Чагъым уллу экенге буса ярай, шагьарда троллейбусгъа минме сюемен. Ачыкъ, эркин троллейбусдан яхшы не бар деп ойлашагъан мен о токътагъан-токътагъан ерде троллейбусгъа сансымай, мысгъыл къарайгъан яшёрюмлеге тамаша боламан. Олар троллейбусгъа минме уялалар. Къысдырылып, тыгъылып маршрут таксилеге минсе, оьзлени бир даражагъа етген гьисап этелер.
Бир гюн ишден чыкъгъан сонг транспорт токътайгъан ерге етгенде янгы троллейбус гелип токътады. Сююнюп, миндим. Янгы троллейбусну янгылыкъларына къарап тамаша болуп тураман. Транспорт экинчи токътайгъан ерде дагъы да адамлар минди. Къулагъында телефону бар тиштайпа артыма гелип олтурду.
Оьз ойларыма батып олтургъанман. Не буса да бир зат, адамны къулакъ тюбюнде зувуллайгъан сюйрюжибин йимик, рагьатлыгъыма четим эте. Артгъа бурулуп къарайман. Шо къулагъына телефон трубканы салгъан яш тиштайпа, троллейбусда дагъы адам ёкъну йимик, къычырып сёйлей. Ай, лакъыры гьали битер деп, башгъа затланы гьакъында ойлашма сюемен. Тек бир дагъыстан тилде къычырып сёйлейген шо тиштайпаны тавушу рагьатлыкъ бермей. Туруп арек барып олтурма къарайман, къырыйымда семиз тиштайпа гелген хамурну йимик яйылып олтургъан. Ону тургъузма да къызгъанып тураман.
Ярым сагьат гетип бара, артдагъы тиштайпаны къычырыкъ тавушу токътамай. Чыдап болмай, къырыйымдагъы къатыны хозгъама тюшдю. Азапдан къутулгъан адам йимик, терен тыныш да алып, алгъа барып олтуруп, оьзюмню ойларыма батма сюйдюм. Мунда да шо тиштайпаны къычырыкъ тавушу чалынып гетди. Бурулуп къарайман, троллейбусдан тюшме ал эшикге гелген шо тиштайпа, къулагъындагъы трубканы тайдырмагъан кюйде, ёл гьакъ берме кисесинден кепеклер излей. Чыдап болмай, тюшме герек еримден алда тюшюп, чалт юрюп башладым.
Ойлашаман, шунча шулай чыдамсыз адамманмы экен яда биз, уллу чагъындагъы адамлар, алышынгъан яшав шартлагъа къыйышып болмаймы экенбиз? Гьалиги яшавну кемчилигин гёрсек, бизин заманда булай эди деп кант этип башлайбыз. Кант этмей де не этерсен, гьалиги яшёрюмлер техника къуралланы къулу болуп битген буса? Гьалиги яшавну аламаты къулакъгъа багьалы телефон трубканы да япап, токътавсуз сёйлемек буса.
Сёйлеп битгенде де, къулакъ тешиклерине наушниклер де салып, оьзлени даражасындагъы макъамлагъа тынглайлар. Уьйге къайтгъанда шоссагьат телевизорну яда компьютерни ягъалар. Олагъа яшавда олай этейик, булай этейик деп ойлашма заман къайдан гелсин? Баягъы, телевизорну рекламасы да: «Сёйлегиз, токътавсуз сёйлегиз, ял алмай сёйлегиз», – деп къычыра. Огъар сесленип яш къызларыбыз къулагъындан телефон трубканы тайдырмайлар.
Орамларда юрюйгенде, автомобиллеге минегенде къулакъдан шо трубкаланы айырмайлар. Олар учун яшавну балы – телефон сёйлемек, къалгъан зат оланы ойлашдырмай. Бу – гьалиги яшёрюмлени арасындагъы аламатланы янгыз бириси.
Бир терс ишни этсек, гележек наслу бизден гечмес деп, оьзюбюз-оьзюбюзге айып этебиз. Яшав шу ёрукъда барса чы, яшёрюмлени кёплерини биз оьзлеге къоягъан ругь, къылыкъ байлыкъда гьайы сама болармы деп ойлашасан.
Абдулманап ГЬАМЗАЕВ, маълумат ва политика бёлюкню редактору
