Топуракъ къаршы турувлагъа себеп болмасын

 
Гертиден де, топуракъланы асувлу кюйде къолланмайгъаны гьакъда ерлерде, айрокъда тюзлюк бойда яшайгъан миналы ерли халкъланы янындан да разисизликлер йыл сайын артып тербей. Неге тюгюл, башалман кюйде амалгъа гелген тав районланы къотанларындагъы юртланы ва шонда яшайгъанланы санаву къолайлаша бара. Артдагъы йылларда шону алдын алагъанны орнуна, республикабызны башчыларыны янындан олагъа административ муниципал къурулувларыны ихтиярын бермеге герек деген ойлар да арагъа чыгъарыла.
    Шо масъалагъа байлавлу болуп оьз оюн ДР-ни Башчысы Рамазан Абдулатипов да ДР-ни Халкъ Жыйынына Чакъырыв кагъызында айрыча хат булан эсгере.     Белгили болгъан кюйде, шолай башалман кюйде къурулгъан юртлар бугюнге ерли гёчювюл гьайванчылыкъны топуракъларында – отлавлукъларында Бабаюрт, Хумторкъали, Къаягент, Хасавюрт ва оьзге тюзлюк бойдагъы районларыбызда 199-у гьисапгъа алынгъан. Шолар барысы да 10 минг гектар майданы булангъы отлавлукъларда орунлашгъан. Озокъда, шондан къайры  да олагъа административ муниципал къурулувларыны айрыча хас ихтияры берилсе,  янгы муниципал къурулувларына ишлетмек учун дагъы да кёп къадардагъы юрт хозяйство топуракълар тарыкъ болажагъы гьакъ.
    Шолай бир тайпаланы пайдалары учун терс абатлар алына буса, озокъда, тюзлюк бойдагъы ерли муниципал къурулувларыны жамиятларыны янындан да разисизликлеге ёл берилежеги шекликни тувдурмай. Ерли жамиятланы ва башалман кюйде амалгъа гелген юртланы ватандашларыны арасында эришивлюклеге ёл берилип, топуракъ саялы къаршылыкълар болмасын учун не этмеге герек бола деген сорав тувулуна.
    Тёбенде мен шо соравгъа байлавлу болуп оьзюмню шулай далиллерим ва алдан берли республикабызда пайдаландырылагъан сынав булан охувчуларыбызны да таныш этмеге сюемен.
    Айтмагъа сюегеним, Дагъыстанда тав, тавтюп ва тюзлюк бойда ерлешген районларда гиччи юртлар уллу юртлагъа къошулуп, бир административ муниципал къурулуву амалгъа гелген гезиклери къаршылашмай тюгюл. Мисал учун айтгъанда, Гьайдакъ районда Янгыгент юрт администрациягъа уьч юрт – Янгыгент, Тюменлер ва даргилер яшай­гъан Моллагент юртлар гийирилген. Къарабудагъгент районда Къа­къашурагъа, Аданакъ, Къакъамахи, Акъуша районда Усишагъа, Зилмукъ махи ва шолай башгъалары гире.
    Муна шо саялы да, башалман кюйде къурулгъан 20–30 уьй булангъы гиччи юртлагъа айрыча хас ихтияр бермейли, оланы тюзлюк районлардагъы ерли халкълар яшайгъан уллу юрт муниципал къурулувларыны составына къошмакъ парз.
     Шолайлыкъда, артдагъы йылларда башалман кюйде къурулгъан юртларда яшайгъанлагъа ва ерли халкъгъа бир йимик онгайлыкълардан ва тенг ихтиярлардан пайдаланмагъа ёллар, имканлыкълар болажагъы шекликни тувдурмай.
    Уьчюнчюлей, гёчювюл бойдагъы  юрт хозяйство топуракъланы, отлавлукъланы асувлу кюйде къоллавуну натижасында республикабызны сурсат аманлыгъына лайыкълы къошум этилежеги де англашыла.
    Лап да аслусу, 199 башалман кюйде амалгъа гелген юртлагъа хас айрыча ихтияр бермейли, олар тюзлюк бойдагъы миналы юртланы сос­тавына гийирилсе, ерли ва республика бюджетлеге гелеген налог­ланы жыйыву къолайлашып, озокъда, уллу оьлчевлердеги тарыкъсыз харжланы къолдан чыгъармайлы, тутумлу кюйде эконом этип харжлама имканлыкъ болажагъы гьакъда да унутма тюшмей.
    Белгили болгъан кююнде, оьтген йылны ноябр айында Дагъыстанны Башчысыны таклифине гёре уьстде эсгерилген къыйынлы топуракъ масъаланы ёрукълашдырмакъ учун ДР-ни Гьукуматына хас тапшурув берилген. Айтмагъа сюегеним, шо масъаланы ерлерде болуп толу кюйде ахтарып дегенлей, ерли жамиятлар булан гьакълашып-гьаллашып, ДР-ни Гьукуматыны къурумлары – пачалыкъ мюлк ва юрт хозяйство министерликлерини янындагъы алданокъ тийишли чаралар юрюлсе, Дагъыстанда гьалиги заманда топуракъ учун къаршылыкълагъа себеп болмажагъы гьакъ.

К.КАРАЕВ.

Авторизация
*
*
Регистрация
*
*
*
Согласны с условиями сайта?
Генерация пароля