк.





 



Мен къоркъаман, анам, мунда къарангы…




 



Мен къоркъаман, анам, мунда къарангы,



Ялбараман, яныма гел, герегим.



Билесен чи, гёзюм ярыкъ гёрмесе,



Нечик гьалек болагъанны юрегим.



 



Сен эдинг чи, яшынг рагьат ятсын деп,



Гечелер де сёндюрмейген ярыкъны.



Лампа ярыкъ тюгюл, сени ярыгъынг



Билгей эдинг, мунда нечик тарыкъны.



 



Сен эдинг чи, анам, къысып къучакълап,



Сёз береген къоюп бир де гетмесге.



Яш санымны тар къабурда басдырып,



Гетдинг къоюп, антлар дагъы этмесге.



 



Гюнагьынг ёкъ, анам, сени, билемен,



Сагъа бакъгъан хатирим ёкъ, оьчюм ёкъ.



Алда йимик чабар эдим алдынга,



Топуракъны тербетмеге гючюм ёкъ…




 



Неге мунча гьалек гьалы Анамны…




 



Неге мунча гьалек гьалы Анамны,



Дос-къардашдан, ювукъ-ятдан уьй



толгъан?!



Билмегенмен, бу гьарасат, бу къавгъа



Мен оьлген деп этилеген яс болгъан.



 



Гиччи къызым излей мени уьйлерден,



«Оьлген» деген сёзню билмей дуллусун,



Башын-чачын юлкъуп, эсли адамдай,



Яв-юрексиз болуп бара уллусу.



 



Оьлмегенмен, не хабар сиз айтагъан?!



Гёзьяшланы сибиригиз гечитмей…



Тёшден юрек: «Мен савман!» – деп



къычыра,



Амма сесин Атам сама эшитмей…



 



Гьей Амалым, тавум болуп къоругъан,



Тюшюрмейли атым бир де абурдан,



Сен сама да инан мени савума,



Сен сама да къутгъар мени къабурдан.



 



Къара ерге гиргенчеге Анамны,



Гёзлерине къарап, гьалын билейим.



Пашман бетин гёрсе, яшлар бузулар,



«Аллагьисен, йылама!» – деп тилейим.



 



Аталарым – Хизири я Сахават,



Муна мен де яныгъызгъа гелемен.



Къызыгъызны бек алгъасап алмагъа



Сиз де рази тюгюлюгюз билемен.



 



Яратгъаным, гюнагьы кёп къулунга



Авлетлерин бирдагъы бир оьпме къой.



Къаны булан жангъа синген халкъына



Савбол сёзлер айтып, артда оьлме къой…



 



«Яша» деген тавуш гелип кёклерден



Мен уяндым… Къайнар тёшюм сувутмай,



Къалам алдым… тюшде гёрген къарагюн



Тюлюмде де гележегин унутмай…




 



Дуам бар




 



Къабурларда, ёл ягъада яйылгъан,



Минмесем де Таргъу тавну тёрюне,



Уллатама, улланама салынгъан,



Гьона, оьрде эки сынташ гёрюне.





Эки къабур, эки сынташ, эки баш,



Эки насип, эки умут чёгюлген.



Хыйлы алда бу эки де къабургъа



Лап аявлу эки адам гёмюлген.





Минг сынташны арасындан экисин



Тапдым излеп, болмай гёрмей оьтмеге.



Сёзлер булан етмегенде янына,



Гёзлер булан салам берип гетмеге.





Уьстлерине адамланы аявлу



Нече-нече сёз булан да етгенмен.



Сырым чечип, охуп уллу дуалар,



Нече-нече сынын оьбюп гетгенмен.



Эки къабур, эки сынташ… янына



Юрек авруп, жаным тартып къайтагъан.



Къырыйына сёз етмеген гезиклер



Бир дуам бар, гёз булан да айтагъан:



 



«Гюн гёрмеген топуракъны тюбюне



Шавла сингсин савлар берер саламдан.



Эки къабур, эки чыракъ гёмюлген,



Эки къабат ярыкъ болсун аламдан…»




 



Нечик оьтермен





 



Мени уьюм, яшым-башым,



Сеники де шо кюйде,



Дерт тюйдюрген гёзюнг-къашынг,



Меники де шо кюйде.



 



Йыллар сени алышдыргъан,



Мен де башгъа болгъанман,



Тек алдындай гьислериме



Гьалал кюйде къалгъанман.



 



Болагъаны болгъан энни,



Алгъасама ер де ёкъ,



Рази тюгюл юрек буса



Къайтып гьалек эртенокъ.



……



Болса болсун, огъар да мен



Бир амаллар этермен,



Чыдамасдай сагъынсам да



Азиз гёзюнг-къашынгны…



 



Тек шо бизин орамлардан



Оьтюп нечик гетермен,



Ойнай туруп гёрсем онда



Мен тапмагъан яшынгны…




 



Оьлмей оьтме кюй буса





 



Мени сагъа умутум ёкъ,



Умутум ёкъ этеген.



Умутгъа да берилмеген



Бизге, досум, ихтияр.



Абат алса ахыр тыныш,



Даимликге битеген,



Тургъан ерим – тюпсюз-ерсиз



Эпсиз бийик итти яр.





Умутсуз да, гьейлер, сююп,



Яллап, гююп болакен,



Бир тюшмей, минг тюшюп досу



Юрегине, эсине.



Умутсуз да гёзлер яшдан,



Гёзлер яшдан толакен,



Тынгламагъа бирев ёкъда,



Адам ёкъда сесине.





Амал эди, къачагъандай



Аччы елден, сувукъдан,



Гьисден къачып гирер исси,



Гирер «исси уьй» буса.



Ер юзюнде яшама да



Къарар эдим янгыдан,



Тоюнг болар гюнде оьлмей,



Оьлмей оьтме кюй буса.





Арек этгир гюнлерден…





 



Бек алгъасап ишден уьйге бараман,



Ишден, ачдан юрек уьйню сагъына…



Гёрген сайын ашамай да тоягъан



Балдай татли яшларымны ягъына…



 



Огь, нече де кёпге гёзюнг илине



Янгъа бакъсанг, тайып оюнг каламдан –



Гьеч зат тапмай илиндирме аягъын,



Ерде бир жан кёмек излей аламдан.



 



Тырпыллайгъан жанны къыйын гьалларын



Ойлап алсанг, юрек тамур тююле:



Болма ярай, уьйде яшы къарагъан



Мендей о да бир анадыр, ким биле.



 



Англавум ёкъ оьмюр чакъдан жандагъы,



Англамагъа къарасам да ярасын,



Яда буса бир етимдир, баягъы,



Мендей инсан таптап гетген анасын.



 



…Ерден табып салам гесек узатып,



Эс этерден тартынмайлы гьеч бирев,



Эпсиз уллу умутуна ёл ачып,



Ёлгъа салдым ёлдашымны гиччинев.



 



Аллагь мени адам этип яратгъан,



Жаны баргъа языкъсынып билсин деп,



Бек алгъасап барар ёлдан айланып,



Гючсюз жангъа къол узатма гелсин деп.



 



…Яратгъаным, арек этгир гюнлерден



Яшыбызны гючю кёпге бозартар,



Яда буса Сен ёлукъдур олагъа



Бусурманны «салам гесек» узатар…




 



Магъа эшик ачажакъ




 



Янгы агьлю бир-биринден тоймагъан,



Бир-биревге сююп бакъгъан кююнде,



Сёйлешелер сав гюн эшик ачмасгъа



Къонакълыкъгъа, ким гелсе де уьюне.





Бираз гетип, муна, эшик къагъыла,



Эшик алда эрни ата-анасы…



Борчлу бола гелген йимик гетмеге,



Уьйде ёкъ деп ойлашалар баласы.





Улан буса уьйде, амма улангъа



Берген сёзюн ер этмеге ярамай…



Бирдагъы да башлай эшик къагъылма



Эр-къатынны «дыгъарына» къарамай.





Эшик алда ата-анасын гёргенде,



Берген сёзю етти янгъа чачыла:



Къатын йылай, къатын улуй, ялбара,



Эр алдана… темир эшик ачыла.





Англап улан этген уллу хатаны,



Оьз-оьзюне налат бере талмагъан…



Шо гюнден сонг хыйлы гюнлер оьтсе де,



Этген ишин унутмагъа болмагъан.





Айлар гете, йыллар гете арадан,



Гёнгю ону хошлу, энемжаялы,



Бугюн ону насибине дазу ёкъ



Бешинчилей ата болгъан саялы.





Артсыз-алсыз сююнчюне атаны



Дос-къардаш да тамашагъа къарайлар:



«Булай уллу сююнчлеге, насипге,



Себеп недир, не болгъан?!» – деп



сорайлар.





–Англамайбыз сагъа гелген ойланы:



Къызъяшынгдан сююнмекден нетмединг,



Шунча уллу йыбавланы, тойланы



Дёрт уланынг тувгъанда да этмединг!



 



–Магъа тувгъан хадиргюнге дюнья тар,



Къайсы ата бу намусдан къачажакъ?!



Сав дюньягъа йыбав этер гьалым бар:



Къызым тувду магъа эшик ачажакъ…




 



Жан берердей еринде




 



Сюек сынса, амал бола ярагъа,



Юрек сынса, болагъаны болакен –



Кюр табиат гийинекен къарагъа,



Зор денгизлер зар толкъундан толакен…



 



Гьайран болма, тюшюп бирден эсинге



Танг къатгъанча кирпиклеринг къакъмасанг,



Гьёкюнч бувуп, ташлап гетген еринге



Гелип, мени гьызым-пусум тапмасанг.





Кёп излеп де тапма къыйын болажакъ



Юрегимни сен сындыргъан, сен яргъан:



Сюйреп алып, ареклерде яшырып,



Къыр гавурлар мени сенден



къутгъаргъан.





Бирдагъы да тюшюп къалсам къолунга



Хапарсыздан, гавур чыкъмай якълама,



Гавурдан да артыкъ сенден къоркъагъан



Юрегимни, вёре, узакъ сакълама –





Яралардан языкъ тюгюл юрекге



Бираз бек ур, етишердей ерине.



Тырпылламай, къушдай ярты союлгъан,



Сагъа багъып жан берердей еринде…



 




Танымайман оьзюм де…




 



Сююв мени алгъанны да



Чарларына аралап,



Дюнья чакъы уллу гьисге



Гиччи тёшню тарын да,



Гююв мени атгъанны да



Языкъсынмай, паралап…



Ойлашасан болгъан кююн,



Билемен деп барын да!





Зор киритни, тюшюп бир баш,



Ачгъанман деп турасан,



Ачгъыч табып йырларымда



Язылгъан гьар сёзюмде.



Юрегимни, айт чы, ёлдаш,



Танып нечик боласан?!



Мен чи ону танымайман,



Танымайман оьзюм де…



 




Ёрамасын




 



Аврув ятгъан кепсиз, кюйсюз, саламсыз,



Не ой гелмей бугюн тилсиз юрекге.



Бек алгъасап оьлме сюймей, амалсыз,



Жагьиллени тою болма герекге…





Дос-къардаш да огъар арив къарайлар:



Узакъ къалмай тойну гюню етежек.



Тамазагъа узакъ оьмюр ёрайлар,



Оьлюп къалса, тойгъа пуршав этежек.





Юрек къысып, гёзню яшдан толтуруп,



Масъаланы терени бар ой учун.



Дос-къардашым башлыгъымда олтуруп,



Магъа оьмюр ёрамасын той учун…



 




Анам баргъа




 



Арпыллайгъан аргъумакъдай атланып,



Бу гече мен ёл чыгъаман кёклеге –



Самолётгъа билет къолгъа къапланып,



Яллыкъ сала юрекдеги юклеге.



 



Бу гече мен ёл чыгъаман аршлагъа



Йыракълардан ожагъыма къайтма деп,



Уьйде къалгъан ёлдашлагъа, яшлагъа



Нечик гючлю сагъынгъаным айтма деп.



 



Тангда мени къаршылажакъ кёп сююп,



Азизлерим бал юхугъа батгъанлар,



Кирпик къакъма болмай гюздей яшланып,



Ана гёзлер буса кёкге бакъгъанлар.



 



Янгыз олар ял тапмайлы бу гече



Бал тюшюнде юлдуздан яз тохламай,



Шонча уллу топуракъны юзюнде



Янгыз анам мени булан юхламай.



 



Самолётда тюгюл янгыз учувум,



Юрегим де къанатларын тюзлеген–



Неге тюгюл кёкге чююп увучун,



Ерде анам баргъа мени гёзлеген…




Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля